Kadınların çocukluklarından yaşlılıklarına ömürleri boyunca içinde yer aldıkları çeşitli durumları gösteren öyküler bunlar; yaşam boyu verdikleri var olma savaşı; anne, eş, kız çocuğu, sevgili, metres olarak sürekli kendilerini bir erkek üzerinden tarif etmenin ağır, uzun yolu; bu uğurda onları çoğu kez karşı karşıya getiren ilişkilerin eşitsiz aritmetiği?

Durumların bir aradalıklarından, öykülerin art arda dizilişlerinden bir üst cümle kurmak istedim. Dönüp tek tek hikâyeleri, durumları yeniden gözden geçirmemizi sağlayacak olan bir üst cümle? Edebiyatın asıl gücünün burada saklı olduğunu düşünüyorum. Akıp gideni durup görmemizi sağlayacak olan bir atmosfer yaratmak, bir dünya kurmak. Öğrenmiş

gözlerle bize hayatı yeniden iade etmek. Yazdıklarım bir yana okuduklarımı okurla paylaşma isteğim de bu yüzden.. – Murathan Mungan

Önsöz, s. 7-10

Yıllar önce üzerinde çalıştığım bir müzikal oyun nedeniyle yazdığım bir şarkıda geçen "kadınlık durumu" sözü, bir kadın arkadaşımı çok ilgilendirmiş, bu söz benim amaçlamadığım kadar konuya dikkatini diriltmişti onun. Kadın sorunlarının daha mahçup bir tonda, alçak sesle ve daha çok sosyalizm ve devrim sorunlarının yedeğinde tartışıldığı, bazı feminist metinlerinse dilimize yeni yeni çevrilmeye başladığı günlerdi. Arkadaşım, bu söze bizim edebiyatımızda ilk kez rastladığını, bu sözle birlikte birçok şeyi birdenbire farklı görmeye, adlandırmaya başladığını söylemişti. Onun bunu bana yıllar sonra bir kez daha tekrarlamış olması, o etkinin genç yaşların ilk keşiflerinin coşkusuyla ya da dönem duyarlığıyla açıklanamayacak derinlikte olduğunu gösteriyordu. Benim de başta Kate Millett olmak üzere bazı feminist yazarları keşfedip onların benim için zihin açıcı olmuş kitaplarını, metinlerini büyük bir coşkuyla okuduğum yıllardı. Yeni öğrenmeler, yeni bilgilenmeler, yeni adlandırmalarla tanıdık dünya, gözlerimizin önünde başkalaşıyor, daha öncesinde bilmediğimiz farklı bir derinlik kazanıyordu. Şimdi bir şey ifade eder mi bilmem ama, o yıllarda biz "bilinçlenmek" diyorduk buna.

Bazen bir olayı ya da bir durumu kavramsallaştıran bir tek sözcük bile, insan zihninde sanıldığından çok daha derin bir etki yaratabiliyor. Üzerinde hiç düşünmeden öylesine yaşadığımız nice gündelik olay, birdenbire bir kavramın, bir nitelemenin etrafında bambaşka bir anlam ka...

Devamını görmek için bkz.

Balçiçek Pamir, "Kadınları en iyi anlayan yazar", Sabah Gazetesi Cumartesi Eki, 11 Eylül 2004

Bir kadını en iyi kim anlayabilir? Sevgilisi mi? Annesi mi? Kız arkadaşı mı yoksa kardeşi mi? En iyi kim bilebilir ne hissettiğini? Nelere kızdığını, nelerden gerçekten hoşlandığını... Biz kadınlar ne zaman rol yapmaya ihtiyaç duymayız? En çok sinirlendiğim haberlerden bir tanesi geçen gün gazetemdeydi. Başlık, "Kadınlar aslında ne demek isterler?" Habere göre örneğin "Çöpü dök" diyen bir kadın aslında "Çöpü hemen dökmezsen canına okurum, biraz sonra seyretmeyi düşündüğün maçı sana zehir ederim" demek istiyormuş. Gülmemek elde değil. Siz hayatınızda bundan daha abuk bir haber daha okudunuz mu? Erkeklere de şaşıyorum. Öyle kolay mı kadınları çözmek... Yani aklınız alıyor mu, elinizde bir rehber olacak orada kadının söylediği her şeyin gerçekte ne anlama geldiği yazacak... Erkeklerin hayali bu değil mi? Şöyle örneğin kadına "İyi misin?" diye soran bir erkek "İyiyim" cevabı alınca tatmin olmayacak ve inatla arkasındaki fikri araştırmaya çabalayacak. Sonunda kavga çıkacak. Ya da erkek kadını sürekli kafasının içinde tilkiler dolaşan bir canlı olarak kabul edecek ve ödü patlayacak... Hepsi birbirinden komik. Ayrıca kim kadınları, erkeklerin son derece düz ve oldukları gibi göründüğüne ikna edebilir? Baştan söyleyeyim, ben ikna olmam. Niye olayım ki? Kim ister dümdüz bir adamla ömrünü geçirmeyi?

Uzun zamandır okuduğumda beni bu kadar çarpan bu kadar sarsılmama sebep olan b...

Devamını görmek için bkz.

Haydar Ergülen, “İtina İle…”, Radikral Kitap, 1 Ekim 2004

Şu eylülün yaptığına bakın, yine geldi ve önce şiir esnafının yazıhanesine uğradı: Hoşgeldin hüzün! Murathan Mungan "Yaz geçer/yine gelir" dizelerini eylülde yazmış olmalı. Eylül sanki hep bir 'geçmiş zaman' duygusudur, o yüzden de eski zamanların şiirleri gelir, insanın içine oturur. Turgut Uyar ve Edip Cansever uzun uzun okunur, sanki bahara kadar ikisinin okunması uygundur. Yeni bir şiir yazılamaz çünkü, yeni bir şiir de okunmaz, eylülün şairleri onlardır. Kışlıkları çıkarma vakti de gelmiştir bir bakıma, şiirin kışlıklarıysa eskilerdir. Yalnız şiirin mi, hikâyenin de elbet! Elimde Murathan Mungan'ın seçtikleriyle iki kitap var, ikisi de Metis'ten, Kadınlığın 21 Hikâyesi ile Erkeklerin Hikâyeleri. Haftaiçi yalnızca geceleri okuyabilsem de, içimde hep bir akşamüstü duygusu, gri, biraz üşüyerek, kedilerin ilgi ve şefkat bekleyen bakışlarının hep üzerimde olduğunu unutmadan ve saati hep unutarak... Akşamı beklemek. Eylülü beklemek akşamı beklemek mi biraz da? Uzaklar bu kadar yakın mıydı diye küçük hayretler içinde sessiz şaşkınlıklara düşmek ve geri dönebilecek kadar kaybolmak arzusu. Murathan Mungan'ın seçtiği hikâyeleri okurken, ortaokul, lise yıllarımda okuduğum, Varlık'tan çıkmış Amerikan Hikâyeleri Antolojisini hatırladım. Hikâyeler, uzun şiirlerdir. Bir ucu çocuklukta, bir ucu bugünde. Eskiden büyümek için okurdum, şimdi hatırlamak için okuyorum. Hikâye hatırlatır, ke...

Devamını görmek için bkz.

Şükran Yücel, “Kadınları ve erkekleri anlama kılavuzları”, İzmir Life, Eylül 2004

Bir süredir her tür konu ve sorun için yeni kılavuzlar yazılmaya başladı. Kadınlar ve erkekler üzerine de böyle kılavuz kitaplar eksik olmuyor. Aslında kadınlarla erkeklerin birbirlerini anlamak için “kılavuz”a gerekleri olabilir ama bu tür kılavuz kitapların bir yarar sağlayacağını sanmam. Medyada gün geçmiyor ki, erkeklerle kadınlar için yeni modeller, sihirli formüller çıkmasın. Her tür tüketime yönelik bu yayınlar ve reklamlar kadınlarla erkekleri etkiliyor ki, iki cinse hitap eden yeni ve farklı ürünler çıkıyor devamlı. Televizyonda reklamı yapılan pek çok ürün kadınların erkekleri etkilemesi veya erkeklerin kadınları etkilemesi üzerine mesajlarla satışı garantiliyor. Filanca şampuanla erkekleri mıknatıs gibi çekersiniz, falanca kokuyla hayalinizdeki kıza kavuşursunuz, şu marka arabayla muradınıza erersiniz gibi sloganlar o ürünü satın almasak bile beynimizin kıvrımları arasında bir yerde saklı kalıyor. Kadınla erkek arasındaki bu gizemli birliktelik ve farklılık durumları insanlık tarihinin başından beri en çekici konu olmayı sürdürüyor olmalı ki, popüler kültür de sürekli kadınlar ve erkekler üzerinden yeni söylemler üretmeye çalışıyor. Tabii bu söylemlerin ne kadar yeni olduğu tartışılır.

Kadınlarla erkeklerin ilişkilerinin ince ve gizemli noktalarını anlamak için bence en iyi başvuru kaynağı edebiyat. Metis Yayınları’nın arka arkaya çıkardığı Erkeklerin Hikâyel...

Devamını görmek için bkz.