Murathan Mungan'ın düzyazılarını bir araya getiren kitaplarının sonuncusu Tuğla. Kitapta titizlikle tasarlanmış on altbölümde 37 yazı yer alıyor: 70'lerin ikinci yarısından günümüze uzanan yazılar bunlar. Mungan Tuğla'nın kitap olarak çizilişiyle ilgili şunu söylüyor:

"Yeniden gün ışığına çıkmasını istediğim ilk yazılarımdan başlayarak beni adım adım bugüne taşıyan yolu ören tuğlalardan bazı örnekleri bir araya getirmek istedim. O anlamda tuğla... Kitabı her biri kendi içinde bir bağlam oluşturan bölümler olarak tasarladım. Her bölüm kapağına bilmeyenler için zamanı güncelleyen, bilenler içinse bilgi tazelemeyi amaçlayan açıklama niteliğinde birer kısa yazı yazdım... Bu kitap, en eski tarihlilerine dek uzanan geçmiş yazılarımı topladığım son kitap olacak sanırım. Bu anlamda son tuğla. Geçmiş malzemeye son müdahale..."

Fırın, s. 13-17.

Fırının kapağını açıyorum. Yıllar önce.

İlk odunlar, ilk alev, ilk ateş. İlk yazılarla birlikte kendimi yavaş yavaş pişmeye bırakıyorum, yılların geçişine; zamanın bana kattıklarına, benim de zamana... Hâra, nâra, yüzeyi üflenmiş camın kabarcığı gibi pürüzlenmeye başlayan ilk tuğlanın usulca kabuk bağlamasına...

Taş taş üstüne koyar gibi örüyorum beni bugünlere getiren yolu; yazıdan ördüğüm, sonra ardına çekildiğim duvarı... Tuğla, ateşin imtihanından geçer ilkin. Nefesimi üflediğim yazı'mı bırakıyorum ben de ateşin imtihanına...

Bu kitap, en eski tarihlilerine dek uzanan geçmiş yazılarımı bir araya topladığım son kitap olacak sanırım... Bu anlamda son tuğla. Geçmiş malzemeye son müdahale. Bu kitaba varasıya hiçbir kitabıma almamış olduğum geçmişteki yazılarımın yayımlandıkları dergi ve gazete sayfalarında kalmaları gerektiğini söylemiş oluyorum böylelikle... Yıllar önce Murathan’95 kitabımda, o tarihe dek yayımlanmış yazılarımın bir listesine yer vermiştim, onu bu kitabımın arkasına da aldım; dileyenler, merak edenler, fazlasını araştırmak isteyenler listedekilerin izini kütüphanelerde sürebilirler...

Eski yazılarımı son kez Tuğla adı altında bir araya getireceğimi söylediğimde bazı arkadaşlarım, "Tuğla gibi kalın mı olacak?" diye sormuşlardı. "Öylesi de iyi olurdu, ama bunun için özel olarak uğraşmayacağım," demiştim. "Yeniden gün ışığına çıkmasını istediğim ilk yazılarımdan başlayarak beni adı...

Devamını görmek için bkz.

Oylum Yılmaz, "İlk tuğlanın usulca kabuk bağlamasına...", Sabitfikir, 6 Şubat 2013

Toplama yazıları hiç sevmem, yazar ve yayıncı bir olmuşlar, sinekten yağ çıkarıyorlar gibi gelir. Toplama yazıları çok severim, belki artık hiç ulaşamayacağım bir kitabın içinden çıkagelen parçalarla gayet zamansız olarak karşılaştığım ve önümde etrafa dağılmış çeşitli parçalardan yeni bir şeylerin inşa edilme sürecine ortak olduğumu hissettiğim için. Aklım mı karışık, ya da nerede duracağımı mı bilemiyorum acaba? Sanırım aynı anda hepsi ve hiçbiri. Tamamen kitaba bağlı yaşayıp gidiyorum işte, onun beni götüreceği yere götürmesini bekliyorum sadece. Tuğla, bir şair ve yazar, bir yazın insanı olarak –ki ne kadar üretken olduğuna hem şahidiz, hem şaşıyoruz– Murathan Mungan’ın çeşitli tarihlerde kaleme aldığı denemeler. Tuğla gibi mi? Değil. En azından kalınlık açısından. Tuğla gibi mi, evet öyle; yazının ateşinden geçirilerek pişmiş bir tuğla, hani duvarların, evlerin olmazsa olmazlarından.

"Taş taş üstüne koyar gibi örüyorum beni bugünlere getiren yolu; yazıdan ördüğüm, sonra ardına çekildiğim duvarı…Tuğla, ateşin imtihanından geçer ilkin. Nefesimi üflediğim yazı’mı bırakıyorum ben de ateşin imtihanına... (...) Kendi fırının ağzında terlediğin onca zaman; emeği, verimi cömert kullanılmış onca yıl, bir bakarsın yalnızca bir tuğla..."

Emeği, verimi cömert kullanılmış onca yıl… Ne kadar doğru söylüyor Mungan. Emeğini, verimini onca yıl ne kadar sak...

Devamını görmek için bkz.

Metin Celâl, "Tuğla", Cumhuriyet Kitap Eki, 13 Aralık 2012

Murathan Mungan'ın edebiyatımızın en verimli ve en çok ürün veren yazarlarından biri olduğunu sık sık söylemişizdir. Şiir, roman, öykü, tiyatro, senaryo, deneme. Ürün vermediği edebiyat türü yok sanırım. Mungan edebi verimini her yıl birden çok kitapla değerlendiriyor. Sanırım kitap yayımlatma temposunda yarışacağı tek yazar Enis Batur'dur. Çok yazmak, çok yayınlatmak süreç içinde niteliksel düşüşleri getirir. Enis Batur'un da Murathan Mungan'ın da her yeni kitabını okumaya başlarken aynı endişeyi duyar, onlar açısından tedirgin olurum. Ama her yeni kitapta kendilerini yenilemeyi, geliştirmeyi başarıp çoğunlukla endişeleri boşa çıkartırlar.

Murathan Mungan, çalışmalarının dergi sayfalarında kalıp bir anlamda unutulmaya terk edilmesini de sevmiyor. Onları çeşitli vesilelerle, bileşimlerle kitaplaştırıp okurla buluşturuyor. 70'lerin ikinci yarısından günümüze uzanan 37 yazıdan oluşan Tuğla da bunun son örneği. Kitapta Mungan'ın daha önce bir bağlamda buluşturamadığı yazıları var. O nedenle belli bir konuda yoğunlaşma, bir araya gelmekten çok çeşitlenme görüyoruz. Murathan Mungan yine de yazıları dağınık ve karışık bırakmamış, tarih sırasına göre dizmekle yetinmemiş. Yazıları belirli bağlamlarda bir araya getirmiş, bölümler oluşturmuş. Her bölüm başına da kısa notlar koyup yazıların ne amaçla yazıldığını, ne zaman, nerede yayımlandığını anı tadında anlatmış. Editoryal çaba bununla d...

Devamını görmek için bkz.