"Yazarları büyüten hikâyeler", Zaman, 6 Eylül 2007

Edebiyatımızın önde gelen on iki yazarı, çocukluk hatıralarında yeri olan, kendilerini büyüten hikâyeleri anlattı ve bir kitap ortaya çıktı. Büyümenin Türkçe Tarihi'nde Selim İleri, Hasan Ali Toptaş, Cemil Kavukçu gibi yazarların kendilerine ışık olan birer hikâyeyi anlattıkları denemeleri yer alıyor.

Bugün kitapçı raflarına yeni bir kitap konulacak. Adı, Büyümenin Türkçe Tarihi; ancak bir tarih kitabı değil bu. Kapakta edebiyatımızın yirmi iki önemli isminin yer alması, bir öykü seçkisi izlenimi verse de öykü seçkisi de değil. Sayfaları çevirdikçe anlıyorsunuz içeriğini. Günümüzün on iki yazarı, çocukluk ve ilk gençlik yıllarında okudukları, kendilerinde derin izler bırakan birer hikâyeyi anlatıyor hatıraların ışığında. Daha doğrusu bu hikâyelerle şekillenen büyüme serüvenlerini dillendiriyorlar. Kitaptaki her bir denemeyi, o denemede anlatılan hikâye takip ediyor. Metis Yayınları'ndan çıkan Büyümenin Türkçe Tarihi'nde; Refik Halit Karay, Ömer Seyfettin, Sait Faik, Sabahattin Ali, İlhan Tarus, Orhan Kemal, Cihat Burak, Vüs'at O. Bener, Oğuz Atay ve Osman Şahin'in öyküleri üzerine Füsun Akatlı, Selim İleri, Fatih Özgüven, Cemil Kavukçu, Ayfer Tunç, Hasan Ali Toptaş, Sırma Köksal, Sema Kaygusuz, Faruk Duman, Necati Güngör, Jaklin Çelik ve Nurdan Gürbilek'in yazdığı denemeler yer alıyor. Yazarları ise Murathan Mungan seçmiş.

Hepsi başka hikâyede büyümüş

Orhan Kemal'in 'yoksulluğun çocukların dünyasından anıtsal bir anlatımı' olarak değerlendirilen 'Çikolata' adlı öyküsü, Ayfer Tunç'a yoksulluğu değil, merhameti ve onuru öğretmiş. Bu öykünün Tunç'u nasıl büyüttüğünü, kaleme aldığı denemedeki "Merhameti yaşayarak değil, okuyarak öğrendim. Sadece merhametle değil, birçok konuyla karşılaşmam edebiyatla olmuştur." sözlerinden anlıyoruz. Sema Kaygusuz, babasının iç huzursuzluğunun kendisinden kaynaklanmadığını, 'doğmuş olmakla kimseye yük olmadığını' İlhan Tarus'un 'Bir Kasabanın Ruhu' isimli hikâyesini okuduktan sonra anlamış. Necati Güngör de çocukluğunda annesi ile birlikte yaptığı tren yolculuklarını, ancak Sabahattin Ali'nin 'Ayran' hikâyesini okuduktan sonra anlamlandırabilmiş. Ayran, Güngör'e kendisini tren istasyonu satıcılarının dünyasını anlayacak kadar büyüdüğünü hissettirmiş. Hasan Ali Toptaş'ı büyüten hikâye ise Osman Şahin'in 'Beyaz Öküz'ü. İnsanın gövdesinin sınırlarında bitmediğini, asıl trajedinin herkesin haklı olduğu durumlarda ortaya çıktığını, Toptaş'a bu hikâye düşündürmüş. Büyümenin Türkçe Tarihi'nde yazarlar, aşktan merhamete, vicdan sızısından bağışlamaya dek, bu hikâyeler yoluyla keşfettikleri duyguları anlatıyor. Mungan'ın deyişiyle; "Kitap, bir anlamda bizi de kendi büyümemizin ve kendi okumalarımızın tarihine çağırıyor."