Kahraman Çayırlı, "Aynı aynalara dönmek: Harita Metod Defteri", Taraf Gazetesi, 24 Kasım 2015

Son Istanbul, Kırk Oda, Lal Masallar, Yaz Sinemaları, Yaz Geçer, Kaf Dağının Önü, Paranın Cinleri, Dört Kişilik Bahçe, Dağınık Yatak, Üç Aynalı Kırk Oda, Yüksek Topuklar, Çador, Elli Parça, Kağıt Taş Kumaş, Yedi Kapılı Kırk Oda, Dağ, Bazı Yazlar Uzaktan Geçer, İkinci Hayvan, Kibrit Çöpleri. Okuduğum Murathan Mungan kitapları bunlar. Alıp da okumaya fırsat bulamadıklarım da var, en az bir bu kadar daha...

Yıllardır beklediğim, beklediğimiz Harita Metod Defteri'ni nihayet okuyorum. Paranın Cinleri'nin yirmi ile çarpılmışı gibi düşünün. Altı çizilesi, oturup uzun uzun düşünülesi, perdelere yazılası onlarca şahane cümle ile dolu. O kadar samimi, naif ve akıcı yazıyor ki Mungan, "yazıyor" yerine daha içten bir fiille betimlemek isterdim. Bu his Sait Faik, Bilge Karasu ve bazı Latin Amerika yazarlarını okurken de geliyor. Onlar başka bir gezegenden yazıyorlar.

Kent sosyolojisi okumayı çok seviyorum. Mimari ya da sinema üzerine de. Ama edebiyat başka. Kağıtlarla yaşayan, kağıtlarda yaşayan gerçek bir yazarın özyaşamöyküsünü okumak ayrı bir keyif. Mungan'a hak ettiği kıymeti vermeyenler, adamın kitapları boyunu aştı, iki paragrafı güzel bir şekilde bir araya getirmek bunca zorken. Hem bu kadar nitelikli hem de bunca kitabı yazmak, bir ömrü edebiyata vakfetmesi, bu kadar güzel cümlelerle hem de, muhteşem zaten.

Kendi kuyularınıza gitmek

Elli Parça'daki kısımlarla, Paranın Cinleri'yle yetinemeyen bizlere şahane bir hediye, Harita Metod Defteri. Bir tren garı ya da taşradaki berber aynaları bu kadar mı güzel anlatılır? Ya da daha güzel nasıl anlatılabilir?

Mungan'ın çocukluğunu okurken kendi çocukluğunuza gidiyorsunuz. Kendi akreplerinize, kendi kuyularınıza, kendi yaylalarınıza... Sürprizlerle, müjdelerle dolu bir kitap bu.

Vesileyle Mungan'ın külliyatı arasında da bir gezintiye çıkmış oluyorsunuz. Hayatının hangi detayı, nereye dize, hangi hikayenin karakterine gölge olmuş, tanışıyorsunuz.

Kitapta Munganla ilgili çok önemli ve şaşıracağınız sırlar da var. Ama tabii ki kitabın büyüsünü bozmamak adına bu konuları bilerek dışarıda bırakıyorum.

Samimi bir içdökümü

Yumuşak bir dil özeniyle, çok hoş detaylarla, geçen onca yılın sözlü fotoğraflarıyla, hüzünleri ve sevinçleriyle çok güzel bir tuğla, Harita Metod Defteri. Mardin'de, Ankara'da, Istanbul'da dolu dolu yaşanmış eşsiz bir hayat. Mungan, Mardin'i, Ankara'yı, yaşadıklarını anlattıkça ben kendimi Köyceğiz'de, Muğla'da, Yatağan'ın dağ köylerinde, İzmir'de buldum. Kendi çocukluğumu ya da gençliğimi eşeledim onlarca sayfa süresince bir yandan. Ne tuhaf, insan dönüp dolaşıp aynı yerlere, aynı aynalara geliyor yine. Aynı salıncaklara ve aynı lunaparklara.

Sayfalar ilerledikçe kendi çocukluğunuzla ya da ilkgençliğinizle yakaladığınız izdüşümlere şaşırıyorsunuz. Her güzel kitap gibi bitmesin istiyorsunuz. Böylesine samimi bir sohbet, samimi bir içdökümü bulmak kolay mı? "Hayat" değil "ömür" bu. Ömür.