Oğuzhan Öztürk, “1990’ların karanlığına hareket eden bir ‘otobüs’”, Karar gazetesi, 3 Aralık 2023

Şair ve romancı Murathan Mungan’ın yeni romanı 995 km geçtiğimiz günlerde Metis Yayınları’ndan çıktı. Kitap çıkar çıkmaz yoğun bir ilgi ile karşılandı. Mungan’ın Güneydoğu’da büyük bir okur kitlesi var. İlk söyleşi ve imzası kitap daha çıktıktan iki gün sonra Diyarbakır’da Yayın Ağacı’nda yapıldı. Kitabı büyük merak ve heyecanla okumaya başladım. ‘995 km’, kitabın kapağında bulunan otobüs ve mermi tasviri elbette roman hakkında bir fikir verse de heyecanımı daha çok arttırıyordu. Aslında her şey Diyarbakır’da yaşanan bir cinayetle başlıyor. Bu cinayetle birlikte olayların geliştiğini görebiliriz. Roman bir yolculuk romanı da aslında. Kitabın adı da olan ‘995 km’ katilin Diyarbakır’dan başlayarak kat ettiği mesafeyi gösteriyor. Türkiye’nin yakın geçmişine ışık tutmaya çalışan Mungan, 90’lar karanlığında sadece ‘buzdağı’nın görünen kısmını tasvir etmiş. Romanın başında işlenen cinayet 90’ların başında Diyarbakır’da işlenen Musa Anter cinayeti. “Öğretmek için değil, hatırlatmak için yazdım. Sakın roman Musa Anter cinayetini anlatıyor diye okumaya kalkmayın. O sembol bir cinayettir. Faili meçhullerin hepsini onun yerine koyabilirsiniz” diyor Mungan…

Roman hiçbir şekilde geçmişte yaşanan bir cinayetin ve siyasi bir olayın aydınlatılması ile ilgili değil. Mungan’ın istediği bu da değil zaten. Romanda benim en çok dikkatimi çeken nokta ise karakterlerin isimlerinin olmamasıydı. Bunun yanı sıra Jitem, Emniyet, Cemaat, Terör örgütü arasında süregelen karanlık yüzler, iç hesaplaşmalar ve faili meçhullerin ülkemizde yarattığı etkileri de tahayyül edebiliyoruz.

Mungan’ın bu romanda yaptığı en ustaca işlerden biri de karakterlerin tasvirleriydi bence. Örneğin Jitem mensubu devletçi bir astsubay ile cinayeti işleyen cemaat mensubu aynı zamanda Jitem adına çalışan baş karakterimiz arasındaki farklı dinamikleri bize derinlemesine gösteriyor. Mungan ‘995 km’ boyunca bizi zinde tutacak bir iş çıkarmış. Romanın sonu da, ilk başta şaşırtıcı gelse de, neyse işte… Kıymetli okurların takdiridir. Murathan Mungan’ın 995 km’si ile sizi yakın geçmişe hareket eden bir otobüsle uğurluyorum.