ISBN13 978-605-316-171-4
13x19,5 cm, 136 s.
Yazar Hakkında
İçindekiler
Okuma Parçası
Eleştiriler Görüşler
Yazarın Metis Yayınları'ndaki
diğer kitapları
Mahmud ile Yezida, 1980
Osmanlıya dair Hikâyat, 1981
Taziye, 1982
Kum Saati, 1984
Son Istanbul, 1985
Sahtiyan, 1985
Cenk Hikâyeleri, 1986
Kırk Oda, 1987
Lal Masallar, 1989
Eski 45'likler, 1989
Yaz Sinemaları, 1989
Mırıldandıklarım, 1990
Yaz Geçer, 1992
Geyikler Lanetler, 1992
Yaz Geçer - Özel Basım, 1992
Oda, Poster ve Şeylerin Kederi, 1993
Omayra, 1993
Bir Garip Orhan Veli, 1993
Kaf Dağının Önü, 1994
Metal, 1994
Ressamın İkinci Sözleşmesi, 1996
Murathan ' 95, 1996
Li Rojhilatê Dilê Min / Kalbimin Doğusunda, 1996
Başkalarının Gecesi, 1997
Paranın Cinleri, 1997
Başkasının Hayatı, 1997
Dört Kişilik Bahçe, 1997
Mürekkep Balığı, 1997
Dağınık Yatak, 1997
Oyunlar İntiharlar Şarkılar, 1997
Metinler Kitabı, 1998
Üç Aynalı Kırk Oda, 1999
Doğduğum Yüzyıla Veda, 1999
Meskalin, 2000
13+1, 2000
Erkekler İçin Divan, 2001
Soğuk Büfe, 2001
Çocuklar ve Büyükleri, 2001
Yüksek Topuklar, 2002
7 Mühür, 2002
Timsah Sokak Şiirleri, 2003
Yazıhane, 2003
Yabancı Hayvanlar, 2003
Erkeklerin Hikâyeleri, 2004
Eteğimdeki Taşlar, 2004
Çador, 2004
Kadınlığın 21 Hikâyesi, 2004
Bir Kutu Daha, 2004
Beşpeşe, 2004
Elli Parça, 2005
Söz Vermiş Şarkılar, 2006
Büyümenin Türkçe Tarihi, 2007
Kâğıt Taş Kumaş, 2007
Yedi Kapılı Kırk Oda, 2007
Kullanılmış Biletler, 2007
Dağ, 2007
Kadından Kentler, 2008
Eldivenler, hikâyeler, 2009
Bazı Yazlar Uzaktan Geçer, 2009
Hayat Atölyesi, 2009
İkinci Hayvan, 2010
Gelecek, 2010
227 Sayfa, 2010
Stüdyo Kayıtları, 2011
Kibrit Çöpleri, 2011
Şairin Romanı, 2011
Şairin Romanı - Ciltli, 2011
Doğu Sarayı, 2012
Aşkın Cep Defteri, 2012
Bir Dersim Hikâyesi, 2012
Tuğla, 2012
Mutfak, 2013
189 Sayfa, 2014
Mezopotamya Üçlemesi, 2014
Merhaba Asker, 2014
Kadınlar Arasında, 2014
İskambil Destesi, 2014
Harita Metod Defteri, 2015
Güne Söylediklerim, 2015
Solak Defterler, 2016
Aşk İçin Ne Yazdıysam, 2016
küre, 2016
Dokuz Anahtarlı Kırk Oda , 2017
Edebiyat Seferleri İçin Vapur Tarifeleri, 2017
Tren Geçti, 2017
Hamamname, 2020
Aile Albümü, 2021
Devam Ağacı, 2021
Erkekler Yalnızlıklar, 2021
Evrak Çantası, 2022
Işığına Tavşan Olduğum Filmler, 2022
995 km, 2023
Bu kitabı arkadaşına tavsiye et
 

Filiz Aygündüz, "Murathan Mungan’la hasret gidermek", Milliyet gazetesi, 27 Ekim 2019

İnsana sahip çıkan şairler vardır. Hüznüne, aşkına, hayal kırıklıklarına, yaşama sevincine... Hayatına. Onlardan biri, epeyce kıymetlisidir Murathan Mungan benim için. Öyle anlar olur ki mısra çeker canım. İlk koştuklarımdandır Mungan. Hani yakın arkadaşlar gibi. Samimiyetinden sual olunmayan. Uzak düşsek özlerim. İki şiir kitabı arasında da hasret çekerim.

“Yaz geçer” dizesini dua gibi mırıldandım bütün hayatım boyunca. Yazlar da geçti. Ben yazdım da geçti; hiç geçmez sandıklarım. Bir deftere başlarken yeni bir sevda dersi notlarını tuttuğum, ‘son’ sayfada hep aynı dizeler vardı: “Oysa bilmediğin bir şey vardı sevgilim / Ben sende bütün aşklarımı temize çektim”. İyi mi yaptım kötü mü bilmem. Ama en okunaklı yazımla temize çektim.

Alacânım indi mi göğsüne heves?

Sitem sevmem ama alıkoyamam da kendimi zaman zaman. O vaktiler hep aynı şiiri okudum, gizli gizli: “Etimdeki eksik yangın, sindi yüreğim / Seyreldi tenim sahtiyan tarih / Mahsur kaldım, meçhul oldum, şehit düştüm / alacânım / indi mi göğsüne heves?”

Terk de ettim, terk de edildim. Ama hep bildim: “Kimdi giden kimdi kalan / Aslında giden değil / Kalandır terkeden / Giden de / Bu yüzden gitmiştir zaten.

Hikâyelere çok inandım. İnsan hikâyelerini önemsedim. Anlamaya çalıştım. Öğüt gibi aklımdaydı çünkü “Geçer gider herkes / Hikâyelerdir geriye kalan”.

Son şiir kitabı Solak Defterler 2016 Nisan ayında çıktı. Üç koca yıl geçmiş aradan. Burnumda tütüyordu şiirleri. Geçen hafta çıkageldi Çağ Geçitleri. Çok özler, bir araya gelince de kokusunu içine çekerek öper ya insan sevdiği bir arkadaşını. Öyle yaptım. Kâğıt kokusu. Şiir dumanı tüten.

Ben sana böyle mi geldim?

“Hem içinde yaşadığımız çağ, hem ömrümüzün çağları... aradığımız geçitler...” diyerek tarif ediyor Çağ Geçtileri'ni Murathan Mungan. Kitap, “Geçerken uğranılacak şiirler değil / Geçidini bulacaksın / Kendi içinden geçerken” dizeleriyle başlıyor.

İlk şiir bir “Sitem”. Hem onun hem bizim sitemimiz: “Aklımın gücendiği çağ / Ben sana böyle mi geldim?”. “Kendimden başkası olmadığım şiirlerdi / yazdığım ömrün geçiciliğine” diyor “Demirbaş”ta. Ki bu şiirlerde de kendisinden başkası değil Murathan Mungan. Onun yazdığını bilmeden de okusanız Murathan Mungan şiiri olduğunu anlayacağınız. Çağın kaçışlarına göndermeler geliyor bir başka şiirde: “Çağın kolay hastalığı: zengin kalkışı / Oturduğu her konunun masasından” Ömrümüzün çağları geçerken, geçitler yaş alırken, o kadar haklı ki Mungan: “Hatıralar lafa tutuyor insanı / Bir sokağın başında / Birdenbire büyük bir dalgınlık oluyor hayat”. O dalgınlığı biraz daha açıyor sonra: “Yaşlılık nedir ki / Yıllardır konuştuklarını / Yeniden konuşmaktan başka”. Böyleyse çok da kötü değil aslında. Ki ben inanırım Murathan Mungan’a.

Görmeyene her yanım diş budak

Yelpazesi geniş bir şiirdir Mungan’ın şiirleri. Tasavvuf da yerini alıyor Çağ Geçitleri'nde: “Bir yanda kalbimden yaptığım dergâh / Bir yanda eğri odunların yandığı dünya / Görene saydam, görmeyene her yanım dişbudak”. 40 yıl boyunca Taptuk Emre’nin dergâhına cetvel gibi düzgün odunlar taşıyan Yunus Emre, “Taptuk’un kapısına eğri odun taşınmaz” diyen. Mungan’ın kalbindeki dergâha da eğri odun girmedi hiç. En iyi okurları bilir. Biz. En iyi de şiirleri anlatır. Zira onun deyişiyle öpüp başına koyduğu ermiş dizeler nice haddeden geçirmiştir onu... Hem zaten ‘kurşundan ağırdır içine saldığı dizeler’.

İnsan hayatının çağ geçitlerindeki son durak. Ölüm. Farkındalığı hayat poliçesi. Bilmez çoğumuz. İnkâr işin kolay yanı. Bana bir şey olmaz yalanı, masumane. Oysa “Yaşarken çoğu kez fark etmeyiz / Deneği olduğumuz ölümün / Bizde ustalaştığını / Her gün / Azar azar / Toprağa verilirken”. Evlilik çağları. Atlanamayan geçitler. Ne çok mutsuz evli var etrafımda. Niyesi Mungan’da anlamını buluyor: “Ayakkabı tekini düşüren kadınla / Kanadının tekini düşüren adamın / Çaresiz beraberliği / Evlilik dediğin / -çoğu zaman- /.” Erkekleri bilmem. Ama biz o ayakkabıyı düşürmeyecektik.

‘O zaman olmadı, olmaz bir daha’

Zekice sorulmuş matematik soruları da var şiirlerinde. Ki hayat, içinden geçtiğimiz çağ geçitleri de o soruların yanıtlarında gizli: “Bir kilo hayal ile / Bir kilo hayat / Hangisi daha ağır çekiyor / Sor bakalım bir zamanlar / Genç olduğun kumsala / Sor bakalım, o yazlar nereye gidiyor?”

Kaçıp kurtulamamak. Kaçtığı Mungan olanların işi ne zor olmuştur hayatta kimbilir: “Nice oldu çekildim / Senin denizinin sularından / Kıyılarım sende kaldı / Kumral kumsallarım / Biliyorum beni göreceksin / Ne zaman güneşe çıksan! / Kalakalacaksın / Benden kaçmanın kapalı ufkunda / Unutma, unutamayacaksın”. E hayatta hiçbir şey için geç kalınmaz dememişler mi? Büyük yalan: “Kapanmayan hesap kurumayan yara / O zaman olmadı, olmaz bir daha”

Böylesi zor bir çağda, hani o “Ben sana böyle mi geldim?” diyerek sitem ettiğimiz, iz bırakacak mıyız onda, hoş bir sada tadında. Mungan’a göre “Şimdi yapacağımız, her şeyin üzerinden yeniden geçmek / Kalıbı kırılmış başka gözlerle / Kanını koruyabilenler kalacak ancak bu çağdan geriye”.

Tweet trak tweet trak...

Muasır medeniyet seviyesi nedir desem? Bu çağda? İşte Mungan’ın yanıtı: “Tweet trak tweet trak olur mu hiç çalışmamak! / Sinyal almıyor burada telefon, telefon burada çekmiyor / Boşuna tarihi aramayınız şu an ulaşılamıyor, en iyisi siz / Boynunuzda ahtapotun kollarıyla selfie çekiniz! / Nasıl görünüyor oradan bakmak?”

Daha nice çağ geçitlerine götürüp bırakıyor bizi Murathan Mungan. Onun da dediği gibi “Geçerken uğranacak şiirler değil bunlar”. Emek istiyor, mesai istiyor, yürekli bir okuma istiyor. Ama işte aradan üç koca yıl geçmiş ben de çok özledim diyorsanız... Şahane bir vuslat Çağ Geçitleri, hasret gidermek için, Mungan’ın bu yaşlarını beklemiş ustalıklı şiirler için, iyi ki şiir var demek için... İyi ki Murathan Mungan var demek için.

 
 

Kişisel Veri Politikası
Aydınlatma Metni
Üye Aydınlatma Metni
Çerez Politikası


Metis Yayıncılık Ltd. İpek Sokak No.5, 34433 Beyoğlu, İstanbul. Tel:212 2454696 Fax:212 2454519 e-posta:bilgi@metiskitap.com
© metiskitap.com 2024. Her hakkı saklıdır.

Site Üretimi ModusNova









İnternet sitemizi kullanırken deneyiminizi iyileştirmek için çerezlerden faydalanmaktayız. Detaylar için çerez politikamızı inceleyebilirsiniz.
X