"Günbegün bütün dünyada medya ağı gerçeklerin yerine yalanları koyuyor. En başta siyasi ya da ideolojik yalanlar yok (onlar sonra geliyor), insan hayatının ve doğal hayatın aslında neden oluştuğuna dair görsel, somut yalanlar var. Bütün yalanlar tek bir devasa sahtekârlıkta toplanıyor: hayatın kendisinin bir meta olduğu ve onu satın almaya gücü yetenlerin, tanımı gereği onu hak edenler olduğu varsayımı! Çoğumuz bunun yanlış olduğunu biliyoruz ama bize gösterilenlerin pek azı direncimizi güçlendiriyor."

Berger’a göre sanat tam da bunu yapıyor, yani direncimizi güçlendiriyor. Bu kitaptaki denemelerde, birçok klasik ve modern sanatçının eserlerinin yanı sıra, Fransa’daki on binlerce yıllık mağara resimlerini ve Mısır’daki Feyyum portrelerini de ele alıyor Berger. Yazarın Subcomandante Marcos’la yazışmalarını ve kendi sunduğu bir radyo programının metnini de içeren bu derleme, sanatın birey ve toplum için ne kadar vazgeçilmez ve sağaltıcı olduğunu hatırlatıyor bize.

"Bugün, varolanı resmetmeye çalışmak umudu teşvik eden bir direniş eylemidir," diyor Berger bir denemesinde. Bir diğerinde ise şöyle ekliyor: "Direniş eylemi, sadece bize sunulan dünya-resminin saçmalığını kabullenmeyi reddetmek değil, bu resmin geçersizliğini duyurmaktır. Cehennem içeriden geçersiz ilan edildiğinde, cehennemliği son bulur."

Frida Kahlo, s. 115-117

Fil ile Kelebek derlerdi onlara — gerçi babası kızına Güvercin derdi. Kırk küsur yıl önce öldüğünde ardında yüz elli tane küçük yağlıboya tablo bıraktı, bunların üçte biri otoportre sınıfına girer. Adam Diego Rivera’ydı, kadın Frida Kahlo.

Frida Kahlo! Bütün efsane isimler gibi uydurulmuşa benziyor ama öyle değildi. Yaşarken efsane olmuştu, hem Meksika’da hem de —küçük bir sanatçı muhiti içinde— Paris’te. Günümüzde bir dünya efsanesi. Hikâyesi tekrar tekrar anlatıldı — kendisi, Diego, sonra da başka başka insanlar tarafından. Küçükken çocuk felci kurbanı olmuştu, sonra bir otobüs kazasında feci şekilde sakat kaldı, resimle ve komünizmle onu Diego tanıştırdı, tutkuları, evlilikleri, boşanmaları, yeniden evlenmeleri, Troçki’yle yaşadığı aşk, gringolara duyduğu nefret, bacağının kesilmesi, muhtemelen acıdan kaçmak için intihar edişi, güzelliği, duyumsallığı, mizahı, yalnızlığı.

Paul Leduc Roseinvveig’in yönettiği harika b...

Devamını görmek için bkz.

Emek Erez, "Berger ve sanatla direnmenin yolu", Gazete Duvar, 30 Mart 2017

John Berger’in Sanatla Direniş adlı kitabını okurken, onun her şeyi direnişe odaklı bir göz ile görmeye çalıştığını düşündüm. Metis tarafından basılan kitapta Berger, incelediği ressamların her fırça darbesini, her desenini takip ederek, yaşama dair, biz’e dair dünyaya dair ne söylüyorlar sorusuna yanıt aramış. Bahsettiği isimlerin o ânına, şimdilerine giderek duygularını, yarattıkları eserlerle kendileri arasında nasıl bağlantılar olduğunu yorumlamaya çalışmış ve bize onlardan bugüne kalana dair sanatlı, umutlu bir yol çizmiş. Sanatla Direniş kitabı aynı zamanda Subcomandante Marcos ile Berger arasındaki yazışmaları da bizimle buluşturan bir kitap olmuş, bu iki bilgenin doğayla, yaşamla, direnişle olan ilişkileri bize kaybettiğimiz umuda dair pek çok şey söylüyor.

Görünümün Yokluğu Bedeni Siliyor

Berger görüntülerin hızlıca gelip geçen bir...

Devamını görmek için bkz.