1990'da yayımlandığında feminist kuramda ve toplumsal cinsiyet araştırmalarında çığır açan, queer kuramın öncü metinlerinden sayılan Cinsiyet Belası nihayet Türkçede.

Judith Butler'ın cinsiyetin ne ölçüde "doğal" olduğunu sorgulayarak cinsiyetin performatif yapısına dair kışkırtıcı savını ilk kez ortaya koyduğu bu metin, birbiriyle bağlantılı pek çok tartışmayı birden barındırıyor: Feminist düşünce ve hareketin temeli olarak görülen "kadın" kimliği hangi varsayımlarla mümkündür, ne ölçüde tutarlı ve istikrarlıdır? Cinsiyet, toplumsal cinsiyet ve arzu arasında belirli bir süreklilik varsaymak kimlik politikalarına nasıl kısıtlamalar getirir? Cinsel farklılığın oluşumuna dair yapısalcı psikanalitik değerlendirme, Freud'un melankoli kuramıyla harmanlanarak yeniden ele alındığında ortaya nasıl bir tablo çıkar? Beden yüzeyindeki toplumsal cinsiyet iz ve imlerinin uyumsuz, çakışan, çatışan, kargaşaya yol açan türden birliktelikleri yoluyla "cinsiyet belası" çıkarmak, toplumsal cinsiyetin hüküm süren kısıtlamalarından bir nebze olsun özgürleşmek mümkün müdür?

Levi-Strauss, Freud, Lacan, Irigaray, Wittig ve Kristeva'nın metinlerine yaratıcı bir eleştirel okuma getiren, Foucaultcu yaklaşımından Foucault'nun kendi metinlerini bile muaf tutmayan Butler'ın bu başyapıtının yalnızca muhafazakâr çevrelerde değil, özgürlükçü oluşumlarda da karşımıza çıkan homofobi ile mücadele için sağlam bir araç olacağını ümit ediyoruz.

Önsöz, (1999), Judith Butler, s. 23-33

Cinsiyet Belası'nı bundan on yıl önce tamamladım ve dosyayı yayımlanması için Routledge'a gönderdim. Metnin bu kadar geniş bir okur kitlesi kazanacağını, feminist kurama yapılan kışkırtıcı bir "müdahale" teşkil edeceğini veya queer* (*Asıl anlamı "tuhaf", "acayip". LGBTT (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Travesti, Transseksüel) bireyler için kullanılan aşağılayıcı bir sözken eşcinsel ve trans hareketin özellikle daha genç kesimi tarafından sahiplenilmiş ve olumlu bir anlamla kullanıma girmiştir. Eşcinsel, biseksüel, travesti, transseksüel ve cinselliklerini hegemonik heteroseksist normların dışında deneyimleyen heteroseksüelleri kapsayan bir şemsiye tanımdır. Akademide yaygın olarak kullanımdadır. –ç.n.) kuramın temel metinlerinden biri olarak sivrileceğini hiç tahmin etmiyordum. Metnin hayatı benim kastımı epey aştı, sanıyorum ki bunun sebeplerinden biri değişim halindeki alımlama bağlamıydı. Yazarken feminizmin bel...

Devamını görmek için bkz.

Yeliz Kızılarslan, "Cinsiyet Belası", Bianet, 21 Haziran 2008

Feminist kuramın post-yapısalcı Amerikalı düşünürü Judith Butler’ın 1990 yılında yazdığı ve feminist kuram içinde yaygın olan heteroseksüel varsayımı eleştirdiği kitabı Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi Başak Ertür’ün özenli çevirisiyle yayınlandı.

Butler, “Asıl derdim, toplumsal cinsiyet sınırları içinde dayatılan bir takım basmakalıp fikirlerle, toplumsal cinsiyetin eril ve dişiliğine dair var olan görüşlere itiraz getirmeye çalışmak” diyerek kitabın yazılış amacına açıklık getiriyor yeni baskıya yazdığı önsözde. LGBTT (queer) kuramına farklı bir yaklaşım getiren ve feminizmin temel metinlerinden sayılan kitapta Butler; cinsiyet kavramının doğallığını sorgulayarak, cinsiyetin performatif yapısına dair önermelerde bulunuyor.

"Cinsiyet" ve "toplumsal cinsiyet" kavramlarını, mevcut kadın kimliklerine de eleştirel bir yaklaşım getirmek için sorgulayan Butler; Freud’un melankoli kuramıyla, cins...

Devamını görmek için bkz.

Hande Öğüt, "Bir altüst oluş", Radikal Kitap Eki, 11 Temmuz 2008

Bu yılki Eşcinsel Onur Haftası, binlerce insanın katıldığı LGBTT Onur Yürüyüşü ve Hormonlu Domates Ödül Töreni’yle sona erdi. Gay, lezbiyen, biseksüel, travesti ve transeksüellerin yanı sıra yüzlerce destekçi heteroseksüelin bir karnavalı andıran yürüyüşünde ‘sokaktaki’ insan şaşkındı. Çünkü yürüyenlerin çoğunun kadın mı yoksa erkek mi olduğuna dair bildikleri hiçbir gösterge yoktu yüzeyde. Sabit ve olağan kültürel algıların yanıldığı, gördüğü bedeni kesin olarak okuyamadığı an, karşılaştığı bedenin bir erkeğe mi yoksa kadına mı ait olduğundan emin olamadığı andı. Bu kategoriler arasında yalpalama hali, söz konusu bedenin deneyiminin teşkiliydi tam da. Kadın gibi giyinmiş bir erkek veya erkek gibi giyinmiş bir kadın gördüğünü düşünüyorsa insan, bu algılardaki ikinci terimi toplumsal cinsiyet ‘gerçekliği’ olarak görüyordur, yani, benzetmeyle devreye giren toplumsal cinsiyetin ‘gerçeklikten’ yoksun olduğu, yan...

Devamını görmek için bkz.

Halime Biray, "Feminist hareket ne ölçüde tutarlı", Kitap Zamanı, 2 Temmuz 2008

Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de Retorik ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü'nde profesör olan Judith Butler'ın, ilk baskısı 1990'da yapılan Gender Trouble kitabı, Türkçede. Cinsiyet Belası, Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi başlığını taşıyan kitapta Butler, dile ve kültüre yerleşen klasik cinsiyet kavramını alt-üst etmenin önemine vurgu yapıyor. Butler, kitabında toplumsal cinsiyetin sınırlarına ve yerleşmiş standartlara uygunluğuna dair birtakım sanılara dayanan, toplumsal cinsiyetin anlamını erilliğe ve dişilliğe dair basmakalıp fikirlerle sınırlı tutan görüşlere itiraz getirmeye çalıştığını dile getiriyor. Feminizmin belli toplumsal cinsiyet ifadelerini idealleştirip yeni hiyerarşi ve dışlama biçimleri üretmemeye dikkat etmesi gerektiği görüşünde olduğunu ifade eden Butler, kimi toplumsal cinsiyetli ifadelerin yanlış addedilmesini, diğerlerinin ise doğru sayılmasın...

Devamını görmek için bkz.

Şeyda İşler, "Cinsiyet ne ölçüde doğaldır?", Milliyet Kitap Eki, Haziran 2008

1956 doğumlu Judith Butler'ın feminizm, eşcinsellik kuramı, felsefe ve güncel siyaset konularında pek çok çalışması bulunuyor. Şu an Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de Retorik ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümünde profesör olan Butler felsefe doktorasını Yale Üniversitesi'nden 1984 yılında aldı; tezi, "Arzu Özneleri: Yirminci Yüzyıl Fransa'sında Hegelci Yansımalar" adıyla basıldı. 1980'lerin sonuna doğru, farklı araştırma merkezleri arasında feminizmin 'sorgulamadan kabul edilmiş terimlerini' irdelemek için Batılı feminist teorinin içinde post-yapısalcı çalışmalarda bulundu. Bu çalışmalar sırasında oluşan ve ilk olarak 1990'da basılan Gender Trouble kitabı Metis Yayınları tarafından Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi ismiyle Türkçeye çevrildi.

Dünyada pek çok farklı dilde yayımlanan kitap 100 binden fazla sattı. Butler'ın kendisi bile kitabın bu kad...

Devamını görmek için bkz.

D. Burcu Eğilmez, "Duygusal taciz / toplumsal cinsiyet belası", Radikal Genç, 21 Eylül 2008

Türk kadını, ahlaklı, becerikli, hamarat, boyun eğen, vs. olmak tarzı toplumsal cinsiyet rollerini aşabilir gibi görünse de, özellikle aile ve çocuk konusunda hâlâ başı dertte gibi Yazdıklarım Radikal İki’de yayımlanan “Yakın İlişkilerde Duygusal Taciz” (24 Ağustos 2008, Sinem Demir) adlı yazı ve Judith Butler’ın Cinsiyet Belası, Feminizm ve Kimliklerin Altüst Edilmesi adlı kitabının aklıma getirdikleriyle ilgili. Duygusal taciz aşk, aile, arkadaşlık ve işyeri ilişkilerinde gözlenebilir. Kimin kime duygusal taciz uygulayabileceği değişken olabilir. Ancak ben, üzerinde düşünmek istediğim konu çerçevesinde aşk ilişkilerinde, erkek tarafından kadına uygulanabilecek duygusal tacizden başlamak istiyorum. Bu durumda, yazdıklarıma ilham olan mevzubahis yazıya dönersem ve yazının muğlak aktörlerini kadın ve erkek olarak belirlersem, evlenip evlenmemek, çocuk isteyip istem...

Devamını görmek için bkz.

Almila Kursar Kuş, "Cinsiyet denen tuzak", Birgün Pazar, 12 Ekim 2008

Judith Butler’ın Türkçede yeni yayımlanan en önemli kitabı Cinsiyet Belası’nı okurken kafamın içinde başlık için kullandığım soruya tekrar tekrar takıldım.

Beauvoir’dan Foucault’ya, Nietzsche’den Lacan’a ve Freud’dan Levi-Strauss’a uzanan, psiko-seksüel maskelerin hiçliğini dile getirerek yıkıma uğratma iddiasında olan bu kitap yer çekimsiz, çoğu zaman ideacı düzlemde diye dahi tabir edebileceğim yavan bir öteki güzellemesinden daha fazla etki bırakmadı üzerimde.

“Fazla mı haksızlık ettim esere; Üçüncü Dünyalı genç bir kadın olarak düşünce üretmeye dair şartların imkânsızlığa varması sebebiyle kıskançlık mı gösteriyorum kitaba ve yazara karşı” diye birkaç defa okudum Cinsiyet Belası’nı. Ama hayır, kendisini ezilenden yana konumlandırmış biri olarak kadınlığın, heteroseksüelliğin, homoseksüelliğin ve tüm alt rollerin okuması toplumsal perspektiften tamamıyla kopartılmış, tarih...

Devamını görmek için bkz.