2023 SAİT FAİK HİKÂYE ARMAĞANI

Başlık: Bu aşksız bir ilişki mi, yoksa aşkın hallerinden biri mi?

“Eğer o soğuk salonda soluk kanepede yani sahnenin tam ortasında ve Avignonlu Kızlar’ın karşısında bu kelime ağzından çıksa, hayat değişir miydi? Bu sözcük tek başına evde bağımsız bir cumhuriyet gibi kendi kurallarını koyarak yaşamaya başlar mıydı ve kafalarında hâlâ aşk mı, değil mi sorusu dönüp dolaşan kadın ve erkek, bu yeni ülkenin katı, karşı konulmaz kurallarına uymak zorunda olduklarından, böyle soruları kafalarından atarlar mıydı? Ancak bu sözcük o eve, yaşamının adamla sürdürdüğü anlarına ait değildi.”

Anatomi Dersi, Ayşegül Devecioğlu’nun Başka Aşklar, Kış Uykusu ve Arkası Mutlaka Gelir’in ardından yayımlanan dördüncü öykü kitabı.

Emma Ceviz Ağacında, s. 21-22

Öğleden sonraydı. Emma işlerini bitirmiş salonda otururken evdeki sessizliği duyumsadı. Hava yavaş yavaş serinliyordu. Son yaz güneşi camlara vurmuştu. Gözlerini kapayıp sessizliğin tadına varmaya çalıştı.

Ama sessizlik bilindiği gibi hiçbir zaman sessizlik değildir. İçi bir sürü ıvır zıvırla doludur.

– Hep böyle değildi. Herkes kurala uyuyordu.

– Köpeklerin de havlamaması gerekiyordu.

– Biliyorum, çünkü orada olmalıyım.

– Karanlık basmaya başladı.

Çok eski zamanlarda sessizlikten söz edilebilirdi belki. Çok ama çok eski zamanlarda. O kadar eskiydi ki artık hatırlanmıyordu bile. Şimdi daha hikâyenin başında Emma’nın sessizliği düşünmesinin nedeni, ev ahalisinin, büyükçe görünen ama onca insan toplandığında hiç de büyük olmayan salonda olmamasıydı. Yine de kulak verilince yukarıdan bir tangırtı geliyordu. Ablasının oğlu Arda metal çağındaydı ve odasında annesinin uyarıları nedeniyle kısmak zorunda kalsa da avaz avaz Guns and Roses çalıyordu. Arda, kabakulak çıkardığı için okula gitmemişti. Metal çağında olmak ilkçağda, ortaçağda ya da tunç çağında olmak gibi doğal bir durumdu. Emma, o gürültünün içinde dünyaya dair bir şey duyduklarını anlıyordu ve ne duyduklarını bilemese de bu zorunlu aşamayı hoşgörüyle karşılıyordu.

İşte bu hoşgörülü Emma, ölmüş anne babalarından kalan bu evde iki boşanmış abla ve iki çocukla yaşıyordu.

Her iki kardeşinin de boşanmış olmaları, Emma’nın niy...

Devamını görmek için bkz.

Ömer Erdem, "Başını suyun üstünde tutmak", Hürriyet, 15 Nisan 2022

Eğitimli, orta sınıf, hayata ve insana karşı duyarlı ve karşılaştıkları her tür zorluğu aşmak için mücadele ederken boğulmamak için ‘başını suyun üstünde tutmaya’ çalışanların öyküsünü yazıyor Ayşegül Devecioğlu. Anatomi Dersi bir yanıyla günceli kucaklarken asıl yanıyla da insan olmanın ‘ilişki hallerini’ sırtlıyor. Kadın karakterler bir söz alıcı ve hayat yoğurucu olarak önde dursalar da erkekler de gerektiği kadar ete kemiğe bürünüyorlar. Bir meyhane masasında toplandıklarında alışılmış nizamcılıklarından vazgeçmiyorlar. Yazar kitabın son öyküsünde (Yakın Gelecekte Edebiyat) bir zihin ve anlatım çalımıyla çaktırmadan geriye, diğer metinlere göz kırpıyor. Böylece kendi yazdıklarını da dolaylı bir elekten geçiriyor görünse de ana yapı itibariyle birbirinden farklı öyküler bunlar. Tematik bir toplam değil ‘Anatomi Dersi’, fakat hayat ve insan ilişkilerinin ‘anatomisi’ni çıkarmaya çalışması yönünden birleşikler.

Baskın bir şekilde hayatın basıncından çıkma, her tür yenilgiye uğrama bir örücü korku gibi belirginleşiyor. Çözülmüş sosyal denge, ekonomik ve siyasal çalkantılar bütün benlikleri derece derece yaralıyor. İsimlendirmeden çekinse de Ayşegül Devecioğlu, kahramanlarının bir ad etrafında öbeklenmesini bilinçli şekilde engelliyor. Hayatın ‘uğratma şiddetini’ adeta böyle vereceğini düşünmesinden olmalı bu tercihi. İnsanın ‘en güçlü şekilde duyumsadığı’ korku, sevgi ili...

Devamını görmek için bkz.

Şadiye Dönümcü, "Başımıza ne geldiyse hayallerimizden mi geldi?", bianet, 8 Mayıs 2022

Kurşuni renkli ve kasvet kokulu bir günde elime aldığım öykü kitabı –yine- iyi geldi bana; kısa süreliğine -de olsa- güzelleştirdi hayatı.

Öyküler Ayşegül Devecioğlu’ndan. Kitabın adı “Anatomi Dersi” Kitaba adını veren öyküyü “Emma Ceviz Ağacında”, “Siyah Moli”, “Baş Daima Dik Olmalı”, “Hayalleri Yıkma Vakfı” ve “Yakın Gelecekte Edebiyat” adlı öyküler izliyor.

”Seni tanıyorum” demişti arkadaşı, “kayboluverecek acıyla anımsayacağın bir şey arıyorsun. Bedeninde bir yara açmaya çalışıyorsun. Şimdi taşıdığından daha büyük bir yara, o yaranın içinde kaybolacağı bir yara.”

Sessizce dinlemişti. Demek dışarıdan görülebilen bir yarası vardı. Halbuki yaralar gizli kalmalıydı.

“Tutkuyu güçlendirir bu. “ diye eklemişti arkadaşı bilmiş bilmiş, “garip değil mi?”

Belki garipti, belki değildi.

“Ama benden başka kim olsa ne derdi biliyor musun? “ diye sürdürdü konuşmasını, “adamın zır manyak olduğunu. Sen yaptığı her şeyde bir hikmet arıyorsun, çünkü adama aşıksın .manyaklığıyla seni kölesi haline getirmiş. Her şeyi derin nedenlere bağlama merakımızla nereye varacağız bilmiyorum!” (Anatomi Dersi. Sayfa 13-14)

Devecioğlu sorgulayıcı, tahlilci ve mücadeleci bir insan. Devecioğlu her türlü hak ihlalinin karşısında duran bir kadın. Devecioğlu üretken bir yazar. Devecioğlu okumayı çok sevdiğim bir yazar. De...

Devamını görmek için bkz.

Yunus Çinçin, "İnsan İlişkilerinin Anatomisine Dair", edebiyatburada.com, 28 Ağustos 2023

“Doğan Hızlan’ın başkanlığını üstlendiği, Hilmi Yavuz, Nursel Duruel, Prof. Dr. Jale Parla, Beşir Özmen (Darüşşafaka Cemiyeti Temsilcisi), Metin Celal ve Jale Özata Dirlikyapan’dan oluşan Seçici Kurul, 69. Sait Faik Hikâye Armağanı’nı; dünyaya, insan ilişkilerine, toplumsal uzlaşımlara bakmanın farklı yollarını gösterdiği, duyguların kolayca gösterişe varabilecek patlamalarından uzak durarak, soğukkanlı, ince ayarlı cümlelerle yazdığı öyküleriyle Ayşegül Devecioğlu’nun ‘Anatomi Dersi’ adlı kitabına oy birliğiyle vermeyi kararlaştırdı.” açıklamasıyla, Ayşegül Devecioğlu’nun 69. Sait Faik Hikâye Armağanı’na değer görülen kitabı “Anatomi Dersi”, kadınları ve kadınların dünyalarını merkezine alan, modern yaşamda, günümüz insanının sorunlarını farklı boyutlarıyla irdeleyen öykülerden oluşan bir kitap. Öykülerde, kadınlar merkezde olsa da yazar kadın erkek ilişkilerini şekil zemin ilişkisi gibi ele alıp her iki tarafın durumunu ustalıkla gözler önüne sermiş. Öykülerdeki ilişkilerde, kişilerin dengeli ele alınışı, okuyucunun anlatılanlara belli bir mesafeden bakabilmesini, kadınların ve erkeklerin yaşadıkları çelişkilere ve sorunlara daha gerçekçi yaklaşabilmesini sağlamış.

Kitaba da ismini veren “Anatomi Dersi”, histerik olmadığını belirten ve ilişki yaşadığı erkekten onu sahiplenmesini beklemeyen, ince ruhlu bir kadının öyküsü. Öyküde, kadın ka...

Devamını görmek için bkz.