"Geç dönem çalışmalarının bir ömür boyu süren estetik çabayı nasıl taçlandırdığını gösteren örnekleri hepimiz rahatlıkla bulabiliriz. Rembrant ve Matisse, Bach ve Wagner. Peki ya uyum ve çözüme ulaşma değil de, uzlaşmazlık, güçlük ve çözüme ulaşmayan bir çelişki şeklinde ortaya çıkan sanatsal geçlik örnekleri? Yaşın ilerlemesi ve sağlığın bozulması 'hazırlıklı olmanın', olgunluğun sükûnetini beraberinde getirmezse?"

Said'in zihnini uzun zaman meşgul eden bir mesele geç dönem üslubu. Richard Strauss, Beethoven, Thomas Mann, Jean Genet, Giuseppe Tomasi di Lampedusa, Konstantinos Kavafis, Luchino Visconti ve Glenn Gould'un geç dönem eserlerini inceleyen Said bu kitabın yayımlandığını göremeden aramızdan ayrılmıştı.

Said'in 1995'te Columbia Üniversitesi'nde verdiği dersleri temel alan bu eser, sanatçı ve sanat eserine dair mitlere çomak sokarak, geç dönem eserlerinin başka bir boyutunu gün ışığına çıkarıyor. Çoğu durumda toplumun beğenilerine ters düşen bu eserlerdeki hakiki sanatsal deha ışıltısının büyüsüyle ilgilenenler için...

Giriş, Michael Wood, s. 11-19.

Samuel Beckett sert ve karmaşık bir ironiyle, "Ölüm bir günümüzü boş tutmamızı istememiştir bizden,"(1) derken, ölümün çat kapı geldiğini ve bir şeylerle meşgul olduğumuz bir sırada da pat diye ölebileceğimizi ima eder. Ama ölümün bizi beklediği zamanlar da olur ve bu bekleyişin son derece farkında olmak da mümkündür. Böyle durumlarda, tıpkı ışığın değişmesinde olduğu gibi, zamanın niteliği de değişir; çünkü şimdiki zaman bütünüyle diğer mevsimlerin gölgesi altında kalmıştır: canlanan ya da silikleşen geçmiş, yeni yeni kestirilemez hale gelen gelecek, zamanın ötesindeki tasavvur edilemez zaman. Böyle durumlarla beraber, geçliğin bu kitapta işlenen o özel anlamını hazırlayan koşullara varırız.

Geç kelimesinin incelikle yer değiştiren, geç kalınan buluşmalardan tutun da doğanın döngüsüne ya da kayıplara karışan bir hayata kadar uzanan çok çeşitli anlamları üzerinde biraz durmakta fayda var. Geç'in belki de en sık kullanılan anlam...

Devamını görmek için bkz.

Mahir Bora Kayıhan, “Geç dönem ‘cazibesi’ ”, Olay Gazetesi, Mayıs 2008

Edward W. Said'in Geç Dönem Üslubu, geç dönem üretilen yapıtlardaki derinliği keşfetmek, yazarıyla yapıtı arasındaki perdeyi biraz olsun aralamak isteyenler için benzersiz bir kitap.

Geride bıraktığımız yüzyılın tanınmış düşünürlerinden Edward W. Said'in Geç Dönem Üslubu, okurla buluştu. Rüzgâra Karşı Edebiyat ve Müzik alt başlığıyla çıkan kitapta Said, ilgi uyandırabilecek bir konuya el atıyor. Edebiyat ve müziğin devlerinin son dönem çalışmalarını masaya yatıran Said, konuyla ilgili düşündürücü saptamalara ulaşıyor. Geç dönem ürünlerinin yaratıcıya neler sağlayacağını sorgulayan kitabında ünlü düşünür, taçlandırma ile hüsrana uğrama arasındaki ince çizgiye dikkat çekiyor. Bir ömür süren sanatsal yatırımın sonunda estetik düzeyde başyapıtlar çıkarmanın ya da çeşitli nedenlerle bozguna uğramanın örneklerini veren Said, Richard Strauss, Beethoven, Thomas Mann, Jean Genet, Giusep...

Devamını görmek için bkz.

Semih Gümüş, “Beklenmeyen geç dönem yaratıcılığı”, Radikal Kitap Eki, 20 Haziran 2008

Geç Dönem Üslubu’nun yayımlandığını göremedi Edward Said. Onun düşünsel derinliğini yalnızca oryantalizmin yinelendikçe sığlaşan çevreniyle sınırlı görenlerin pek ilgi göstermediği edebiyat ve sanat üstüne yazılarındaki zenginlik, siyasal yazılarından elbette bambaşka düzeydedir. Üstelik Geç Dönem Üslubu öylesine yaratıcı bir buluşun daha derine yapılan kazılarının ürünüdür ki, orada sanatçının yaratıcı zekâsının sınırlarına ilişkin, daha önce okumadığımız düşüncelerin fısıltısı vardır. Ormanın içlerinde, karanlık bir bölgedir yaşlılık; demek ki zaman da mekân da bizim gözlediğimizden farklı yaşanıyor orada.

Öyle ki, “Bu dünya, hakikaten tarih öncesidir,” diyor Said, bu tümcenin ardından gelenlerden bağımsız, bir başına yaşadığımız zamanın anlamını derinleştiren sözcüklerle. Şimdiki kuşakların, yenisine kendininkinden daha iyi olmayan bir dünya bıraktığını gös...

Devamını görmek için bkz.

Beyaz Arif Akbaş, “Rüzgâra fısıldayan adam”, Birgün Kitap Eki, Haziran 2008

Edward Said, 1935 yılında Hristiyan bir ailenin çocuğu olarak Kudüs'te dünyaya gelir. Aslında Filistinli olan Said, birkaç yıl sonra Filistin'in İsrail tarafından işgali üzerine göçmen olarak Mısır'a yerleşir ve eğitimine Kahire'deki okullarda başlar. Mısır'daki okuldan bir takım nedenlerle disiplin cezası alarak uzaklaştırılınca, babası onu eğitimini sürdürmek üzere Amerika'ya gönderir. Amerika'nın en önemli liselerinden Mount Harman’da okuyan Said, Princeton Üniversitesi'nde lisans eğitimi, Harvard Üniversitesi'nde ise yüksek lisans eğitimini tamamlar ve daha sonra New York'da Columbia Üniversitesinde ders vermeye başlar. Doktora tezi Joseph Conrad üzerinedir.

Vefatına kadar Columbia Üniversitesi, Karşılaştırmalı Edebiyat doktora programının başkanlığını yürütmüştür. O, Filistin sorununun bölgesel bir mesele olmaktan çıkıp, evrensel bir meseleye dönüşmesine herkesten daha çok katkıda bulun...

Devamını görmek için bkz.

Emrah Pelvanoğlu, “Geç Gelen Üslup”, Kitap Zamanı, 7 Temmuz 2008

“Edward Said’den başka belki de hiç kimse sömürgecilik-sonrası tarihyazımı, klasik müzik ve anti-emperyalist politikalar arasındaki kuramsal bağlantıları bu denli ikna edici ve belâgatli bir şekilde anlatamazdı”. Said’in son dönem çalışma arkadaşlarından Andrew N. Rubin, onun 2003 yılındaki ölümünün ardından yazdığı yazıda, Said’in Columbia Üniversitesi’nde verdiği seminerleri bu cümleyle anlatıyordu. İlk basımı 2006 yılında yapılan Geç Dönem Üslubu: Rüzgâra Karşı Edebiyat ve Müzik de temelde Rubin’in tanımladığı bu seminerlere dayanıyor. Aslında yarım bir çalışma olan Geç Dönem Üslubu, kendisi de bir piyanist olan Said’in, Adorno’nun Bethooven yorumlarından ödünçleyerek kullandığı “spatstil” (geç dönem üslubu) tabiri etrafında yaptığı bir dizi okumadan oluşuyor. Bu okumaların önemli bir kısmının Mozart, Strauss, Glen Gould, Bethooven gibi bir dizi besteci ve yorumcunun geç dönem çalı...

Devamını görmek için bkz.

Didem Güngören, “Rüzgâra Karşı Nasıl Yaşanır?”, TimeOut İstanbul, Ağustos 2008

Edebiyat da müzik de uğraşının bir ömüre yayıldığı alanlar. Bir çalışma alanı gibi değil de, daha çok kişinin kendisinin, her şeyi ile neredeyse, su yüzüne çıktığı yerler bunlar. Dolayısıyla işin sonucu, kişinin “sonucu” ile daha doğrudan bağlantılı. Bu varoluş biçimi ve bunun geç dönem eserleri Edward W. Said’e göre genellikle bir tür dünyayla uzlaşma, kendiyle barışma özellikleri gösteriyor. Ama her zaman değil. Uyum ve çözüm önermeyen geç dönem eserlerinin varlığı Said’i kendi geç döneminde böyle bir tema kesiştiriyor.

Edward Said kanser olduğunu öğrendiğinde bu kitabın temasını bir süredir kafasında evirip çeviriyordu. İnsan hayatının evrelerden oluştuğu düşüncesi, bu evrelerin de kopmadan birbirini izlediği düşüncesi bir biçimde insana hayatının bu evrelerinde ortaya çıkan eserlerin de estetik anlamda birbirini izlediği ve sonunda bir toplam çıkarılarak bunların birbirine eklenebilec...

Devamını görmek için bkz.