Oray Eğin, “Kötülüğü, Çocukluğu ve Türklüğüyle Yaşasın 90’lar!”, Milliyet Sanat, Aralık 2001

Nurdan Gürbilek’in Kötü Çocuk Türk kitabı, 90’ların da artık incelenmeye değer bir tarih olduğunu gösteren çok önemli bir çalışma. Kötülük, çocukluk ve Türk olmanın ortak noktalarını bulmaya çalışan Gürbilek, edebiyattan arabeske çok çeşitli alanları inceliyor.

Kültürel incelemeler, topraklarımız yeterli malzemeyi sağlasa bile henüz çok bakir bir alan. Gündelik hayatı anlamaya yönelik, popüler kültürü deşifre eden, şöhretlerin dünyasından faydalanan ve bunu herhangi bir “aşağılama” ya da “tepeden bakma” sinizmi göstermeden yapan bu dalla ilgilenen az sayıda isim olduğu gibi, üniversitelerde okutulmaya başlaması da ancak bu sene gerçekleşebildi. Öte yandan, çoğu üniversitede okutulmasa da Türkiye’deki hızlı toplumsal değişime tanıklık etmek ve bunun mekaniklerini çözmek için giderek verimli bir literatür birikiyor. Murat Belge’nin o muazzam "Tarihten Güncelliğe" kitabıyla açtığı yoldan ilerleyenler çok kahramanca iş başarıyor böylece. işte, Nurdan Gürbilek!

Kitap aslında yazarın daha evvel Defter ve Virgül dergilerinde yayımlanan akademik ağırlıklı makalelerinin yeniden gözden geçirilmişi, bir kısmı da yeniden yazılmışından oluşuyor. Tabii “sıfır kilometre” makaleler de eklenmiş. Anlatılan, Türkiye ve değişken ruhu... Özel olarak da bir 90’lar günlüğü denebilir.

Gürbilek, Özal sonrası dallanıp budaklanan bu değişimi keşfederken yol arkadaşı olarak arabeski, sokak çocuklarını, Yeşilçam’ı, Türk edebiyatını seçmiş. İbrahim Tatlıses, Aynalı Tahir yahut Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Huzur romanı, adil bir uyum içinde. Kitabın girişinde "Bazılarını bir gazete haberinden, bazılarını bir fotoğraftan, bazılarını bir şarkıdan, daha büyük bölümünü ise edebiyat yapıtlarından aldım," diyor. Her yazı güncel olduğu gibi, kalıcı da. Üstelik, didaktik olmadan, tutarlı tezlerle, tartışarak söylüyor söyleyeceğini. Aslında kitabın adı, içindeki üç temayı da açıklıyor... Kötü Çocuk Türk'ün her kelimesi, kitabın bir bölümü gibi. "Kötülük", "çocukluk" ve "Türklük"le ilgili yazılar ve her birinin diğeriyle arasındaki bağlantı sorgulanıyor. Türk ruhu ile habasetin paralel olup olmadığı yani kötü huyun Türklerin toplumsal davranış biçimine dönüşmesi kitabın temel sorunsalı.