Japonya'da 1980'lerin başında yayımlanan ve birçok dile çevrilen Derinliğin Keşfi o tarihten beri çeşitli ülkelerdeki "modernlik ve edebiyat" tartışmalarının eksenine oturmuş durumda. Kitabın bu başarısının sağlam bir temeli var. Karatani, bizlerin pek aşina olmadığımız 19. ve 20. yüzyıl Japon edebiyatını yeniden yorumlamakla sınırlamıyor kendini: Buradan hareketle "modernlik", "edebiyat" , "köken", "devlet" gibi kavramların temelinde yatan önkabullerimizi sorgulamayı, bu önkabullerin "ideolojik" doğasını gözler önüne sermeyi amaçlıyor.

Bunu bildik edebiyat kuramının sınırlarının çok ötesine geçerek başarıyor: Edebiyatı resim sanatıyla, aşk ve cinselliğin, dinin, modern tıbbın ve çocukluğun tarihiyle birlikte okuyor. Sadece edebiyatta değil bütün alanlarda modernlik deneyiminin, "toplumun tamamını, birer eğitim kurumu olarak ordu ve okul sayesinde bir fabrika olarak yeniden örgütleyen modern devlet"in damgasını vurduğu bir dizi keşfe dayandığını gösteriyor: Sırasıyla "manzaranın", "içselliğin", "itiraf sisteminin", "anlam olarak hastalığın", "çocukluğun" ve "derinliğin" keşfedilişini ve bütün bu keşiflerin "modern edebiyat"ı ne ölçüde derinden belirlediğini gözler önüne seriyor.

"Devletin, yani siyasal iktidarın karşısına benlik ve içselliğe sadık kalmayı yerleştiren edebiyatçılar 'içselliğin' ta kendisinin bir tür siyaset olduğunu, mutlak otoritenin bir tezahürü olduğunu göremiyorlar" diyen Karatani son derece özgün ve kışkırtıcı bir modernlik/modernizm eleştirisi geliştiriyor.

Türkçe Baskıya Önsöz, s. 7-9.

Derinliğin Keşfi Türkçeye çevrilen üçüncü kitabım. Daha önce yayımlanan Metafor Olarak Mimari ve Transkritik Japonca asıllarından değil, İngilizce çevirilerinden Türkçeye çevrilmişlerdi. Bu durum beni pek de rahatsız etmedi. Çünkü bunlar Japonya bağlamı bilinmeden de okunabilecek kitaplardı. Üstelik benim, bu kitapların Türkiye bağlamında nasıl bir anlama bürüneceklerini düşünmem de gerekmiyordu. Fakat Derinliğin Keşfi, İngilizce çevirisi yayımlanmış olmasına karşın, doğrudan Japonca aslından çevrildi. Bunun bir nedeni de kitabın gözden geçirilmiş baskısına İngilizce baskıda bulunmayan birçok ekleme yapmış olmam. Bu kitap, yabancı dillere çeviri baskıları için yazdığım önsözlerle birlikte kapsamlı düzeltme ve eklemeleri içeren "gözden geçirilmiş baskı"yı temel alıyor.

Derinliğin Keşfi 1970'li yılların ikinci yarısında edebiyat dergilerinde tamamen Japon okurlara yönelik yazdığım...

Devamını görmek için bkz.

Yücel Kayıran, "Modernlik ve edebiyat", Radikal Kitap Eki, 11 Kasım 2011

Öncelikle söylemek gerekir ki, Derinliğin Keşfi, bir ‘edebiyat tarihi’ kitabı değil, her ne kadar alt başlığı ‘Modern Japon Edebiyatının Kökenleri’ olsa da. Japon edebiyatının kökenlerine ilişkin bir tarih veya kuram kitabını, Japon edebiyatı hocası veya öğrencisi değilsek, neden okuyalım öyle değil mi? Karatani de, bu soruna özellikle dikkat çekmektedir. ‘Derinliğin Keşfi’, edebiyat tarihi disiplininin eleştirisidir. Karatani’ye göre, ‘...eleştirinin kendisi kuramdan farklıdır. Eleştiri daha ziyade kuram ile eylem arasındaki mesafeye ve düşünce ile varoluş arasındaki mesafeye yönelik eleştirel bilinçtir.’ Kuram veya kuramsal düzeyde dile getirilen ‘böyle’ derken, eylem veya varoluş, böyle değil de, ‘şöyle’ gerçekleşiyor ise, bu durum, eleştirel bilinç için bir problem nesnesidir. Dolayısıyla Karatani, kitabında, yaygın olarak Batı’yla özdeş görülen ‘modernite’ ile Batılı olmayan ‘...

Devamını görmek için bkz.