Rüya kuramını film çalışmaları bağlamında ele almak, bu kuramın içinde geliştiği özgün, klinik bağlamdan çıkarak esasen estetik kaygıların şekillendirdiği bir ortama geçmeyi gerektiriyor. İşte Filmler ve Rüyalar'da Botz-Bornstein da tam bunu yapıyor: Rüyaları estetik ifadeler olarak değerlendirip bu özel ifadelerin ne şekillerde geliştirildiğine odaklanıyor. Rüyaları psikolojik hayatımızın sıradan olayları gibi değil, varlıklarını belli bir rüya-zamanında sürdürmelerinden dolayı ilginç, kendine yeten fenomenler olarak ele alıyor. Bu noktadan yola çıkarak, Tarkovski'nin estetik rüya fenomenlerini işleyerek geliştirdiği gerçekçilik karşıtlığını, Sokurov'un modern imaj ideolojisine yönelik yıkıcı saldırılarını, Arthur Snitzler'in alışılmış olanı nasıl tekinsize dönüştürdüğünü, Kubrick'in bir Schnitzler uyarlaması olan Gözleri Tamamen Kapalı'da bu yapısal modelden nasıl kaçındığını ve Wong Kar-wai'nin parodileştirilmiş kapitalizm manzaralarını inceliyor. Psikanalizin alışılmış ilgi alanının ötesine geçerek, filmlerle rüyaların bünyevi benzerliklerini gün yüzüne çıkarıyor.

Giriş: Rüya Zamanı ve Film Sanatı, s. 11-14.

Rudolf Arnheim Görsel Düşünme adlı kitabında, film ve rüya arasındaki temel bir bağlantıyla temsil edilen ve Freud'un rüya-çalışması kapsamında düşünüldüğünde hemen anlamlı hale gelen bir meseleye dikkat çeker:

... Freud, akıl yürütmenin önemli mantıksal bağlantılarının imajlarla nasıl temsil edilebildiği sorusunu ortaya atar. Benzer bir problemin görsel sanatlarda da mevcut olduğunu söyler. Rüya imajları ve sanatta yaratılan imajlarla düşünce aracı olarak hizmet eden zihinsel imajlar arasında gerçekten de paralellikler vardır; ama benzerliğe dikkat ederek, farklılıkların da ayrımına varırız ve bu farklılıklar, düşünce imajlarını daha kesin biçimde nitelemeye yardım eder.(1)

Rüya kuramını film çalışmaları bağlamında ele almak, bu kuramın başlangıçta geliştiği özgün, klinik bağlamdan çıkarak öncelikle estetik kaygıların şekillendirdiği bir ortama geçmeyi gerektirir. Freud'a göre rüya araştırmas...

Devamını görmek için bkz.

Kaya Özsezgin, “Sanatta “rüyamsı gerçekçilik’ ”, Cumhuriyet Kitap Eki, 2 Şubat 2012

Sanatın, edebiyatın ve sinemanın ilgi alanı içinde özel bir yeri bulunan rüya, içeriğini oluşturan psikolojik ve kültürel ayrıntılarıyla başlıbaşına bir inceleme alanı olarak güncelliğini hep korumuştur. Freud’un yorumuna göre rüyalar, anlamları düş gören için kısmen belirsiz olan lengüistik simgeleri sonsuz sıklıkta kullanır çünkü. Bize, onların anlamlarını ortaya çıkarma olanağını veren, deneyimlerimizdir. Peki, nereden kaynaklanmaktadır rüyalar? Onları sanatsal yaratım alanlarında kullanırken dayandığımız ölçütler nelerdir? Rüyaları anlatıya dönüştürürken sanatçının elinde hangi ölçüt ya da ölçütler vardır?

Anlam üretme yöntemi

Rüya gibi bilinçaltı dünyasının çelişik ve yoruma açık paradigmalarını yapıta uygularken izlenen yolların belki kendilerinden çok, bu yollara yönelik değerlendirmelerdir yazarı ilgilendiren. Arnheim’ın, dilimiz...

Devamını görmek için bkz.

A.Adnan Azar, “Toplumsalın Kalbi”, Cumhuriyet Kitap Eki, 21 Nisan 2011

“Filmler yalan söylerken bile toplumsal

yapımızın can evindeki yalanı söylerler.”

On dokuzuncu yüzyılın sonuna doğru gün ışığına çıkan iki “makine”; Lumiere kardeşlerin sinematografı ile uçak(lar), elbette farklı teknolojiler kullanarak, değişik mekânlar arasında “hareket”i mümkün kıldı. Ama çok geçmeden roller değişti: Uçak yolculuk, ticaret ve savaş aracı olurken, gündelik hayatın dışında kalmayı sağlayan sinema bir “hayal fabrikası”na dönüştü. Sosyoloji ise genel olarak sinemanın “temsil”i ile temsil ve gerçeklik arasındaki ilişkinin nasıl kurulacağı meselesine baktı.

Sinema bugün toplumsal farklılıklara dair bilgilerin yayılması açısından en önemli alanlarından biri. İçinde bulunduğumuz toplum da göstergeler, imgeler ve gösterge sistemleriyle daha çok ilgilenen, giderek “sinemalaştırılan” bir hal aldı. Edgar Morin’in söylediği gibi insan bir “homo ...

Devamını görmek için bkz.

Esen Kunt, "Filmler ve düşler arasında ", Kitapeki.com, 16 Mart 2016

Thornsten Botz-Bornstein tarafından kaleme alınan Filmler ve Rüyalar adlı yapıt felsefe ve sinemanın kışkırtıcı diyalektiğini gözler önüne seriyor. Özellikle Tarkovski, Bergman, Sokurov, Kubrick gibi önemli yönetmenler ekseninde ele alınan kitap, sinema ve iletişim çalışmalarında başucu olabilecek eserlerden biri olmaya şimdiden aday. Felsefe Profesörü olan Thornsten Botz-Bornstein tarafından kaleme alınan eserde Bornstein, sinema ve iletişim çalışmalarına “Rüya Zamanı ve Film Sanatı” ekseninde yaklaşarak farklı bir çalışmaya imza atmış. Son dönemde artan Postmodern teorinin öncülleri olan Foucault, Deleuze, Guattari, Baudrillard, Lyotard gibi önemli isimlerin kavramları ışığında şekillenen sinema ve iletişim çalışmalarına alternatif bir okuma getirmiş.

Giriş bölümünde yazar, Rudolf Arnheim’in Görsel Düşünme’si ekseninde, Freud’un rüya-film arasındaki diyalekt...

Devamını görmek için bkz.