“İnsanların yaklaşık yarısının, hayatları boyunca yüzlerce defa yaşadığı regl süreci hakkında tam olarak ne biliyoruz? Bildiklerimiz neden bu kadar kısıtlı ve muğlak?”

Bu sorulardan yola çıkan biyolojik antropolog Kate Clancy, günümüzde hâlâ birçok toplumda fısıltıyla konuşulan ve gizlenmeye çalışılan menstrüasyonu hem biyolojik açıdan hem de toplumsal ve kültürel açılardan ele alıyor. Menstrüasyon neden ve nasıl gerçekleşir? Evrim sürecinde insanlığa nasıl bir katkısı olmuştur? “Normal regl döngüsü” diye bir şey var mıdır? Bedenin enerji mekanizması, bağışıklık sistemi ve psikososyal stres faktörleri regl döngüsünü nasıl etkiler? Gelecek, menstrüasyon için ne gibi yenilikler ve bakış açıları getirebilir?

Menstrüasyonu bireysel bir tecrübe olarak değil toplumsal bir mesele olarak gören Clancy şöyle diyor:

“Umarım bu kitabı benim yazdığım kadar hevesle okursunuz, rahmin failliğine ve uyum sağlama becerisine dair öğrendiklerinizden keyif alırsınız ve en azından menstrüasyona ve menstrüel onarıma karşı biraz saygı duymaya başlarsınız. Umarım menstrüasyonla ilgili yanlış kanıları açığa çıkarmak söz konusu olduğunda iktidar, toplumsal cinsiyet ve ırk arasındaki bağlantıların ne kadar girift olduğunu görürsünüz. Yazdıklarımın, bedensel özerklik için mücadele ettiğimiz ve radikal gelecekler hayal ettiğimiz bir dünyanın neye benzeyebileceğine dair yeni fikirlerin yetişeceği bereketli bir toprak sunmasını diliyorum.”

Önsöz, s. 9-10

Ergenlik çağımda regl hakkında öğrendiğim birkaç temel şey vardı. Beşinci sınıftaki sağlık dersinde, menstrüasyonun başarısız, yani bebeksiz bir menstrüel döngünün (regl döngüsü) işareti olduğunu öğrendim. Pratisyen çocuk hemşiresi Dr. Debbie’den menstrüasyonun demir eksikliği yaptığını öğrendim. Çevremdeki dünyadan da regl olduğuma dair bütün işaretleri saklamam gerektiğini, aksi halde derin, ezici bir utançla yüzleşeceğimi öğrendim. Bu son ders, pıhtı atarken yüzüme bir gülümseme yerleştirme becerisi ve bedenimin herhangi bir yerine regl kanı bulaşıp bulaşmadığını kontrol etmek gibi saplantılı bir alışkanlık geliştirmeme neden oldu.

Dr. Debbie’nin uyarısı da bende iz bıraktı, öyle ki genç bir yetişkinken ucu bucağı olmayan bir labirente girerek demir ve menstrüasyon hakkında bulabildiğim her şeyi okudum. Lisansüstü tezimin bir parçası olarak yürüttüğüm küçük bir projeye bile önayak oldu bu uyarı. Polonya’nın kırsal kesimindeki saha araştı...

Devamını görmek için bkz.

Kaan Biçici, "Menstrüasyon hakkında konuşmalıyız”, 10 Haber, 17 Nisan 2024

Menstrüasyon ya da regl hakkındaki konuşmalar sıklıkla sessizlikle karşılanır veya utançla bastırılır. Amerikalı feminist biyolojik antropolog Kate Clancy, Muayyen Günler'de birçok bilimsel çalışmaya atıf vererek konuyu tüm yönleriyle ele alıyor.

Günümüzde, toplumumuzda menstrüasyon ya da regl hakkındaki konuşmalar sıklıkla sessizlikle karşılanır veya utançla bastırılır. Ancak, bu sessizlik ve utanç, kadınların ve toplumun genel sağlığını olumsuz etkileyen bir tabuyu beslemekte. Menstrüasyonun doğal bir biyolojik süreç olduğu gerçeği, hala pek çok insan için rahatsız edici bir konu olarak görülüyor. Amerikalı biyolojik antropolog Kate Clancy menstrüasyona dair toplumdan topluma bakış açısının nasıl değişebildiğinden başlayarak, menstrüasyonun biyolojik süreçlerini de anlatırken sömürgeciliğin, ırkçılığın, cinsiyetçiliğin, transfobinin, hatta beslenmeye dair belli kalıplaşm...

Devamını görmek için bkz.

Bilge Çağlar, "Menstrüasyona feminist bilimle yaklaşmak: Muayyen Günler", Çatlak Zemin, 18 Nisan 2024

“Belki bu kitabın sonuna geldiğinizde reglden daha az tiksinir, ona daha olumlu bir ışıkta bakarsınız. Fakat bu kitabın amacı size menstrüasyon biliminin tarihlerini ve öznelliklerini gösterip bedeniniz hakkında farklı kararlar vermenizi sağlamak değil. Kitabı yazmaktaki amacım, gözlerinizi yukarıya, yani regl olan bedenleri daha iyi anlama, onlara daha iyi bakım ve tedavi sunma imkânlarını sınırlamakta ısrar eden sistemlere [*] çevirmenizi sağlamak.”

Geçtiğimiz Mart ayında Metis Yayınları’ndan çıkan Muayyen Günler: Menstrüasyonun Gerçek Hikâyesi [1] adlı kitabın önsözünde yazar Kate Clancy, kitap boyunca gerçek hikâye ile kastettiği şeyi yani sistemi vurguluyor. Öncelikle dünya nüfusunun yarısının seneler boyunca deneyimlediği biyolojik bir döngünün neden bir tabu olarak ele alındığını anlatıyor. Batılı bilimin menstrüasyon...

Devamını görmek için bkz.

Feryal Saygılıgil, "Muayyen Günler", kadinisci.org, 27 Mayıs 2024

Menstrüasyonun Gerçek Hikayesi şişmanlık, zayıflık, doğum kontrol hapları ve teknolojileri, doğum sonrası depresyon, hormonlar, menopoz başta olmak üzere bedenimizle, beden sağlığımızla ilgili önemli bilgiler içeriyor. Son on beş yıldır, regl döngüsünü etkileyebilen çevresel stres faktörlerini araştıran feminist bir bilim laboratuvarını yöneten, biyolojik antropolog Clancy kitapta menstrüasyonu biyolojik ve kültürel olarak ele alıyor. Kitap çok rahat okunuyor. Buna vesile olan da şüphesiz çevirideki akıcılık. Bunun yanı sıra Clancy’nin kitabında kendi deneyimlerine yer vermesi, çoğunun bizler/kadınlar için tanıdık olması okumayı zevkli ve öğrendiklerimiz de kitabı heyecanlı kılıyor. Clancy yönteminin, feminist metodoloji olduğunu özellikle belirtiyor. Regl döngüsünü laboratuvarda hem inceleme, uygulama şekli hem de sonuçları açısından feminist bir yaklaşımla ele alıyor. Bunun için “merak”...

Devamını görmek için bkz.

Umut Tümay Arslan, "Geleceğin bilimini ve gelecekteki adaleti hayal etmek", kaosgl.org, 26 Temmuz 2024

Biyolojik antropolog Kate Clancy’nin geçtiğimiz mart ayında Özde Duygu Gürkan çevirisiyle Metis’ten yayımlanan kitabı Muayyen Günler: Menstrüasyonun Gerçek Hikâyesi menstrüasyonun ev ve özel alana sıkıştırılmışlığına, baskılanmasına ve görünmez kılınmasına odaklanıyor. Gelin görün ki menstrüasyon bu kabın içinde kalmıyor; bilime, bilim kavrayışımıza, beden ve zihin ayrımını bozan düşünme biçimlerine, spekülatif kurmacaya ve bilimin etik-politik dönüşümüne [1] doğru sızıyor, bulaşıyor, yayılıyor. Kitap, bilimin ta kendisinin kat yerlerini açarak bilimin erkek merkezci, heteronormatif değerlerle örülü ama nötrmüş gibi görünen hikâyesini dönüştürmenin yolları üzerine düşünüyor, ya da bilimin içinde bu dönüşümün bir parçası olan bilimsel çalışmalarla birlikte yol alıyor. Sosyal bilim-fen bilim ayrımının olmadığı, kurmacanın yeni gerçe...

Devamını görmek için bkz.

Sena Bayraktar, “Menstrüasyona Kesişimsel Bir Bakış”, Kafa dergisi, Kasım 2024

Uzun süredir Metis’ten ağız tadıyla bir kurgu dışı kitap okumamıştım ki ‘‘Bilim’’ dizisinden yayımladıkları Muayyen Günler imdadıma yetişti. Nasıl akıcı bir metin (Teşekkürler Özde Duygu Gürkan), nasıl bağlantılı konular! Clancy’nin biyolojik antropolog olmasının yanı sıra kadın araştırmaları eğitimi aldığı ve kendini pek çok farklı alanda beslediği belli. Kitap Notlar, Kaynakça ve Dizin’i saymazsak 236 sayfa. Başka bir deyişle, bu saydığım son üç bölüm inanılmaz zengin. Akademisyen yazarları okumaktan hoşlananlar için listenin en üst sıralarında yer alabilecek bir kitap. Bu kanıya varmamı sağlayan en büyük unsur, yazarın menstrüasyon konusunu birçok farklı disiplinin penceresinden ele alması. Zaten bu sebeple kesişimsel (intersectional) bakış açısının kitap boyunca ustaca kullanıldığını görüyoruz. Bilimin öjenik kökenlerinden tutun da tıbbın sosyoloji, siyaset ve ırk bilimle...

Devamını görmek için bkz.