"İlk ciltteki gibi burada da başlıkların büyük bir bölümü, güncel Türkçe metinlerde dil ve anlatım yönünden tartışmak, doğrulamak ya da sorgulamak ihtiyacını duyduğumuz noktalardan oluşuyor: Dilbilgisinin, imlanın, İngilizce ile Türkçe arasındaki ilişkinin, dil-toplum ilişkisinin, ayrıca terim ve kavramların uygulamada içebakış ve tartışma gerektiren bazı yönleri; ‘söylem’ adını verdiğimiz boyut dahil. Her iki cildin de dizinleri sayesinde birer başvuru kaynağı ve çalışma malzemesi olarak işlev görebileceğini umuyorum.

"Ancak, bence en önemlisi her iki ciltte de yer alan ‘Genel Bakış’ yazıları başta olmak üzere, dil meselelerine bakış tarzıdır. Dilin ‘doğru’su ‘yanlış’ı, hayatın bin bir hâlinde ve toplumun bin bir oluşumunda dilin aldığı biçimler, bunların bir süreç halindeki incelikleri... ‘Genel bakış’ derken, dil olgularıyla ilgili sezgiler oluşturmaktan söz ediyorum. Dilimiz, Dillerimiz ve Dil Meseleleri bu sezgilere ne ölçüde katkıda bulunabilirse, amacına da o ölçüde ulaşmış olacak."

– Necmiye Alpay

Sunuş, s. 11-12

Güncel Türkçe konusunda benim payıma düşen işler, bir yandan standartlaşma sorunlarına dikkat çekmek, bir yandan da standart dilin neden her derde deva olmadığı dahil, daha genel dil ve anadili meselelerini anlamaya çalışmak oldu. Bu yöndeki ihtiyaçları en dar anlamıyla karşılamaya çalıştığım kitap Türkçe Sorunları Kılavuzu’dur (2000). Belirli soruları az çok açan çalışmaların ilk cildi ise, Dilimiz, Dillerimiz: Uygulama Üzerine Yazılar (2004a).

Bu ilk cildin dokusunda dil alanındaki yazı ve notlarımın Ekim 2003’e kadar olanları yer almıştı. Elinizdeki cildin dokusunda ise daha sonra yazılmış olanlar yer alıyor. Sonuçta ikisi birbirini tamamlıyor, daha doğrusu devam ettiriyor. Bu ikinci cildin adı, Radikal gazetesinin haftalık Kitap ekinde yedi yıl boyunca (2001-2007) yazdığım “Dil Meseleleri” sütunundan alınmadır, ancak kitap o sütundan ibaret değil.

İlk ciltteki gibi burada da başlıkların büyük bir b...

Devamını görmek için bkz.

Metin Celal, "Dil olgularıyla ilgili sezgiler oluşturmak", Cumhuriyet Kitap Eki, 31 Mayıs 2018

“Birbirimizin ne demek istediğini anlamamız sanıldığı kadar kolay değil” diyor Necmiye Alpay dil çalışmaları üzerine Murat Menteş’in sorularını cevaplarken. “Dilbilgisi ve imla gibi bilgiler, dilimize askeri bir disiplin kazandırmak için değil, birbirimizi anlamamızı kolaylaştırmak için var” diye ekliyor. Bir tek virgülün kullanılıp kullanılmamasının anlamı nasıl değiştireceğinin bilindiğini ama unutulduğunu da vurguluyor.

Birbirimizi anlama sorunu dilbilimin ötesinde toplumsal bir olay haline geldi. Aynı cümleyi iki farklı kişi farklı anlayabiliyor, sorunların birçoğu da buradan çıkıyor. Toplumsal barışa büyük ihtiyaç duyduğumuz bir ortamda belki de dil üzerinde daha fazla düşünmemiz gerek. Her alanda olduğu gibi dilin sorunları üzerine düşünenler de az.

Necmiye Alpay bir dilbilimci değil, bu yönde de eğitim almamış ama çalışma alanları, özellikle çevirm...

Devamını görmek için bkz.