Dünyayı Bugünde Sevmek, hem Hannah Arendt'in politik düşüncesi "üzerine", hem de politika, özgürlük, kimlik, hakikat, dayanışma, eylem gibi kavramlar etrafında Hannah Arendt'le "birlikte" dünyanın bugünü üzerine düşünen bir kitap.

Politikanın salt güç, tahakküm ve rant paylaşımıyla özdeşleştirilip itibarsızlaştırılmasına, tıpkı Arendt gibi itirazı var Berktay'ın. Sözde hakikatlere ve zorunluluklara dayalı bu "sahte politika"nın karşısına, birincil amacı Özgürlük olan, kanaatlere ve olumsallığa hakkını veren "sahici politika" arayışını çıkarıyor. Endoktrinasyona karşı anlamanın, taraf olmaya karşı tavır almanın, kardeşliğe karşı dostluğun, kabileye sadakate karşı dışlayıcı olmayan dayanışmanın, kimliklerimiz arasında dolaşabilme özgürlüğünün, benliği öne çıkaran moderniteye karşı politik etiğin temeli olarak gördüğü amor mundi'nin, dünyaya ihtimam göstermenin önemini vurgulayan Arendt'in bu kavramlaştırmalarına günümüzde feminizm dahil tüm özgürlükçü siyasetlerin neden hâlâ çok ihtiyaç duyduğunu gösteriyor.

Berktay, kitabı yazma gerekçesini şöyle ifade ediyor: "Son zamanlara dek sivil yönetimlerin ve politikacıların hor görüldüğü Weimar Almanyası ile Türkiye arasındaki benzerlik dikkat çekiciydi. Askeri vesayetin geriletildiği koşullarda ise, bu kez de sivil vesayet hayaletinin politik ortam üzerinde dolaştığına tanık oluyoruz... Dolayısıyla politikanın ve 'politik olan'ın anlamını tartışmak bugün özel bir önem kazanıyor."

Giriş bölümünden, s. 11-16.

"Benim için önemli olan, anlamaktır."(*)

Hannah Arendt

Hannah Arendt (1906-1975), pek çok siyasal bilimci tarafından 20. yüzyılın en önemli politika teorisyenlerinden biri sayılıyor. Gerçekten de, insanlık tarihinin en çalkantılı, birçok yönden en utanılacak olaylarının yer aldığı bir zaman diliminde yaşamış olmanın getirdiği yük ve sorumlulukla, modern politik yaşamın hem totalitarizm dehşeti hem de özgürlük olanağı açısından taşıdığı potansiyel üzerinde herkesten çok düşünen, yaratıcı ve çarpıcı analizlere ulaşan bir teorisyen... Arendt'i okumak ve anlamaya çalışmak, sürekli yeni sorulara açılan, hiç beklenmedik dönemeçlerle karşılaşılan, kimi zaman tedirgin edici de olabilen dönüşsüz bir düşünme labirentine girmek anlamına geliyor. Arendt'in düşüncesi hakkında yazmak ise daha da korkutucu olabiliyor, çünkü sürekli onun eleştirel bakışını omzunuzun üzerinde hissediyorsunuz, böylesine geniş ve derinlikli bir düşünmenin hakkı ne kadar verilebilir kaygısı aklınızı ve yüreğinizi sıkıştırıp duruyor. Bu kaygıyı biraz aşabilmemi sağlayan da aslında gene Arendt'in kendisi oldu. Öğrencisi ve biyografı Elizabeth Young-Bruehl, onun derslerde sessiz duran öğrencilerine, "hadi tartışmaya katılın da bu dünya için bir şeyler yapın" dediğini aktarır.(1) Bu uyarıyı ben de üzerime alındım – Arendt'in öğrencisi olmak insanı sorumlu kılıyor!

Başka herhangi bir yapıtı olduğu gibi, politika teorisine ilişkin "kl...

Devamını görmek için bkz.

Cihan Erdal, “Son sözü olmayan bir filozof”, Agos Kitap/Kirk, Haziran 2012

Keyifli iki haber: Mayıs ayı içerisinde Metis Yayınları’ndan Fatmagül Berktay’ın Dünyayı Bugünde Sevmek, Hannah Arendt’in Politika Anlayışı adlı kitabı ve İletişim Yayınları’ndan Elisabeth Young-Bruehl’ın Hannah Arendt biyografisi yayımlandı!

Arendt’le tanışmam Şiddet Üzerine kitabıyla olmuştu. Hacimce küçük olan bu kitabını bitirir bitirmez İnsanlık Durumu’nu okumaya koyulmuştum. İnsanın soru sorma ufkunu muazzam biçimde genişleten bir filozof olarak Arendt’le karşılaşmış olmak ve onu okumak ilk andan beri beni oldukça heyecanlandırıyor. Son yıllarda Avrupa’da büyük ilgi görmesine karşın Arendt Türkiye’de aynı oranda konuşulmuyor. Bunun sebebi nedir bilemiyorum ama Berktay, “Arendt’in politik düşüncesine ve yöntemine en fazla ihtiyacı olan toplumlardan biri”nin Türkiye toplumu olduğunu söylüyor ve bunda çok haklı. Çünkü Arendt bizim coğrafyamız için de son derece kritik önemde olan esaslı sorular soruyor.

Politikanın hâlâ bir anlamı var mı?

Politikanın iktidar hırsına, güç mücadelesine, yenmek/yenilmek ikiliğinin sığlığına dönüştüğü, bütünüyle kirli ve boş bir uğraş olarak algılandığı bir dönemde Arendt bizi politika üzerine yeniden düşünmeye davet ediyor. Berktay’a göre Hannah Arendt, politikaya gerçek anlamını verme çabasına girişen az sayıdaki düşünürden biri.

“Kirli politika” algılamasının çoğalmasında ...

Devamını görmek için bkz.