Kültür ve iletişim bilimci Joseph Vogl, Freud,un "Michelangelo'nun Musa'sı" başlıklı makalesinden hareketle bir tereddüt teorisi geliştiriyor ve Batı kültürüne damgasını vurmuş olan eylem tarihinin vazgeçilmez eşlikçisi olarak tereddüdün işlevine ışık tutuyor.

Yazar bir duygu olarak tereddüdün tarihini incelemek üzere edebiyat yapıtlarını, Aiskhylos'un Orestei üçlemesini, Schiller'in Wallenstein'ını, Musil'in Niteliksiz Adam'ını ve Kafka'nın Şato'sunu ele alıyor. Hatta Kafka'nın yazma faaliyetinden yola çıkarak bir tereddüt yöntemi ya da yöntemsel bir tereddüt tavrı öneriyor. Her zaman bir irade zafiyeti, bir kararsızlık ve eylemliliği ketleyen bir atalet olarak görülen tereddüt, Vogl'un metninde aktif ve kurucu bir öğe olarak öne çıkıyor.

Kendi sığ hedeflerinden başka bir şey görmeyen bir reel politikanın "hazırcevaplığının" karşısına "seküler bir güce duyulan gizli umudun" mekânı olarak tereddüdün yaratabileceği imkânları çıkaran bu güzel kitap hem edebiyat ve felsefeyle ilgilenen okurlara hem de olağanüstü belirsizlik koşulları altında siyasetin imkânları üzerine kafa yoran okurlara hitap ediyor.

Öfke ve Tereddüt, s. 10-12.

Michelangelo'nun Musa'sı

Kitaba görsel bir imgeyle ve bu imgenin inceleyici tasviriyle başlıyor ve bu iki düzlemi bu defa da kendi dilimle betimlemek istiyor oluşum çapraşık gelebilecek olsa da, tasvir edeceğim görsel imgede insanın ilk anda ya hiçbir şey görmediğini ya da hiç kadar azıcık bir şey gördüğünü belirterek haklı çıkarabilirim belki bu tutumu. Birçok başka durumda olduğu gibi bu görsel imge de –tıpkı imgenin dilsel tasviri gibi– bir görünmezliğin içinden geçerek üretilmiş bir imge; dahası var: bir boşluğun içinden, bir tür suskunluk çizgisinin içinden geçerek üretilmiş bir imge bu; görsel imgenin yüzeyindeki ve içindeki sistematik mevcudiyetsizliği yüzünden zorunlu olarak onun bir parçası haline gelen bir gedikten geçmekten söz ediyorum. Burada bahis konusu yapacağım görsel imge boş bir alanı temsil ederken onun dilsel tasviri de bu boş alanın çevresinde dönüyor, dolayısıyla benim gerçekleştirmeye çalışacağım bu kat...

Devamını görmek için bkz.

İlke Kamar, ''Gizli umut: Tereddüt’ün yaratacağı imkânlar'', Birgün Kitap Eki, 2 Nisan 2011

Kültür ve iletişim bilimci Joseph Vogl, tereddüt kavramını incelediği son kitabında bir tereddüt teorisi geliştirerek, tarih boyunca eylem kültürünün eşlikçisi olan tereddüde yeni bir yorum getiriyor. Freud’un "Michelangelo'nun Musa'sı" başlıklı makalesinden hareketle geliştirdiği teori, tereddüdün bir kırılma etkisi yaratığı görüşüne dayanıyor. Freud 1914’te Musa üzerine yazdığı çalışmada, yapıtın analizini kendi anlayışına göre yorumlar: Ona göre “Michelangelo’nun Musa’sı”, öfkeli büyük bir baba, bir aydınlatıcı peygamber, bir din adamından çok, bir yasa koyucu, aydınlanmanın başlangıcı, insanları yeni bir dine çağırmanın ötesinde neredeyse insanları dinden kurtarmaya gelmiş bir büyük düşünce insanı olarak gösterilmiştir. Musa’nın yüzünün iki yarısındaki farklılık bunu açıkça ortaya koymaktadır. Yüzün sağ tarafında bir dinginlik, sakinlik, öbür tarafında büyük bir öf...

Devamını görmek için bkz.