“Hem bir keşif yolculuğu hem de bir davet olan bu kitap, tohumların evrim, doğa tarihi ve insan kültürü boyunca açtığı dolambaçlı yolu takip ettikçe büyüyen merakımla birlikte artan bir ilgiden doğdu. Araştırma yaptığım ormanlar ve laboratuvarlardan başlayıp yol boyunca tanıştığım bahçıvanların, botanikçilerin, kâşiflerin, çiftçilerin, tarihçilerin, keşişlerin –ve elbette harikulade bitkilerin, onlara bağımlı olan hayvanların, kuşların, böceklerin– kılavuzluğunda hikâyenin gelişmesini izledim. Tohumların ortak özelliklerinden biri onları bulmak için uzaklara bakmamıza gerek olmamasıdır, çünkü tohumlar dünyamızın ayrılmaz bir parçasıdır.

“Evet, bir tohumlar dünyasında yaşıyoruz. Sabah kahvemizden, onun yanında yediğimiz çörekten tutun da kıyafetlerimizin dokunduğu pamuğa, yatmadan önce içtiğimiz bir fincan kakaolu süte kadar tohumlar gün boyu bizimledir. Tohumlardan yiyecekler, alkollü içkiler, yağlar, baharatlar, zehirler, yakıtlar, iplikler, boyalar elde ediyoruz. Tohumlar dünyadaki hayatın temel yapıtaşlarıdır; farklı beslenme alışkanlıklarının, ekonomilerin ve yaşam tarzlarının temelini onlar oluşturur. Keza, vahşi doğadaki yaşama dayanak oluşturanlar da yine onlardır.

“Peki tohumlar nasıl bu kadar başarılı oldu? Tohumların ve onları taşıyan bitkilerin gezegenimizi tepeden tırnağa değiştirmelerine imkân tanıyan özellikleri, alışkanlıkları nelerdi? Bu sorunun cevabı, elinizdeki kitabın anlatısını kuruyor ve sadece tohumların doğada nasıl serpildiklerini değil, insanlar için neden bu kadar elzem olduklarını da açıklığa kavuşturuyor.”

— Thor Hanson

Giriş, Dizginsiz Enerji, s. 21. 22

Meşe palamudunun içinde toplanan o dizginsiz enerjiyi düşünsenize! Palamudu toprağa gömüyorsunuz, sonra içinden koskoca bir meşe ağacı çıkıveriyor. Bir de koyun gömün bakalım, çürümekten başka ne işe yarayacak.

George Bernard Shaw

The Vegetarian Diet According to Shaw
(Shaw’un Gözünden Vejetaryen Beslenme, 1918)

Elimdeki çekici bırakıp tohumu inceledim. Bir tek çizik bile yoktu üstünde. Koyu renkli kabuğu onu yağmur ormanının zemininde bulduğum günkü kadar kusursuz, pürüzsüz görünüyordu. Orada, damlayan suyun sesi, böceklerin ardı arkası kesilmeyen vızıltısı eşliğinde kuru otlarla kaplı nemli toprakta uzanırken filiz verip kök salmak, yemyeşil yapraklar vermek için patlamaya hazır görünüyordu. Şimdi, ofisimdeki floresanın uğultusu altındaysa düpedüz yok edilemez görünüyordu hergele.

Tohumu elime aldığımda kolayca avcumun içine yerleşti; cevizden biraz daha büyük, ama daha düz ve koyu renkteydi, kabuğu da temperlenmiş çelik kadar sertti. Boylu boyunca uzanan dikiş izi gibi kalın bir çizgi vardı üzerinde, tornavidayla o hattı ne kadar zorlasam da bir çatlak kadar bile açılmamıştı. Uzun saplı bir kurbağacıkla yaptığım kuvvetlice sıkma denemeleri sonuç vermemişti; görünüşe göre çekiç darbeleri de faydasızdı. Daha ağır bir şeye ihtiyacım vardı belli ki.

Üniversitedeki ofisim, tozlu metal dolaplarla kaplı duvarlarında kurutulmuş bitki koleksiyonlarının yer aldığı, çoğunlukla...

Devamını görmek için bkz.