Kitapla Hayal Etmek, edebiyat eleştirisi, felsefe ve bilişsel psikolojinin parlak bir sentezini yaparak daha önce üzerinde pek çalışılmamış bir alan açıyor: Edebiyat eserlerinde tasvir edilen kişileri, sahneleri, ayrıntıları biz okurların zihinlerimizde nasıl olup da canlandırabildiğimizi, kitaplarla nasıl hayal kurabildiğimizi ve örtük talimatlarla oluşturduğumuz bu hayallerin neden çoğu kez gerçek hayatta kendi başımıza kurduğumuz hayallerden çok daha canlı ve kalıcı olabildiğini inceliyor. Şair ve yazarların bazen bilinçli, çoğunlukla da bilinçsiz olarak başvurdukları tekniklerle bize hayal etmeyi nasıl öğrettiklerini gösteriyor. Scarry, bu türden beş teknik belirliyor: Işık Yakma, Seyreltme, Ekleme ve Çıkarma, Germe, Katlama ve Eğme ve nihayet Çiçekli Varsayım. Özellikle Flaubert, Emily Bronte, Thomas Hardy, Tolstoy, Huysmans ve Woolf gibi romancıların ve Homeros, Wordsworth, Whitman, Rilke, Heaney ve Ashbery gibi şairlerin eserlerinden alıntılarla örnekliyor bu teknikleri. Scarry kitap boyunca, sık sık zihninde belli imgeleri canlandırma ve hareket ettirme deneyleri yapmaya da davet ediyor okuru. Böylece kitabın başlarında dalında hareketsiz hayal etmeye davet edildiğimiz ispinozu son bölüme geldiğimizde rahatça uçurabiliyoruz.

Edebiyatla ilişki kurma biçimimizi ve okuma anlayışımızı kökten dönüştürüp zenginleştirecek, yazarın konusuna yaklaşırken gösterdiği samimi heyecanın hemen okura da sirayet ediverdiği son derece özgün ve "güzel" bir kitap bu. Çiçeklerle dolu sayfalarında bir dolu kelebek ve kuş uçuyor üstelik.

İkinci Kısım, Resimleri Hareket Ettirmek’ten, sayfa 85-86.

Bir kuşun havada uçtuğu söylendiğinde, orta uzaklıkta hareket eden bir benek hayal ederek onu zihnimizde canlandırmak görece kolaymış gibi gelir. Fakat önce belli bir kuşu zihnimizde canlandırıp ardından onun uçuşunu hayal etmeye çalıştığımızda, imgeyi havalandırmak bir hayli zor olacaktır.

Mesela bahçemde bulunan genç bir dişi Amerikan ispinozunun imgesini, uzun uğraşlar sonucunda, epey başarılı bir şekilde zihnimde canlandırabiliyorum. Bu kuşun zihinde kolayca canlandırılabilmesi, bir çiçekle pek çok ortak noktasının bulunmasıyla ilgili olabilir. (Aslında, kısa süre önce doğmuş, tüyleri koyu kahverengi kuş bahçeye ilk girdiğinde tesadüfen kayısı-pembe renkli bir zambağın arkasına konmuştu ve çiçek onun minik bedenini yer yer kapatıyor, daha doğrusu onun imgesinin üzerine bindirilmiş gibi duruyordu. Birkaç hafta sonra, bir iki gündür gözüme takılan olağandışı kayısı-pembe kuşun aynı kuş olduğunu, ergenlik d...

Devamını görmek için bkz.

Hayrettin Orhanoğlu, “Kitapla hayal kurmanın cazibesi”, Kitap Zamanı, Sayı 11, 4 Aralık 2006

René Guénon, Doğu ve Batı düşüncesinde muhayyilenin vardığı noktaları işaret ederken geleneksel düşünce yapısının sembolik bir bakış aracılığıyla ilerlediğini, bu yapılırken de genellikle ‘nitelik’ten hareket edildiğini öne sürer.

Başta eşya olmak üzere geleneksel insanın etrafındaki her şey, kutsallığa dair bir anlam taşımaktadır. Oysa niceliğin egemenliğindeki modern hayat, bu sembolik anlamlandırmalarda farklı bir yöndeki kutsallığa, maddenin kutsallığına dönüktür. Geleneksel anlamlandırma, Guenon’a göre hayatın içinde kalan dinamikleriyle her zaman canlı ve her zaman kendindenlik sınırına sahiptir. Modern hayatın insanı giderek tüketen hızı, sınırın giderek belirsizleşmesine yol açmış ve ‘nitelik’, sembolizmalar devrini ve insanın kendindenliğini de kanatları altına alarak uzaklaşmıştır. Düşünceden sanata niceliğin egemenliği, insanı kendiliğinden uzaklaştırarak ‘e...

Devamını görmek için bkz.