Ferhat Uludere, "Hey Georges, bırak şu oyunları artık", Taraf Gazetesi, 8 Haziran 2010

Her büyük yazarın önce bir kütüphane kurmakla işe başladığını söyler J. L. Borges. Haklıdır da, çünkü herkesin kütüphanesinin gizli bir şifresi, gizli bir dizini vardır. Mesela ben belirli bir sıraya göre dizmem kitaplarımı, rastgele bir yere koyarım ve o kitap ne zaman aklıma gelse nerede olduğunu hatırlarım. Bazıları yazar adına göre dizer, bazıları yayınevlerini esas alır, bazıları da alfabetik sıra meraklısıdır. Ama Georges Perec kütüphane meraklıları için her zaman tam bir baş belasıdır. Türe göre sıralayanlar hiçbir zaman onu nereye koyacaklarını bilemez. Roman bölümüne koymak ilk başta akıllıca gibi gelebilir, ama Perec kitapları sadece roman mıdır? Elbette ki değildir. Bana kalsa bir Perec kitabını alıp koyacağım tek bir yer vardır, “zekâ oyunları rafı”... Tabii eğer böyle bir raf varsa...

Çünkü oyunlar, bulmacalar, puzzle’lar ve felsefi sorunlar üzerinden kurulmuş bir labirent dünyasıdır onun yarattığı edebiyat evreni. Kitap bir laboratuvar, dil ise deneysel gerçekliğe ulaşmanın bir aracıdır onun için. Yaşam Kullanma Kılavuzu’nu anlamak için ziyadesiyle puzzle bilmek ve öyle düşünmek gerekir. Çünkü Perec romanı bir puzzle yapar gibi işlemiştir. Her parça başka yerlere de gelebilir, ama sadece doğru yere koyduğunuzda gerçek bütüne hizmet eder. Elbette sadece Yaşam Kullanma Kılavuzu böyle değildir. Birçok kitabında birçok zekâ oyununa yapılan göndermeleri bulmak her zaman olasıdır.

Perec’i Türkçe okumak her zaman zor, ama bir o kadar da keyifli olmuştur. Tamam bazen bu keyfin kaçtığına çok sık şahit olmuşumdur... Metis Yayınları tarafından ayın başında yayımlanan Bahçedeki Gidonları Kromajlı Pırpır da Neyin Nesi? edebiyat meraklıları için bambaşka bir macera sunuyor. Perec yazının keyfini çıkarmak isteyenler için eğlenceli ve bir o kadar da oyunbaz bir roman Bahçedeki Gidonları Kromajlı Pırpır da Neyin Nesi?... Savaşın en hararetli döneminde genç bir askerin hikâyesini anlatıyor Georges Perec. Cezayir cehennemine düşmek istemeyen ve bunu yapmak içinde elinden geleni ardına koymaktan kaçınmayan bir askerin hikâyesini... Ama her zaman olduğu gibi tek öykü de bu değil, küçük hikâyecikler, konu sapmaları ve yemek tarifleri kitabın muhteviyatını oluşturuyor ve Perec yine okuruyla oyun oynuyor. Ve inanın siz okurken o bir yerlerde sizi izleyip oynadığı oyundan keyif alıp almadığınıza bakıyor.