Evrim Serüveni'nde, biyolojik evrim kuramının 19. yüzyılda doğuşunu ve 20. yüzyılda yapılan pek çok çalışma sayesinde sağlam bir bilimsel temele oturtulup günümüze gelişinin hikâyesini okuyacaksınız. Kitabın çatısı, evrim tarihinin iki dev şahsiyetinin, Charles Darwin ile Alfred Russel Wallace'ın yaşam ve düşüncelerinin etrafında örülüyor. Darwin ile Wallace, doğal seçilime dayalı evrimsel dönüşüm fikrine nasıl varmışlardı? Yıllarını adadıkları dünya yolculukları tam olarak nasıl gerçekleşmiş, yolculukları sırasında yaptıkları gözlemler, incelemeler ve yaşadıkları deneyimler bilimsel görüşlerini nasıl şekillendirmişti? Gözlemleri, hangi düşünceleri tetiklemişti? İnsanın doğaya bakışını altüst eden görüşleriyle, zamanın "müesses" bilim camiasına hangi açılardan ters düşüyorlardı?

Ölçer kitabının ilk kısmında evrim kuramının doğuşuna tanıklık ettikten sonra günümüze dönüp şu soruların izini takip ediyor: Bugünkü biyoloji biliminde evrimin yeri nedir? Evrim olgusunu gerçeklikle bağı olmayan bir varsayım olmaktan çıkararak güçlü bir bilimsel kuram haline sokan gözlemler ve unsurlar nelerdir? Evrimleşme hangi mekanizmalara dayanır? Yeni bir tür tam olarak nasıl ortaya çıkar? Evrimin günlük hayatımızdaki yeri nedir, evrim yaşantımızı nasıl etkiler? Dahası, evrimi tasarım amacıyla kullanabilir miyiz, nasıl?

Türkiye'de bilim insanları kendi alanlarındaki bilgi birikimini kamuyla paylaşmayı önemli bulmazlar; bu yüzden de meydanı genellikle bilimi dogmatik veya spekülatif amaçlarla manipüle etmeye çalışanların kitapları doldurur. Türkçe bilim yazarlığının gelişmesi yönünde, Metis Bilim'de Sedat Ölçer'in güzel yazılmış, kolay okunan, ama ele aldığı konunun karmaşıklığının da hakkını veren bu çalışmasına yer vermekten mutluluk duyuyoruz.

Önsöz, s. 13-17.

Biyolojik evrim kuramının öyküsü heyecan vericidir. Bu kitap, bu öykünün, evrim kuramının bir bilim dalı olarak gelişim serüvenini anlamayı amaçlamanın yanı sıra, heyecanını da yakalayıp okura iletmeyi hedeflemektedir.

19. yüzyılın ortalarında ileri sürülüşünden bu yana, evrim kuramı, bilim camiasının sınırlarını aşmış, günlük tartışmalar arasında yerini almıştır. Ancak bu tartışmalarda bu kuramın da örneğin izafiyet kuramı ya da atom kuramı gibi bilimsel bir kuram olduğu hususu sıklıkla gözardı edilmektedir. Evrim kuramının bu boyutu görmezden gelindiğinde, gerçeklerle uyuşmayan sonuçlara varılması kaçınılmaz olmaktadır. Bir bakıma evrim, basitçe ifade edilebilen bir kavramdır. Ancak bu, onun herkes tarafından kolayca anlaşıldığı anlamına gelmez. Fransız biyolog Jacques Monod'nun deyimiyle, "Evrim kuramının sıradışı bir yönü şudur ki, onu herkes anladığını sanır."

Bu kitap, biyolojik evrim kuramının 19. yüzyılda doğuşunu ve 20. yüzyılda y...

Devamını görmek için bkz.

Bora Güvener, “Evrim Serüveni”, Bilim ve Gelecek, Mart 2013

Evrim Serüveni’nde, biyolojik evrim kuramının 19. yüzyılda doğuşunun ve 20. yüzyılda yapılan pek çok çalışma sayesinde sağlam bir bilimsel temele oturtulup günümüze gelişinin hikâyesi anlatılmaktadır. Bilindiği üzere organik değişim fikri, 19. yüzyılda ortaya atılan yeni bir fikir değildi. Antik Yunan çağına ve muhtemelen daha da eskilere dayanıyordu. Ancak 19. yüzyılın ortalarına doğru, Charles Darwin ile Alfred Russel Wallace güçlü bir kuram geliştirerek organik değişim olayına bilimsel bir açıklama getirmeyi başarmışlardı. Bu kuramın kilit kavramı, “doğal seçilim”di. Kitapta anlatıldığı gibi, aslında doğal seçilim fikri de bu iki bilginden önce başkaları tarafından öne sürülmüştü; ancak Darwin ve Wallace, yıllarını adadıkları gözlem ve deneyleri sayesinde, doğal seçilimi bir sav olmaktan çıkarıp ayağı yere basan bir evrim kuramının vazgeçilmez parçası haline getirmişlerdi.

Evri...

Devamını görmek için bkz.