Doğal bir oluşum olarak fiziksel ve biyolojik yasalara tabi olan beynimizde, nasıl olup da bilinç ortaya çıktı? Hangi biyolojik mekanizmalarla ortaya çıktı? Ya da insan bilinci ne işe yarar? "Bilinç İncelemeleri" alanı bu sorulara cevap arıyor. Son yıllarda farklı disiplinlerden –klasik bilim dallarının yanı sıra sinirbilim, bilgisayar bilimi ve genetikten, ayrıca zihin felsefesinden ve fenomenolojiden– yararlanan geniş bir araştırmacı topluluğunun bu alandaki çalışmaları şimdiden çok etkileyici bir literatür yarattı.

Bilinç, Kullanım Kılavuzu bu yeni araştırma alanıyla tanışmak için ideal kitap. Araştırmacılara olduğu kadar meraklı okura da hitap eden kitap, "bilinç" teriminin farklı anlamlarını açıklayan bir bölümle açılıyor, sinir sistemi ile beynin anatomik yapısı ayrıntılı bir biçimde anlatılıyor. Sinirbilimin şaşırtıcı bulgularının, insanın farkındalık halinin temelinde yattığı düşünülen iki alandan kaynaklandığını öğreniyoruz: Uyku-uyanma bilimi ile görme bilimi. Kitabın bu bölümlerinde epilepsi, körgörü, halüsinasyonlar gibi çeşitli bozukluklar anlatılırken, okurun bilincin işleyişini daha yakından kavramasına imkân tanıyan vaka hikâyelerine de yer veriliyor. İnsan bilincinin evrimini, insan kültürünün evrimiyle birlikte anlatan kapsamlı bir bölümden sonra, halihazırdaki bilinç kuramları, bilincin nasıl olup da deneyim üretebildiğiyle ilgili felsefi tartışmalar konu ediliyor.

Beyin, beyin üzerine düşünüyor: Evrenin en hayret uyandırıcı bilimsel meselesinin tam da hiç sorgulamadan her gün "kullandığımız" kendi bilincimiz olduğuna ikna oluyoruz bu kitabı okurken.

“Bilincin Tanıtımı” bölümünden, s. 29-33

Bilinç, Atlantiğin her iki yakasında da bilim insanlarıyla felsefeciler arasında çok revaçta bir konu. "Yeniden kazanılmış", "yeniden keşfedilmiş", "yeniden ele alınmış", hatta yeniden "açıklanmış" durumda. Journal of Consciousness Studies (Bilinç Araştırmaları Dergisi) adlı bir dergi psikoloji, fizyoloji, anatomi, bilgi işlem, yapay zekâ, din ve felsefe alanlarında çalışan araştırmacıların tartışmalarını içeriyor. Tucson'daki Arizona Üniversitesi "Bilinç Bilimine Doğru" başlıklı önemli bir bienale ev sahipliği yapıyor; bienal için gerekli araştırmalara mali desteği Association for the Scientific Study of Consciousness (Bilimsel Bilinç Çalışmaları Derneği) sağlıyor. Yakın zamanlarda, konuya olan ilgi akademik dergiler ve kurumların dışına taştı. Dergi ve günlük gazetelerin editörleri, bilim ve sanat programlarının yapımcıları, hepsi de farkındalığın doğasıyla onun beyindeki temelinin, sık sık konu edinmeye değecek derecede şık ba...

Devamını görmek için bkz.

Orhan Tüleylioğlu, “Düşüncenin fay hattı”, Milliyet Sanat, Aralık 2006

Bilinç peşinde iz sürmek, bilimsel çabalar için alışılmadık bir şey. Aralarında felsefecilerle bilim insanlarının da bulunduğu birçok düşünür, bilinç kavramının, üzerinde ciddi değerlendirmeler yapılamayacak kadar bulanık bir kavram olduğu iddiasında bulunmuş, hatta böyle bir araştırmaya kalkışmanın bile akıllıca bir şey olmadığını savunmuşlar. Ancak son yıllarda farklı disiplinlerden yararlanan geniş bir araştırmacı topluluğu bu alandaki çalışmalarıyla dikkat çekiyor. İşte, Adam Zeman Bilinç Kullanım Kılavuzu adlı kitabında bu yeni araştırma alanıyla tanıştırıyor bizi.

Britanyalı nörolog, yazar Adam Zeman, bu ilgi çekici kitabında bilinç sahasının ana hatlarını ortaya çıkarıp güvenilir bir haritasını çizmeye çalışıyor. Beynimizde meydana gelen olaylar zihinlerimizdeki olayları nasıl meydana getiriyor? 100 trilyon sinir hücresi bilinci nasıl meydana getiriyor? Kısacası, neden bilinçliy...

Devamını görmek için bkz.

Emeti Saruhan, “Zihnimizden geçenler ve beynimizin içinde olanlar...”, Yeni Şafak, 1 Mart 2007

Adam Zeman'ın Bilinç Kullanım Kılavuzu, Metis Bilim serisinden yayınlandı. Kitap zihnimizden geçenlerle, beynimizin içinde olanların ilişkisini inceliyor. Beyindeki olayların, bilincin fiziksel temelini oluşturması konusuna değinilen kitapta, "davranışlarımızı sinir merkezimiz belirliyorsa, insan özgürlüğü ve sorumluluğu nerede kalıyor?" diye soruluyor. Beynin, beyin üzerine düşünmesi diyebileceğimiz kitap, evrenin en hayret uyandırıcı bilimsel meselesinin, hakkında hiç düşünmediğimiz "bilincimiz" olduğuna dikkat çekiyor. Diğer yaratıkların hayatlarına verdiğimiz değerin ölçüsünün onların bir bilince sahip olup olmadıkları, ne derecede bilinçli olduklarıyla doğrudan alakalı olduğunu söyleyen Zeman, kitabının bilim adamları ile felsefecileri uzlaştıracağını ümit ediyor.

Kımıl kımıl iğrenç sinir hücreleri

Kitabın birinci bölümünde bilincin anlamları...

Devamını görmek için bkz.