Politik yaşamı hizaya getirme yöntemi olarak kapatmanın sınırları nelerdir? İyi bir adalet sistemi hapis cezasını en yaygın cezalandırma yöntemi olmaktan çıkarabilir mi? Hapishane günlük yaşamımızdan ne kadar uzak?

Günümüzde hapishane üzerine yapılabilecek hiçbir ciddi çalışma Foucault’nun eserini görmezden gelemez. Bir dönem Foucault’yla birlikte çalışma şansına sahip olan Othmani, hapishanenin bugün bir mekanizma olarak pratikteki işleyişini anlatıyor.

Uzun yıllarını siyasi mahkûm olarak Tunus cezaevlerinde geçiren Ahmed Othmani, kişisel hapishane deneyimlerini okurla paylaşmanın yanı sıra, hapishane gerçeğine aynı zamanda başkanı olduğu Uluslararası Ceza Sistemi Reformu Örgütü'nün etkinlikleri çerçevesinde ışık tutuyor. Ruanda’dan ABD’ye, Avustralya’dan Nijerya’ya, Zimbabve’den Türkiye’ye kadar pek çok ülkeden örnekler ve istatistiklerle, adalet sisteminin cinsiyetçi, sınıfsal ve ırkçı niteliğini, af yasalarının mantığını, hapishanelerdeki insan hakları ihlallerinin boyutlarını, liberalizmin kâr ilkesi doğrultusunda cezaevlerinden rant sağlamayı amaçlayan "suç ekonomileri"ni, cezaevi lobilerini gözler önüne seriyor.

Kimi ülkelerde cezaevi sisteminde yapılan reformları ve alternatif cezaları ele alan Othmani, hepimizi bu sistemi gözden geçirmeye çağırıyor. Hapishaneden Çıkış, "Herkes cezaevine!" anlayışının yaygın olarak hüküm sürdüğü bir dünyada, görmezden gelinemeyecek kadar acil ve insanlık dışı uygulamaları bir kez daha hatırlatması açısından önemli bir çalışma.

Robert Badinter, Önsöz, s. 7-10

Hapishane ortamı ve dünyası Ahmed Othmani'nin hiç yabancısı olmadığı bir dünyadır. Bunun nedeni yalnızca yaşamının yaklaşık on yılını Tunus zindanlarında geçirmiş olması değil, aynı zamanda hapishaneden çıktığı 1979 yılından beri insan haklarını tüm dünyada, özellikle de cezaevi ortamında geliştirmek amacıyla sürdürdüğü yorulmak bilmez mücadelesidir.

Ahmed Othmani'nin katettiği yol birçok açıdan hayranlık vericidir.

1943 yılında, Fransız protektorası altındaki Tunus'un yarı göçebe kabilelerinden birinde doğan Ahmed Othmani, çok genç yaşta şiddetle ve yalnızlıkla tanışır. Öncelikle şiddetle karşı karşıya kalır; ellili yıllardaki silahlı bağımsızlık mücadelesi koşullarında fellagha' ları ihbar etmeleri için ailesini yaşadığı yerleri imha etmekle tehdit eden Fransız subayların şiddeti.

Ardından yalnızlık gelir; Ahmed Othmani çok genç yaşta ağabeyinin yanına, öğrenim görmesi için başkent Tunus'a gönderilmiş bulur kendini. 14 yaşın...

Devamını görmek için bkz.

"Bir Kuşağın Geçtiği Yollar", s. 12-18

Bozkırdan Şehre

Ben Tunus'un orta-güney bölgesindenim; sömürgeci büyük tarım en iyi toprakları kendine ayırdığından hayvancılığa mahkûm olan o bozkırlardan yani. Kabileler, benimki de dahil, yirminci yüzyılın başından itibaren mallarından mülklerinden edilmiş ve bozkırın en yoksul bölgelerine sürülmüşlerdi. Çocukluğum, bağımsızlık için yürütülen silahlı mücadelenin damgasını taşır; benim yaşadığım Kafsa ile Sidi Bou Zid arasındaki bölgeler bu mücadelenin en faal odaklarıydı. Ailemden birçok kişinin de katılmış olduğu fellagha denen savaşçıların vatanıydı burası. Silahlı gruplar çoğu zaman bizim evde mola verirdi. Benden büyük akrabalarım dağlara, onlara yiyecek götürürken sık sık beni de yanlarına alırlardı. Ellili yıllarda Fransızların kullandıkları tank ve uçakları yakından gördüm. On yaşındayken, askerler ailemi fellagha'ları ihbar etmeye zorlamak için az kalsın çadırlarımızı yakıyorlardı.

Benim tüm aile kült...

Devamını görmek için bkz.