İnsanın barındırdığı farklı imkânların çağlar içinde büyük bir şiddetle bastırılmasıyla vardık bu çöküş ânına — karşı karşıya olduğumuz ekolojik krizi yaratan sınıfsız, tahakkümsüz, arı haliyle soyut insanlık değil. Bu çöküşte en büyük sorumluluğu taşıyan kesimler ise bedeli hâlâ en az sorumluluğu olanlara yıkmaya çalışıyor.

“Yüksek gelirli ülkelerin aşırı enerji ve malzeme kullanımını azaltması gerekiyor, hızla yenilenebilir enerjiye geçmemiz gerekiyor, kesintisiz büyümedense insanların mutluluğuna ve ekolojik kararlılığa odaklanan bir post-kapitalist ekonomiye geçmemiz gerekiyor. Ama bundan fazlasına ihtiyacımız var, yaşayan dünyayla ilişkimizi düşünmenin yeni yollarını bulmalıyız,” diyor Jason Hickel.

“Küçülme, karşımızdaki zorluğa yaklaşmanın bir yolunu sağlıyor. Toprağın, halkların, hatta zihinlerin sömürülmekten kurtarılması anlamına geliyor. İnsanların şeyleştirilmemesi, işin ve yaşamın gereksiz yüklerinden arındırılması, ekolojik krizin dindirilmesi anlamına geliyor. Küçülme, daha az almakla başlayan bir süreç. Ama sonunda çok geniş bir ihtimaller denizine açılıyor. Bizi kıtlıktan bolluğa, kaynak sömürüsünden yenilenmeye, tahakkümden mütekabiliyete, yalnızlıktan ve ayrılmadan yaşam dolu bir dünyayla bağ kurmaya doğru götürüyor. Cesaretimizi toplayabilirsek farklı bir gelecek yazmak ellerimizde. Ya her şeyi kaybedecek, ya bir dünya kazanacağız.”

Giriş, Antroposen’e Hoş Geldiniz, s. 21-24

Kurtaramadığım her şey kalbime dokunuyor. Onca şey yok edildi. Ben kaderimi çağlar boyunca tekrar tekrar, inatla, elinde olağanüstü bir güç olmadan dünyayı yeniden kuranlarla birleştirmeyi seçiyorum.

– Adrienne Rich

Bazen bir şeyleri ancak belli belirsiz, silik bir hatıra gibi fark ederiz, bir şeylerin yolunda gitmediğine dair belli belirsiz bir histen ibarettir bu fark ediş.

Afrika’nın güneyinde küçük bir ülke olan Esvatini’de (eski adı Svaziland) geçen çocukluğum esnasında ailemin külüstür bir Toyota kamyoneti vardı, 1980’lerde o bölgede epey yaygın bir araçtı bu. Uzun yolculukların ardından arabanın radyatör ızgarasında biriken böcekleri temizlemek benim görevimdi. Izgarada bazen üst üste üç katman böcek biriktiği olurdu: kelebekler, güveler, eşek arıları, çekirgeler, her boydan ve her renkten, onlarca, belki yüzlerce tür böcek... O zamanlar babamın yeryüzündeki böceklerin toplam ağırlığının insan da...

Devamını görmek için bkz.

Ali Bulunmaz, "Post-kapitalist dünya için 'imdat freni'", Gazete Duvar, 14 Ocak 2022

Ekolojik kriz, halk sağlığı krizi, ekonomik kriz gibi birçok kriz içinde yaşamaya uğraşıyoruz. Bu ve benzerleri birbirleriyle bağlantılı ve Antroposen’in (İnsan Çağı’nın) bir ürünü. “Doğa insan içindir” anlayışı, “ekonomik büyüme için her şey yapılabilir” şiarıyla buluşunca bir şok tablosuyla karşı karşıya kaldık. Zenginler daha çok zenginleşirken yoksulların sayısı arttı, doğa iflasın eşiğine geldi, küresel salgın ise tüm bunları daha görünür kıldı. Artık bir yol ayrımındayız: Ya hiçbir şey yokmuş gibi yaşamayı sürdürüp uçurumdan aşağı yuvarlanacağız ya da geç kaldığımız değişiklikleri hızla hayata geçireceğiz. Başka bir deyişle karbon ayak izimizi küçültmek için çabalayacağız ya da kaybedeceğiz.

Her şeyden evvel bir zihin değişikliğine ihtiyacımız var; dünyayla, doğayla ve birbirimizle ilişkimizi yeniden düşünmek zorundayız. Doğayı ve insanları nesneleştirmekten ya da ş...

Devamını görmek için bkz.