Darwin'in doğal seçilim teorisini ortaya atmasının üzerinden bir buçuk asır geçti. Bu süre içinde toplanan kanıtlar o kadar güçlü ki, evrimi artık sadece bir teori değil, bir olgu olarak görüyoruz. Fakat, diyor Amerikalı evrimci David Sloan Wilson, diğer disiplinlerle harmanlanmadığı ve günlük hayata uyarlanmadığı sürece evrim teorisinin hakkını vermiş sayılmayız. Zira evrim olup bitmiş bir şey değil, daima gözümüzün önünde, tüm hayatımıza sinmiş durumda. Canlıların tarihi upuzun bir evrim sürecinden ibaret olduğuna göre, hayatı ve kendimizi anlayabilmek için olaylara evrim temelli bir düşünce çerçevesinden bakmalıyız.

Bu düşünce tarzını benimsediğimizde, hamilelik bulantısından obeziteye, dans etmekten gülmeye, din ve ahlaktan siyasete her şey muazzam bir yapbozun, evrim yapbozunun parçaları haline geliyor. Dahası, insanın bu yapbozun sadece küçük bir parçası olduğunu, insana özgü sandığımız pek çok özelliğin aslında evrimin sürekliliği içerisinde çoğu canlıda -hatta tekhücrelilerde bile- görülebildiğini fark ediyoruz; bu da insanın doğadaki yerine ilişkin yanılgılarımızdan sıyrılmamızı sağlıyor.

Wilson'ın yaklaşımındaki diğer bir kritik nokta da, işbirliği ve dayanışmanın evrim sürecindeki önemini vurgulaması. Wilson'a göre evrim süreci, uyum gücü en fazla olan bireyden ziyade en iyi işbirliği yapan, en sağlam dayanışmayı kuran grubun lehinde işliyor. Demek ki barışçıl bir dünya o kadar uzak bir hayal değil.

Herkes İçin Evrim, isminin de ifade ettiği gibi herkesin ilgisini çekecek, herkesin rahatlıkla, keyifle okuyabileceği ve yararlanabileceği ufuk açıcı bir kitap.

1. Bölüm: Gelecek Geçmişten Farklı Olabilir, s. 9-18.

Bu kitap evrimle ilgili büyük iddialar içeriyor: evrimin bir gün herkes tarafından kabul edilecek hale geleceği; temel ilkelerinin kolayca öğrenilebileceği; içerimlerini anladıktan sonra herkesin bu temel ilkeleri öğrenmek isteyeceği; evrimle dinin, halihazırda insanın iki zıt düşünce kutbunu oluşturan bu iki ezeli düşmanın ahenkle bir araya getirilebileceği iddialarını.

Bu iddiaların doğru olması mümkün mü? Evrim dünyanın gördüğü en tartışmalı teori değil mi? Bilimsel bir konu olduğuna göre evrimi öğrenmek zor değil mi? İçerimleri tehlikesizse bütün bu korku ve titreme niye? Ezeli iki düşman olan evrimle din zıt kutuplarından kavgasız gürültüsüz nasıl çıkacaklar?

İyimser biri olabilirim ama naif değilim. İzninizle size kendimi tanıtayım: Ben bir evrimciyim, yani çevremdeki dünyayı anlamak için evrim ilkelerinden yararlanıyorum. Kendimi biyolojiyle alakalı konularla sınırlamış olsaydım, evrim biyoloğu olduğum...

Devamını görmek için bkz.

Orhan Tüleylioğlu, “Hayatı ve kendimizi anlayabilmek için…”, Milliyet Sanat, Haziran 2011

Darwin’in insana ilişkin bilgilerimizi kökten değiştiren evrim teorisini ortaya atmasının üzerinden 150 yıl geçti. Ancak, evrim dünyanın gördüğü en tartışmalı teori olma özelliğini koruyor.

David Sloan Wilson Herkes İçin Evrim kitabında, evrimin olup bitmiş bir şey olmadığını, tüm hayatımıza sinmiş olduğunu, hayatı ve kendimizi anlayabilmek için olaylara evrim temelli bir düşünce çerçevesinden bakmamız gerektiğini öne sürüyor. Kendisini bir evrimci olarak tanımlayan Wilson, araştırma konularına canlı hayatın tamamının yanı sıra insanla ilgili her şeyi dahil ediyor. Doğal seçilim temelli düşünmenin sayısız konuya uygulanabileceğini söylüyor. Evrim teorisinin en yalın temellerini aktardıktan sonra hayatın kökeninden insanın değer sistemine kadar canlıları enine boyuna araştırıyor. Evrimi korkunç bir hızda yaşadığımızı ve evrimin nasıl çalıştığını anlamazsak...

Devamını görmek için bkz.