Bir türlü çalıştırılamayan aile yadigârı bir transfer makinası, dünyayı dev bir et besi çiftliği olarak gören uzaylı bir yaratık, sigaranın tamamen yasaklandığı Dünyadan kaçan bir tiryaki, insanoğluna âşık olan bir peri kızı, tüm yaşayanların acısını çekmesi için yapılmış bir robot, başka bir olasılık düzeyinden gelen ve Dünyalı erkeklere bayılan bir kadın, uzaydan geldiğini iddia eden bir ayyaş, dünyanın yok olan yüzeyinden yeraltına kaçan ve orada “mükemmel” bir düzen kuran insanlar...

Son Tiryaki'nin masal-bilimkurgu evreninde tanışacaklarınızdan bazıları. “Hardcore” bilimkurgudan peri masalına, Aziz Nesin hikâyelerinin tadını andıran ve son derece Türkiye’ye özgü mizahi bilimkurgu öykülerinden karanlık bir anti-ütopyaya kadar değişik alt türlerde yirmi üç öykü.

İlk kez 1996’da yayımladığımız kitabın bu genişletilmiş basımı özellikle yeni kuşak okurlarımız için...

"Son Tiryaki", s. 165-179

"İşte onaylı göç izniniz," dedi bankonun ardındaki genç kadın, yüzünü buruşturarak. Selim'in kokusundan tedirgin olmuşçasına sandalyesini biraz geri itmiş, arkaya yaslanmış ve burnunu hafif yana çevirmişti. "Bu da pasaportunuz. Rousseau'ya giriş vizeniz içinde. Aşı kâğıtlarınız. Sayın lütfen, on dört tane olması gerekiyor. Tamam mı? Nüfus kaydı örneğiniz, adli sicil örneğiniz... Bunların hiçbirini sormayacaklar aslında, belki bir tek pasaportunuzu... Pek laçkaymışlar duyduğuma göre Proxima gezegenlerinde, hele şu sizin gideceğiniz Rousseau'da."

Selim gözünü Avrupa Birleşik Devletleri Dış Göçler Dairesi İstanbul Bölge Müdürlüğünün evrak teslim bürosunda gezdirdi. Büyücek bir salondu bu ve zevkle döşenmişti. Sentetik camdan bir banko, salonu tam ortadan ikiye bölüyordu. Bankonun öte yanında şık şıkıdım memurlar önlerindeki kâğıtlarla uğraşıyor, bilgisayarda birşeyler yapıyor, bir yandan da aralarında şakalaşıyorlardı. Arasıra biri kalkıp ban...

Devamını görmek için bkz.

Zühtü Bayar, “Türk bilimkurgusu kıpırdanıyor”, Matbuat, Mart 1997

Müfit Özdeş, dikkat edilmezse, Ursula K. Le Guin gibi okurun atlayabileceği küçük mantık oyunları kuruyor, bunları ince bir mizah anlayışının süzgecinden geçirerek, temiz bir anlatım dili ve tekniğiyle okura sunuyor. Fantastik ya da bilimkurgu; bütün öykülerinde, açık, aydınlık ve demokratik bir dünya görüşünden yana olduğu seziliyor. Hemen hemen bütün öykülerinde emeğin önplana alındığı, sömürünün ve disiplinsiz teknolojik gelişmenin mizah neşteriyle eleştirildiği, insanın alınteri kutsallığının belirtildiği, emeğin, düşüncenin ve sevginin yüceltildiği, genç kafaların dinamizmine yeni ivmeler kazandıracak, yaşlı kafaları ise içlerinde yitip gittikleri tozlu örümcek ağları arasından sarsarak uyandıracak öyküler bunlar. Birtakım yazarların Türk bilimkurgu edebiyatında, uzayda domates ve hıyar yetiştirmekle ve ışık hızının on beş katına varabilmek için iman güçlerini bilemekle zaman harcadıkları bugünlerde ...

Devamını görmek için bkz.

Ceyhan Usanmaz, “Rousseau’nun dumanlı hava sahası”, Virgül, Temmuz 2008

19 Mayısta yürürlüğe giren sigara yasağına “karşı” bir şeyler söylemek pek mümkün değil. Hatta, okul ve hastane bahçelerinde, taksi, minibüs ya da dolmuşlardaki yasak, şehirlerarası otobüslerdeki uygulamayla birlikte başlamalıydı, denebilir. Yasağın sigara tiryakiliğini sona erdirmekte başarılı olup olmadığını belki bir süre sonra yapılacak anketlerden izleyebileceğiz, ya da kapsam genişlediğinde, etrafa bir göz gezdirmek yeterli olacak, ama şimdilik, sigara içenlerin bazı “gelenek”leri sürdüremeyecekleri aşikâr; özellikle İstanbullular için, vapur yolculuğu sırasında denize karşı sigara içme ya da sinemalarda on dakikalık aralara sığdırılan sigara seansları gibi (örnekler hayli çoğaltılabilir) “gelenek”lerin tarihe karışmış olması, günlük sigara tüketimini azaltma yolunda etkinlik gösterebilir.

Bilimkurgu dipsiz bir kuyu, ama örnekler genellikle Jules Verne’den verilir. Verne’in yıllar öncesi...

Devamını görmek için bkz.

Banu Yıldıran Genç, "Yerli bilimkurgu nasıl olur?", Agos Kitap/Kirk, 18 Kasım 2018

Metis Yayınları’nın 90’lı yıllarda en önemli serilerinden biri ‘Metis Bilimkurgu’ydu. Yıllarca kötü ve özensiz, hatta bazen eksik çevrilmiş bilimkurgu klasiklerinin bazılarını yeniden, hiç çevrilmemişleri ise bildiğimiz Metis özeniyle ilk kez yayımlıyordu. 1996’da yayımlanan Son Tiryaki, bu serideki tek yerli bilimkurguydu. Aslında yazıya belki de miş’li geçmiş zaman ekiyle başlamalıydım çünkü o yıllarda hemen ilerideki Küçükparmakkapı Sokak’ta başka bir yayınevinde çalışırken, işte ergen ukalalığı mı demeli bilmiyorum, bilimkurguya hiç yüz vermiyor, burun kıvırıyordum, bu nedenle bu seriyi tabii ki biliyordum, hatta kitabevinde satıyordum ama başka bir ilgim yoktu.

Tabii ki hayat büyük konuşmamak gerektiğini, zevklerin hiç durmadan değiştiğini öğreten bir büyük öğretmen. Yıllar içinde tahmin edilebileceği üzere bilimkurgu okumaya başladım ama yine de Müfit Ö...

Devamını görmek için bkz.