"Sosyal bilimcilerin seçtikleri konular, içinde yaşadıkları toplumsal tarihten ve buna gösterdikleri kişisel duyarlılıklardan bağımsız değildir. C. Wright Mills'in kavramsallaştırmasıyla 'sosyolojik tasavvur', toplumsal konularla kişisel tarih arasında bir köprü kurabilme sanatıdır. Başka bir deyişle, bireysel duyarlılıklarımızla toplumsal rahatsızlıklarımızı ilintilendirdiğimiz ölçüde yaşadığımız tarihe nüfuz etmeye çalışırız...

Bugünden geriye doğru yeniden değerlendirdiğimde, Mühendisler ve İdeoloji'nin, bireysel entelektüel oluşumum ile toplumsal tarih arasındaki kâh kesişme kâh çekişme noktaları üzerine kurulu olduğunun daha fazla farkına varıyorum. Mühendisleri anlamak sanki toplumsal dönüşümün haritasını çizmenin ipuçlarını veriyordu. Türkiye'de modernleşme hareketlerini şekillendiren pozitivist geleneğin ağırlığı; solcu düşüncenin toplumsal mühendisliğe öykünmesi; liberal siyasetin mühendis pragmatizmiyle siyasete damgasını vurması; İslamcı hareketin içinde yer alan mühendis kadroları; yani yakın tarihimizin tüm önemli kırılmalarına mühendis optiğinden bakmanın bize toplumsal hayatımıza ilişkin yeni bir okuma, yeni bir perspektif kazandıracağını söyleyebiliriz. Mühendisler ve İdeoloji, özellikle pozitivizmin modernleşme tarihimizdeki yerini ve 1970-1980 arasında şekillenen sol ideoloji ve toplumsal mühendislik arasındaki ilişkileri inceliyor." – Nilüfer Göle

"Mühendisler ve İdeoloji Üzerine", s. 7-18

Mühendisler ve İdeoloji kitabı benim doktora tezimdi. Kitap bugün yeniden yayına hazırlanırken, 1970'li yılların sonlarında neden mühendisler üzerine araştırma yapmayı seçtiğimi, bu konunun beni nasıl Türkiye'deki pozitivist gelenek, mühendis ideolojisi ve sivil toplum konularına taşıdığını, 1980 sonrasında tüm bu konuların gündeme ve mühendislerin iktidara gelmesiyle birlikte kitabın kendi seyrini de içine alan bir giriş yazısı yazma gereğini duydum.

Sosyal bilimcilerin seçtikleri konular, içinde yaşadıkları toplumsal tarihten ve buna gösterdikleri kişisel duyarlılıklardan bağımsız değildirler. C. Wright Mills'in kavramsallaştırmasıyla "sosyolojik tasavvur", toplumsal konularla kişisel tarih arasında bir köprü kurabilme sanatıdır.(1) Başka bir deyişle, bireysel duyarlılıklarımızla toplumsal rahatsızlıklarımızı ilintilendirdiğimiz ölçüde yaşadığımız tarihe nüfuz etmeye çalışırız. Sonuç olarak seçtiğimiz k...

Devamını görmek için bkz.

Abdurrahman Üzülmez, "Mühendisler ve İdeoloji", Ayraç Dergisi, Mayıs 2014

Mühendislik mesleği veya bir başka mesleği icra eden meslek sahiplerinin, aldıkları eğitim ve mesleklerini icra ederken edindikleri tecrübe ve birikim, mesleki olarak/idari açıdan sahip olduğu statü ve toplumsal hiyerarşideki yerinin sahip olduğu/içselleştirdiği dünya görüşü veya ideolojinin belirlenmesinde belirleyici olabilir mi? Nilüfer Göle’nin Mühendisler ve İdeoloji adlı kitabı bunun böyle olduğunu baştan -a priori- kabul ediyor. Marksist terminolojiyle ifade edersek altyapı (burada mesleki formasyon ve bunun doğal sonucu olan konum) üstyapıyı (inanç, dünya görüşü, ideoloji vs.) belirlemektedir. Kullanılan bağlam göz önüne alındığında bu bakışın yanlış olduğunu söylemek zor. Üstelik bu bakış açısının bazı toplumsal gelişmelerin anlaşılmasında faydalı olacağı da açık. Nitekim kitabın okunmasından sonra edinilen izlenimlerden biri mühendislik mesleğinin toplu...

Devamını görmek için bkz.