Oral Çalışlar, “Charles Bukowski ve Açık Radyo”, Cumhuriyet, 18 Ocak 2002

Açık Radyo, çağdaş Amerikan edebiyatının en önemli isimlerinden Charles Bukowski'nin bir öyküsünü yayımladığı için 15 gün boyunca yayın yapamayacak. Açık Radyo, yayın dünyamızın en seçkin yayın kuruluşlarından birisi. Şimdi böyle bir yayın kuruluşu, dünyaca ünlü bir şair ve yazarın, çok ünlü bir öyküsünün bedelini 15 gün susarak ödüyor.

Bukowski'nin "Kasabanın En Güzel Kızı" adlı öyküsü Açık Radyo'da yayımlanmadan önce Metis Yayınları tarafından Türkçeye kazandırılmıştı. İşte bu öykü, Radyo Televizyon Üst Kurulu'nun yetkin üyelerince ''genel ahlak, toplumun huzuru, Türk aile yapısına'' aykırı bulunmuş ve bu nedenle Açık Radyo'nun 15 gün kapatılmasına karar verilmişti.

Açık Radyo karara karşı idare mahkemesinde dava açtı ve yürütmeyi durdurma kararı alarak yayınını sürdürdü. RTÜK, bir kere bu öyküdeki tehlikeli durumu sezmişti ve peşini bırakmadı, bu cezayı ille de uygulatmak için bu kez Danıştay'a başvurdu. Danıştay ise idare mahkemesinin kararını durdurarak kapatılmanın uygulanmasını uygun gördü. RTÜK henüz yasal süreç tamamlanmadan bir intikam mantığıyla ve aceleyle kapatma kararını uyguladı. Bu kararla Açık Radyo 15 gün boyunca susacak.

Başbakan Bülent Ecevit ABD'de. Türkiye, demokrasi adımları atmaya çalıştığını anlatmaya gayret ediyor. Denktaş-Klerides görüşmeleri sürüyor. Türk tezleri kabul ettirilmeye çalışılıyor. Böyle bir manzara içinde Açık Radyo, bir ABD'li yazarın bir öyküsünü okuduğu için kapatılıyor. Kazara, Başkan George W. Bush , Başbakan Bülent Ecevit'e, ''Yahu bizim Charles Bukowski'den ne istiyorsunuz'' d iye sorsa Ecevit ne cevap verirdi.?

Mesela şöyle diyebilir miydi? ''Bizde bağımsız bir RTÜK var, bunun görevi Türk aile yapısını korumak. Sizin yazarınız bizim aile yapımızı yıkmayı amaçlayan bir öykü yazmış, bunu da RTÜK'ün uzmanları saptamış.'' Bush bunun üzerine herhalde bir kahkaha atar ve ''Buldum'' diye bağırabilirdi.

Biliyorsunuz, ABD dünya üzerinde egemenlik kurabilmek amacıyla milyarlarca dolarlık silah üretiyor. Bush, bu gerçeği görünce Charles Bukowski'nin kitaplarını dünyanın dört bir yanına yayar, özellikle de aile yapısını yıkacak güçteki "Kasabanın En Güzel Kız"ı öyküsünü milyarlarca adet basar ve böylece dünyayı birbirine katardı.

RTÜK konusu bu ülkede yeteri kadar tartışılmadı. Yasakçılık ruhumuza işlediği için, bir yasak kurumu gibi çalışan RTÜK de ne yazık ki ciddi şekilde eleştirilmedi, bu kurulun demokratik bir kurula dönüştürülmesi sağlanamadı. Televizyonları açtığımızda hemen her gün bir ulusal televizyon kanalının, RTÜK zabıtası tarafından kapatıldığına tanık oluyoruz.

Dünyanın neresinde bu tür bir ekran karartması yapılıyor merak ediyorum. Yayın mesleğiyle hiç ilgisi olmayan siyasi bir kurulun hangi uzmanlığa dayanarak bu kapatma değerlendirmesini yaptığı da ayrı bir soru işareti.

Bizler ulusal düzeydeki televizyon ve radyoların kapatıldığını görebiliyoruz, duyabiliyoruz. Bir de yerel TV ve radyoların çektikleri var ki, tam bir felaket. Bir radyoyu veya bir televizyon kanalını bu uzmanlarımız zaman zaman bir yıl kapatıyor. Yani açıkçası tam anlamıyla susturuyor. Bir yıl kapatılan TV ve radyo nasıl ayakta kalabilir ki! Bunları görmezlikten geliyoruz, duymazlıktan geliyoruz. Sonra bütün dünyanın Türkiye'yi kasıtlı olarak kötü gösterdiğini söylüyoruz.

Hafta sonu Kuzey Kıbrıs'taydım. Avrupa gazetesinin sahibi Şener Levent 'i ziyaret etmek istedim. Kıbrıslı arkadaşlarım, ''Avrupa kapatıldı artık, şimdiki adı Afrika, bakalım telefonunu bulabilecek miyiz'' dediler. Sonunda buldular. Şener Levent, ''Burasını Avrupa yapmak istiyorduk, anlaşıldı ki kolay değil. Bunun üzerine Afrika olduğumuza karar verdik'' dedi. Şaka bir yana,. Denktaş açtırdığı tazminat davalarıyla Avrupa gazetesinin malına mülküne el koyduğu için Avrupa kapatılmak zorunda kalınmıştı.

Kıbrıs konusunda, insan hakları konusunda, basın özgürlüğü konusunda, demokrasi konusunda dünya bize haksızlık mı yapıyor? Charles Bukowski'yi sorarlarsa ne cevap vereceğiz?