Doğan Hızlan, “Azınlık Hayatları”, Hürriyet, 22 Şubat 2003

Rum, Ermeni ve Yahudilerin, Türklerle bazen bir arada yaşamalarının, iktidarların dürtüsüyle ve siyasal rüzgarlarla bazen de bir arada yaşayamamalarının tarihi. Ailelerin anlattıklarının, yakın tarihimizdeki azınlaklar meselesi için önemli tanıklıklar olduğunu bu kitap gösteriyor. Çoğu bu ülkeyi kendi vatanları olarak görmüşler, öyle algılamışlar. Kitabı okurken, bazı dönemlerde azınlıkların ya da gayri müslimlerin çektikleri eziyetleri de öğreniyorsunuz. Varlık Vergisi, 20 Kura Askerlik, 6-7 Eylül gibi olaylara da tanıklık yapmış bu kişilerin, yakın tarihi doğru yorumlamamızda yardımcı olacağı kanısındayım. Sarkiz Çerkezoğlu'nun söyledikleri, siyasetçilerin hatalarını yansıtması açısından üzerinde durmaya değer:

‘‘Ben bu nedenle hiçbir zaman Türk halkını suçlamıyorum. Yani genelleme yapamıyorum ama iktidarlardan soracak çok şey var. O İttihatçılardan, o Sultan Hamit'ten.... Onlar katliamlarının sorumlusu, Sultan Hamit yöresel katliamların mucidi. Ama İttihatçılar onun yarım bıraktığı işi tamamlamış.’’

Her iki kitabı da okurken, elbette karşı tezleri de düşünmek, karşılaştırarak yargıya varmak gerekir. Resmi tarihin sorgulanmasından yanayız ama, resmi tarih fobisi ile de tarihi gerçeklere tepki göstermemeliyiz.

Her iki kitap da yakın tarih için önemli belge niteliği taşıyor.