İstanbul hızlı bir değişim içinde. Bu değişim öncelikle kentte yaşayan insanların, kentin çevresinin, nihayetinde bütün Türkiye'nin hayatını derinden etkiliyor. Yeni İstanbul Çalışmaları'ndaki "yeni", hem bu hızlı değişimle ortaya çıkan yeni İstanbul'un daha önce tecrübe etmediğimiz hallerini, hem de incelemelerin konu ve bakış olarak yeniliğini ifade ediyor.

Yaşanan değişimin farklı boyutlarının kavranabilmesi için kitap geniş bir alanı tarıyor: Kentin "devlet eliyle" küreselleştirilmesi, "büyüme" saplantısı, neoliberalizmin kent üzerindeki baskıları, hukukun taşıdığı muğlaklıkların istismar edilişi, mülksüzleştirme, mutenalaştırma, kentin dönüşüm coğrafyası, "tehlikeli" diye mimlenmiş mahallelerdeki devlet şiddeti, Gezi Parkı direnişi ve yeni kentsel muhalefet, İstanbul'u sırtında taşıyan toplumsal emek, kentteki turizm, trafik, ulaşım sorunları, hareketlilikler, kadın istihdamında cinsiyetin etkisi incelenen başlıca konular.

Kitabın yaptığı diğer bir katkı da, kente politik ekoloji çerçevesinden bakmak. Kentin bugününü "sürdürülebilirlik" kavramı temelinde değerlendiren yazılar, aynı zamanda merkezi iktidarın ve belediyenin, çevre, yeşil, doğa ve sürdürülebilir kalkınma gibi bazı kavram ve anlayışları nasıl bir söylem ve imaj malzemesi kertesine indirdiğini, içlerini boşalttığını ve çoğu durumda tam aksi uygulamalara giriştiğini aydınlatıyor. Kentte bedenin kamusallığı ve cinselliği de LGBT hareketi, sakat bedenler, göçmen kadın ev işçileri, trans bireyler, seks işçiliği, seks sinemaları üzerinden tartışılıyor.

Görünen o ki İstanbul satılıyor, özelleştiriliyor ve bu yolla "zenginleşiyor". Bu parlaklık kimilerinin gözünü kamaştırsa da kentte giderek artan ve derinleşen eşitsizliklerin üstünü örtmeye yetmiyor. Yeni İstanbul Çalışmaları kentte olup biteni anlamak ve mücadele etmek için değerli ipuçları sunuyor.

Yeni İstanbul Çalışmaları: Yersiz, Havasız, Mülksüz Kent, s. 11-15

Türkiye’de kentlerin 2000'li yıllar boyunca yaşadığı ve 2010'larda da hızlanarak devam eden çokboyutlu dönüşümlere dair bütünsel bir bakış açısı benimseyen çalışmaların mevcut olmayışı, Yeni İstanbul Çalışmaları'nı hazırlamaya karar vermemizdeki en büyük etkendi. Elbette Türkiye’de pek çok şehir ve bunların içinde de büyük farklılıklar arz eden kentleşme deneyimleri mevcut. Bu heterojenliği dikkate alıp, layığıyla temsil edebilecek araştırmalara ulaşmanın güçlüğünü göz önüne alarak bu kitabın kapsamını en iyi bildiğimiz, içinde yaşadığımız ve hakkında araştırma yaptığımız İstanbul ile sınırlamanın daha doğru olacağını düşündük.

İstanbul’un Türkiye’de Kent Çalışmaları literatürünün merkezinde çok büyük bir yer işgal ettiği söylenebilir. Hatta Türkiye’de şehir hayatına, mutenalaşmaya, kentsel dönüşüme ve muhalefete, sınıflar arası ilişkilerin mekânsallaşmasına, yerel yönetimlere, ke...

Devamını görmek için bkz.

Özgür Duygu Durgun, "'Yeni İstanbul' Kimin İstanbul'u?", Sanatatak, 30 Aralık 2014

Nasıl bir kentte yaşıyoruz, kentin hangi mekanlarında yaşıyoruz? Kent insanları kucaklayan bir yapıya mı sahip, yoksa tam tersine ötekileştirip kendinden uzaklaştırıyor mu? Yeni İstanbul’un hızlı değişimindeki belki en önemli sorun, yazarların da haklı tespitiyle giderek cemaatleşen bir kent toplumu olduğumuz yönünde. Steril mahallelerde, güvenlikli sitelerde yaşayıp; kent ile bağlantı kurmayı reddeden, aynı AVM’lerden alışveriş eden, kendisi gibi olanlar dışındakileri öteleyen, yok sayan sorunlu bir kentlilik kültürü bu…

Son yıllarda kent çalışmaları üzerine, özel olarak İstanbul’a dair araştırmalar hızla çoğalıyor. İstanbul gibi baş döndürücü hızla değişen bir şehir için belki de bu çalışmaların sayısı az bile. Metis Yayınları’ndan çıkan Yeni İstanbul Çalışmaları, içerik ve hacim olarak Yeni İstanbul’a dair yeniden düşünülmesi gereken parametreleri ve kavra...

Devamını görmek için bkz.