2009 ajandasını "Hayvanlar ve İnsanlar" konusuna ayırdık bu sene.

Hayvanlarla ilgili en çok duyulan ve ne yazık ki en fazla kullanılan kelimelerin başında itlaf, telef, karantina, aşı, mikrop, kuduz, kısırlaştırma, uyuz, parazit vb. gibi bet sesli kelimelerin gelmesi, konuştuğumuz dile hakaret olarak en çok hayvan isimlerinin yerleşmesi bile hayvanlara bakışımızın ve onlarla ilişkimizin ne kadar sorunlu olduğunu anlatmaya yetecek. İnsan merkezli dünyamızda hayvanlar giderek daha az yer kaplıyorlar. İnsanın kendini tarif ettiği "steril" yerde hayvanlar sevdiğimiz, hayatı paylaştığımız, ihtiyaç duyduğumuz, bize ihtiyaç duyan varlıklar değil artık. Bu mesafe iyice açıldı.

Mal olarak hayatları sömürülen, istismar edilen, işkence edilen, hakları görmezlikten gelinen hayvanların yanı sıra yazarların, şairlerin dostu; edebiyatın konusu olmuş, mitolojinin, efsanelerin, masalların, seyahatnamelerin, anıların ayrılmaz parçası hayvanlar da kendilerine mütevazı birer yer buldu bu küçük ajandada. Hayvan dostlarımıza selam olsun! - Metis Yayınları

Berk Can, “Bayram sıkıntısı ve ajanda”, Radikal Kitap Eki, 12 Aralık 2008

Ben öyle önemli bi insan değilim. Ajanda kullanacak, her güne bi toplantımı yazacak kadar işim gücüm de yok. 1 Ocak çarşamba: Okula git... 2 Ocak perşembe: Yine okula git... 3 Ocak cuma: Ağlayarak yine okula git. Gördünüz mü, ajanda istesem de kullanamam şu halimle. Yani dedem barışma hediyesi olarak ‘Hayvanlar ve İnsanlar’ ajandasını getirene kadar hiç ümidim yoktu ajandalardan yana. Galiba fikrim değişiyor. Şu hayatta ben de bi ajanda doldurabilceğim sanırım. İnanıyorum ve yarısını yapmış sayılırım değil mi? Bu bahsettiğim öyle bi ajandaki içinde sadece tarihler ve boşluklar yok. Mesela ayın hangi gününde dolunay var yazmışlar o tarihin altına. 18 Mart Çarşamba’ya Kocakarı soğukları diye not düşmüşler mesela. 27 Mayıs Çarşamba da koyunların kırkılması günüymüş. Çok güldüm... Soğuğun da bi ismi var, oğlum. Kırkılmak ne demek acaba? Ajandanın sayfa diplerinde hayvanlar anlatılıyor. Ama öyle sıradan değil, oğlum. Çok ilginç şeyler var içinde. Vallahi ajanda değil masalcı dede sanki... İçinde küçük ama çok güzel çizimler de var. Kargaların hareketlerinin ne anlama geldiğinin yazıldığı bölümler çok eğlenceli. Bi karga günbatımında doğuya doğru gaklarsa bir düşman gelecek anlamına gelirmiş.

Buse Naz, baştan aşağı bi titredi ajandamı görünce. Dedem ona almamış, niye alsın ki bu benim barışma hediyem, onla küs değildiki. Ama biliyor musunuz benim içime sinmedi, dedeme de söyleyemedim, Buse...

Devamını görmek için bkz.

Yalvaç Ural, “Metis’in 2009 Ajandası”, Milliyet, 28 Aralık 2008

Mektuplarımın arasından küçük bir paket çıktı. Baktım, Metis Yayınları’ndan geliyor. Herhalde kitap olmalı, dedim. Küçük bir cep kitabı. Üstelik hediye paketi olarak hazırlanmış, üstünde de bir çiçek süsü var. Mektupları bıraktım, önce onu açtım. Bir 2009 ajandası. Farklı bir biçimde hazırlanmış, aslında bir kitap da, araya aylar, günler serpiştirilmiş gibi. Gün bölümlerinin altındaki yazıları okudum. Acaba o günlerle bir ilintisi var mı, diye. Sonra doğum günüme baktım; 24-26 Temmuz “karaerik fırtınası” yazıyor. İlk kez duydum bu fırtınayı; karaeriğe düşkünlüğümün nedeni herhalde bu olmalı, dedim kendi kendime.

Yayıncılık sanırım işte böyle bir şey... Metis her zaman yayımladığı kitaplarla, dünya görüşü ve bakış açısıyla yayıncılığımızda ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Her zaman tasarım, dil, çeviri konularında titiz ve inceliklidir. Aynı özeni “Hayvanlar ve İnsanlar” başlıklı 2009 ajandasına da göstermiş. Ajandayı hazırlayan Emine Bora’nın gerçekten ellerine sağlık. Eğer satılıyorsa bütün kitap, insan ve hayvansever dostlarıma bu ajandayı satın almalarını öneririm. Özellikle de Gandhi’nin şu sözünü anımsatarak: “Bir ulusun büyüklüğünü ve ahlaki gelişmişliğini, hayvanlara nasıl muamele ettiklerine bakarak anlayabilirsiniz.”

Ajandada, pek sevimli olmasa da gazete arşivlerinden çıkarılmış gerçek hayvan haberleri de var:

-İstanbul’un sokak köpekleri, 1908’de II. Meşrutiyet’in belediye id...

Devamını görmek için bkz.