Hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır ağrı/acı; şiddetli olduğunda diğer her şeyi geri plana itebilen nahoş bir histir. Peki bu hissin neden var olduğunu, ne işe yaradığını ve nasıl işlediğini hiç düşündünüz mü?

Tıp doktoru ve yazar Monty Lyman Ağrı Nedir? de ağrının tabiatını sorguluyor ve onun düşündüğümüzden çok daha karmaşık –çoğu zaman da yanıltıcı– bir his olduğunu gözler önüne seriyor. Ağrının vücuttaki hasarın doğru bir göstergesi olmaktan ziyade beyinde yaratılan ve psikoloji, duygular, sosyal bağlam, dikkat ve beklentiler tarafından şekillendirilen çokyönlü bir deneyim olduğunu vurguluyor. Ağrı konusundaki bilgisizliğimizin ve daha kötüsü yanlış bilgilerimizin mevcut ağrı pandemisini nasıl körüklediğini açıklıyor.

Vücuttaki hasar iyileştikten çok sonra bile devam eden inatçı ağrıdan, olmayan bir uzvun ağrıdığı hayalet uzuv ağrısı vakalarına; şeker hapları gibi tıbbi açıdan tamamen tesirsiz müdahalelerin ağrıyı iyileştirebildiği veya kötüleştirebildiği plasebo ve nosebo etkilerinden, ağrı algısının telkinle değiştirilebildiği hipnoza pek çok konuyu irdeleyerek geniş bir perspektif sunan bu çalışma, tıpta ve beyin bilimlerinde çığır açan yeni araştırmaları ele alarak ağrıya dair yerleşik kabulleri sarsıyor.

Ağrı Nedir? sadece tıp ve bilim meraklıları için değil, insan deneyiminin en temel unsurlarından biri olan ağrıyı daha iyi anlamak ve yönetmek isteyen herkes için kaçırılmaması gereken bir eser.

Önsöz, s. 13-15

“İyi haber şu ki, fiziksel açıdan

hiçbir sorununuz yok...”

Ağrıyla ilgili bildiğimizi sandığımız her şey yanlış. Bu oldukça iddialı bir laf ama genel anlamda doğru. “Biz” derken, toplum olarak bizi kastediyorum; yani tıp camiasından olan ve olmayan insanların çoğunu. Ağrının doğasını yanlış anlıyoruz ve bu yanlış anlama milyonlarca insanın yaşamını mahvediyor.

Nitekim ben de çiçeği burnunda bir stajyer doktorken bu yanlış anlamanın sonuçlarına tanık oluyordum.

Akşamın dokuzuydu; akut tıbbi birimde yorucu bir gündüz nöbetinin sonuna yaklaşıyordum. Güneş çoktan batmıştı; koğuşu solgun, yapay bir ışık aydınlatıyordu. Akut tıbbi birim unutulması zor bir yerdir: ucuz bir mağazanın Kara Cuma’daki kaosunun yaşandığı, arka planda kopuk kopuk bip sesleri ve inlemelerden oluşan bir senfoninin duyulduğu bir yer. Stajyerler gün boyunca Acil Servis’te yeni hastalarla ilgilenmiş, ardından hastalar ileri tetkik ve değerlendirme için akut tıbbi birime sevk edilmişti. Daha sonra bir uzman hekim hastaları görüp hastanede kalmalarının gerekli olup olmadığına karar verecekti. Bir elimde dosyalar, diğer elimde okunaksız notlar, yataktan yatağa dolaşarak günün hastalarını değerlendiren nöbetçi uzmanı takip ediyordum. Biraz aceleci olsa da mükemmel bir klinisyendi ve ben bir hastanın eylem planını –Böbrek fonksiyonlarını izle... Mesane taraması yap... Aileyle görüşme organize et– çiziktirene kadar o, listesindeki bir sonraki ...

Devamını görmek için bkz.