Bilge Karasu ile Walter Benjamin arasında bir bağ olabilir mi? Birbirinden farklı ve uzak görünen bu iki isim arasında ortak noktalar var mıdır? İkisini karşılaştırmak mümkün müdür?

Hafıza Kazısı Bilge Karasu’nun Lağımlaranası ya da Beyoğlu başlığı altında toplanmış metinlerini Walter Benjamin’in Bin Dokuz Yüzlerin Başında Berlin’de Çocukluk ve hafıza ile ilgili diğer metinleriyle birlikte okuyan ve Karasu’nun metinlerindeki tarihsel hafıza katmanlarını araştıran bir çalışma. Ülker Gökberk kişisel olarak da tanımış olduğu Bilge Karasu’nun anlatılarında kurmacayla birlikte var olan gerçeklik parçalarını bulup çıkarmaya çalışırken Lağımlaranası’nı kişisel ve kolektif hatıraların yansımış olabileceği bir Beyoğlu anlatısı olarak okuyor. Gökberk “hafıza kazısını” bağlamına oturturken Benjamin’in yanı sıra Freud, Bergson, Ricoeur, Barthes gibi düşünürlerin geliştirdiği yaklaşımlardan yararlanıyor, bunlara ek olarak Türkiye’nin yakın tarihinde Varlık Vergisi ve 6-7 Eylül Olayları gibi önemli konuları ele alıyor.

Walter Benjamin’le diyaloğa soktuğu Bilge Karasu’yu dünya edebiyatının bir parçası olarak yorumlayan Hafıza Kazısı, Karasu hakkındaki eleştirel yazına kapsamlı bir katkı.

Giriş: Bilge Karasu'yla Hatıralar, s. 15-17

Bu kitap, yirminci yüzyılın temsilcisi olan iki yazarı, Walter Benjamin ile Bilge Karasu’yu aralarındaki zamansal ve mekânsal mesafeyi katederek birbiriyle konuşturuyor. İçinde bulundukları farklı kültürel ve tarihsel bağlamları düşününce bu iki yazarın ilk başta bir diyaloğun tarafları olması pek olası görünmeyebilir. Walter Benjamin (1892-1940) asimile olmuş varlıklı bir Alman Yahudisi ailenin oğlu olarak II. Wilhelm döneminde ve Weimar Almanyası’nda büyüdü, Nazi işgali altındaki Fransa’dan kaçmaya çalışırken İspanya, Portbou’da hayatını kaybetti. Benjamin modernliğin en önemli filozoflarından ve eleştirmenlerinden biri olarak kabul ediliyor. Bilge Karasu (1930-95) ise yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin çocuğuydu. Ağırlıklı olarak kurmaca eserler yazdı, Türkçe düzyazının ustası olarak övüldü, sanatının felsefi derinliği ve biçimsel yeniliği nedeniyle saygı gördü. İstanbul ve Ankara’da yaşadı, hiçbir zaman yaşadığı ülkeyi t...

Devamını görmek için bkz.