Kalıtımın temel birimi olan genler hepimizin hayatında önemli bir rol oynar; dış görünüşümüzden belli hastalıklara yatkın olup olmamamıza ve hatta mizacımıza kadar pek çok özelliğimizde hatırı sayılır bir etkileri vardır.

Teknolojinin sunduğu imkânlar sayesinde, son yıllarda genetik alanında çarpıcı gelişmeler yaşanıyor. Anne karnında yapılan taramalar birçok genetik bozukluğun teşhis edilmesini sağlıyor ve ebeveynlere seçenekler sunuyor. Araştırmacılar kanserin ve çeşitli hastalıkların genetik altyapılarını temel alan tedaviler üzerinde çalışıyor. Hastalık genlerinin kesilip atılmasını ya da düzenlenmesini içeren yeni yöntemler –her ne kadar şu an emekleme döneminde ve biraz tartışmalı olsa da– daha sağlıklı bir insanlığa giden bir yol vadediyor.

Tıpta böyle bir devrim yaşanırken, genetiğin temel kavram ve mekanizmalarını anlamak giderek daha fazla önem kazanıyor. Gen, genom, kromozom ve DNA nedir? Genetik bozukluk ve hastalıklar nasıl aktarılır? Bunları ve başka hastalıkları “gen tedavisi” aracılığıyla iyileştirmek mümkün mü? Genlerine müdahale edilerek “tasarım bebekler” üretilebilir mi? Bu müdahalelerin ahlaki içerimleri nelerdir?

Hem tıbbi genetikçi hem de genetik patolog olan Edwin Kirk, bu kitapta bir yandan genlerin incelikli işleyişini açıklarken, bir yandan da genetik bozukluk ve hastalıklardan etkilenen insanların dokunaklı hikâyelerini aktarıyor. “İnsan genetiğinin hikâyesi insanların hikâyesidir,” diyen Kirk, bize genetiğin soyut bir araştırma alanı olmanın ötesinde, etten kemikten insanların kaderleri açısından belirleyici olabilen son derece insani bir alan olduğunu gösteriyor.

Sandığınızdan Daha Kolay, s. 19-20

Kendisi de genetikçi olan arkadaşım ve meslektaşım Steve Withers, birilerinden bahsederken “gezegen büyüklüğünde bir beyne” sahip olduklarını söyler sık sık. Birçok insan genetiği anlamak için kocaman bir kafatasına ihtiyacınız olduğunu düşünüyor. Genetiğin zor olduğuna dair bir izlenim var... ki aslında tam bir aldatmacadır bu. Genetik son derece basittir. Lisenin sonunda, ilkokul matematiğinin makul bir biçimde üstesinden gelebiliyorsanız genetiğin temelleri konusunda da herhangi bir zorluk yaşamazsınız.

İnsanlar neden genetiğin zor olduğunu düşünüyor? Belki de yalnızca çok fazla ayrıntı olması nedeniyle. Zira şiddeti bakımından birbirinden farklı olan ve çoğu birbiriyle örtüşen binlerce hastalık söz konusu. Genetik hastalıkları tam olarak anlamak için hücrelerin nasıl çalıştığı hakkında biraz bilgi sahibi olmanız gerekir ve orada da çok fazla ayrıntı söz konusudur. Yine de bunların hepsi aslında bilgilerin üzerine yığ...

Devamını görmek için bkz.