Babası 1960'larda Robert Kolej'de fizik öğretmenliği yapmış olan Amerikalı gazeteci M için her şey, uzun yıllardan sonra tekrar İstanbul'a geldiğinde aldığı bir yardım çağrısıyla başlar. Film yapımcısı eşi ile beş yaşındaki oğlu JFK Havaalanı'nda aniden ortadan kaybolan Jeannie Wakefield'in ricası üzerine bu kayboluş hikâyesini araştırmaya başlayan M, çok geçmeden işin göründüğünden daha karışık olduğunu, ucu 1970'lerde işlenmiş gizemli bir sandık cinayetine dayanan bir olaylar zinciriyle karşı karşıya bulunduğunu anlar. M geçmişin her yerde olduğu bir şehirde, ABD ile Sovyetler Birliği arasındaki Soğuk Savaş'ın tüm hızıyla sürdüğü, kimin kim olduğunu anlamanın zor olduğu bir döneme dair araştırmalarını sürdürürken, biz de Jeannie'nin günlükleri aracılığıyla bir Amerikalı'nın gözünden Türkiye'nin 70'lerden bu yana geçirdiği sosyo-politik değişime tanık oluruz. Öğrenci olayları, darbeler, içe kapanma ve dışa açılma süreçlerinin ardından çok değişimler yaşanmıştır ya, aslında değişen pek de bir şey yoktur: Zira sahnedeki karakterlerin çoğu aynıdır, yalnızca farklı maskeler takmışlardır… Ve ortada aydınlatılması gereken pek çok sır vardır.

Açılış bölümü, s. 13-20.

Bunu senin için yazıyorum, Mary Ann. Diğerlerinin yüzleri yok, dolayısıyla bu ekrana bakarken seni ilk okurum olarak hayal etmek işimi kolaylaştırıyor.

O halde son mesajında bahsettiğin konulara değinerek başlayayım. Bu kadının masumiyetinden emin olup olmadığımı sormuşsun. Cevabım kayıtsız şartsız evet. Sadık bir pasifist o ve hayatı boyunca da öyleydi. Üzerindeki o şişkin mont gerçekten de patlayıcı gizliyorduysa, onu oraya başka birinin koyduğundan emin olabilirsin. Ya öyle ya da bana gönderdiğin resim dijital olarak değiştirilmiş.

Ayrıca, bulunduğum yerle ilgili sana bir fikir verip veremeyeceğimi sormuşsun. Ne yazık ki (en azından şu an için) bunu yapamam. Şu noktada bunun sebebini söylemem de pek akıllıca olmaz. Ama pasaportlarımdan memnuniyetle bahsedebilirim. Kayıtlarda da görebileceğin gibi (bunları kontrol etmekte tereddüt etme lütfen) doğuştan Amerikan vatandaşıyım, ama ayrıca İrlandalı pasaportum da var. Hiçbir zaman Türk va...

Devamını görmek için bkz.

A. Ömer Türkeş, “Çirkin Amerikalı”, Radikal Kitap Eki, 11 Ocak 2008

60'lı yıllarda çok yaygındı 'Çirkin Amerikalı'. Siyasi bir çirkinlikti kast edilen. O yıllarda, komünizmle mücadele bahanesiyle sürekli seferberlik halindeki ABD; açık ve gizli işgalleriyle, üçüncü dünya ülkelerinde tezgâhladığı darbelerle, darbelerin doğurduğu insan hakları ihlalleri ve Vietnam'da yürüttüğü kirli savaşla işbirlikçileri dışında herkes için tehditti. Dünyanın bütün 68'lileri 'Go Home Yankee' sloganında birleşirken Beyaz Saray'ı, Pentagon'u, 6. Filo'su ve özellikle CIA'sı ile geçekten de çehresi çok çirkindi ABD'nin. Süleyman Demirel başkanlığındaki AP iktidarı, sermaye, ordu, yeni yeni palazlanan milliyetçi ve İslamcı guruplar ABD'ye olan göbek bağlarını kesmemişlerse bile, Türkiye'de 60'lı yılların sonlarına doğru sol hareketin ve halkın geniş bir kesimin ABD'ye tepkisi -solculuk, yurtseverlik ve emparyalizm karşıtlığıyla karışık anti-amerikancılık- güçleniyordu.

Maureen Freely, A...

Devamını görmek için bkz.

Özge Baykan, “İstanbul’da bir sandık cinayeti”, Kitap Zamanı, Sayı:16, 2007.

Maureen Freely, Türkiye’de daha çok Orhan Pamuk'un kitaplarının İngilizce çevirmeni olarak biliniyor; ama Freely'nin kimlikleri çok daha katmanlı.

Son romanı Aydınlanma’yı geçtiğimiz aylarda, hâlen yaşadığı İngiltere'de tanıtan Freely aynı zamanda serbest gazetecilik yapıyor ve Warwick Üniversitesi’nde yazarlık dersleri veriyor.

Aydınlanma, Freely’nin hayatında önemli bir yere sahip olan 1970’lerin Türkiye’sine uzanan esrarengiz bir sandık cinayeti’nin etrafında şekilleniyor. Amerikalı soruşturmacı gazeteci M, Amerikan yetkililerin 2005’te New York JF Kennedy Havaalanı’nda kocası Sinan’ı tutuklayıp oğlu Emre’yi alıkoydukları lise arkadaşı Jeannie’nin isteği üzerine, yıllar sonra Sinan’ın adının karıştığı sandık cinayeti’nin gerçek öyküsünü araştırmak amacıyla Türkiye’ye döner. Ama cinayetle beraber anılan kişilerin ‘gerçek’in bir kısmını hep sakladığı bir ortamda 1...

Devamını görmek için bkz.

Selçuk Altun, "İstanbul ve 'Aydınlanma' kıvılcımı", Cumhuriyet Kitap Eki, 28 Şubat 2008

İşimize geldiğinde Türk'ün Türk'ten başka dostu yok desek de, bizi bize rağmen kollayan yabancı dostlarımız da vardır. Fizik profesörü John Freely dönmemek üzere İstanbul'a ayak bastığında işbu ülkenin cumhurbaşkanı ve başbakanı ilkokul öğrencisiydiler. Çeşme, çeşme kenti(miz)le dost olan John Freely gönlümün İstanbulolog'udur; bu toprakların tarih ve coğrafyasal varsıllığını ustaca yansıttığı, yirmiye yakın yapıtı vardır. İlk ve orta eğitimini İstanbul'da alan büyük kızı Maureen Freely, önemli bir yazar, çevirmen, gazeteci ve akademisyendir. Yeri geldiğinde yazılarımda ondan "Türk(iye) dostu" diye bahsederim. Türkiye'nin tezlerine saygın İngiliz gazetelerine yazdığı makalelerde ve katıldığı uluslararası panellerde sahip çıkar. Kitabı İngilizce'ye çevrilen –tek tük– yazarımızı kollar. Edebiyat dünyası onu aynı zamanda Nobelist Orhan Pamuk'un yetkin çevirmeni olarak da bilir. Maureen'in...

Devamını görmek için bkz.