Zeynep Direk, Sunuş, s. 7-9

Bu seçki, çağdaş Fransız felsefesinin önemli düşünürlerinden biri olan Emmanuel Levinas'ın hiçbir eserinin dilimizde yayımlanmamış olduğu koşullarda, Türkçe'de Levinas'ın dilini kurmak, 1930'lardan 1990'lara kadar süren bir felsefe yolculuğunun fikrimizce kayda değer anlarını öne çıkararak bu düşüncenin birinci elden alımlanmasının yolunu açmak ve eserin bütünü hakkında okuyucuda en azından bir ön fikir yaratmak amacıyla hazırlandı. Metinler, Levinas'ın felsefesiyle ilgilenen yüksek lisans öğrencileri ve akademisyenler tarafından çevrildi, çeviriler pek çok kez elden geçirilerek düzeltildi ve aralarında dil birliği sağlandı. Bütün süreç iki yılda tamamlandı. Türkiye'de felsefe çevirileri konunun uzmanı olmayan kişilere yaptırıldığı zaman ortaya yanlış anlamalarla ve hatalarla dolu, felsefe dünyamıza yarardan çok zararı dokunan ürünler çıkıyor. Bir felsefe metnini çevirmek için dil bilmek yetmez, konuyu da iyi bilmek gerekir. Türkçe'de Batı felsefesinin yapılabilmesinin bir koşulu da iyi bir yayıncılık çalışmasıdır. Piyasaya dili düzgün bir çalışma çıkarmanın sorumluluğunu çevirmenler kadar yayıncıların da taşıması gerekir. Bilinçli okuyucu, bir felsefe kitabı alırken, çevirmenin kim olduğuna, kitabı kimin yayıma hazırladığına çok dikkat etmeli. Felsefe dilinin terminoloji yüklü, büyük ölçüde teknik bir dil olmasından kaynaklanan zorluklar için çevirmenin ya da editörün yapabileceği bir şey yoktur; bu güçlük ancak okuyucunun kitabı okuyacak kadar felsefe kültürüne sahip olması ile ortadan kalkar. Anlamayı kolaylaştırmak için gerektiği yerde çevirmen veya editör dipnotları vererek zor terimleri açıklama yoluna başvurduk. Bu kitabı yayıma hazırlama sürecinde yabancı dilde, felsefi içerikli uzun bir cümleyi, sözdizimini bire bir koruyarak Türkçe'ye çevirmenin birçok sakıncası olduğunu bir kez daha sınamış olduk: Hem Türkçe bu cümlenin yapısını kaldırmakta zorlanıyor hem de düşünürün fikirlerinin sırası bozuluyor. Bundan dolayı, Levinas seçkisini yayıma hazırlayanlar olarak biz, Türkçe anlaşılırlığı feda etmektense gerektiği yerde cümleleri bölme sorumluluğunu almaktan çekinmedik. Levinas'ın anlatmak istediği fikri Türkçe nasıl söyleyeceği sorusunu kendimize sürekli olarak sorduk. Elbette, birkaç inceliği gözden kaçırmış, çeviride kaybetmiş, ya da bazı ifadeler için en uygun terim seçememiş olabiliriz. Fakat çok büyük oranda, Levinas'ın düşüncesinin inceliklerini Türkçe'de ortaya koymayı başarmış olduğumuza inanıyorum. Türkçe'de Levinas çalışmaları ilerledikçe bu çalışmanın da gerçek değeri ortaya çıkacaktır.

Bütünlük ve Sonsuz ve Olmaktan Başka Türlü ya da Özün Ötesinde gibi Levinas felsefesinin başyapıtlarını keyfi bir biçimde bölmemeye dikkat ettik: Bütünlük ve Sonsuz'un Önsöz'ünü aldık, Olmaktan Başka Türlü ya da Özün Ötesinde'nin birinci bölümünden ilk on beş sayfayı çevirdik. Varoluştan Varolana'da, Levinas'ın düşüncesinin gelişiminde ortaya çıkışını önemli bulduğumuz il y a (var) kavramını anlatan ve ilk versiyonu "Il y a" başlığıyla bağımsız bir makale olarak yayımlanmış olan "Varolansız Varoluş" adlı bölümü seçtik. Levinas'ın Eros fenomenolojisini, yakında Türkçe olarak yayımlanacağı için bölmek istemediğimiz Zaman ve Başka'dan bir parça ile temsil etmek yerine, Bütünlük ve Sonsuz'dan "Aşkın İkircikliği", "Eros'un Fenomenolojisi" ve Aramızda, Başkayı Düşünme Üstüne Denemeler'den (Entre-Nous, Essais sur le penser à l'autre) "Felsefe, Adalet ve Aşk" gibi metinlerle okura sunmayı uygun bulduk. Bu seçkide filozofun temel eserlerini temsil eden parçaların yanı sıra bağımsız makalelerine de yer verdik. Örneğin Bütünlük ve Sonsuz'un ardından kaleme alınmış olan "Başka'nın İzi", iz (la trace) kavramını anlamak açısından en önemli metindir. "Varlıkbilim Temel midir?" adlı yazıyı, Levinas'ın etiğin varlıkbilime öncel olduğu tezinin zeminini serimleyen bir metin olduğu için tercih ettik. "Aşkınlık ve Yükseklik"i ise "Aynı" ve "Başka" terimleri arasında Levinas'ın kurduğu ilişkiyi göstermesi açısından ayrıcalıklı bir yere sahip bir metin olduğunu düşündüğümüz için aldık. "Tanrı ve Felsefe"yi, olağanüstü zorlukta bir metin olduğu halde, Tanrı'nın felsefeye sarsıcı bir biçimde girişini betimlediği için çevirdik. "Biriciklik", Levinas'ın özneyi anlayışı hakkında önemli ipuçları verir. Düşünürün sanat üstüne yazdığı nadir metinlerden belki de en önemlisi olan "Gerçeklik ve Gölgesi"ni, seçkide estetiğe bir yer açmak istediğimizden dışarda bırakmadık. Filozofun düşüncesinin politik boyutu açısından önemli sayılabilecek bir yazı olan "Hitlerizmin Felsefesi Üzerine Birkaç Düşünce", Levinas'ın Heidegger'in nazizmle ilişkisi üstüne düşündüklerini ifade ettiği "Dehşeti Onaylar Gibi", İsrail ve Yahudi Etiği üstüne konuştuğu Shlomo Molko'nun yaptığı, Alain Finkielkraut'un da katıldığı bir söyleşi olan "Etik ve Siyaset" gibi metinler de seçkinin başka bir bölümünü oluşturdu. Son olarak, Talmud yorumlarını da, "Ahit" ve "Tanrı'nın İradesi ve İnsan Hakları" gibi iki metinle içererek Levinas'ın düşüncesinin farklı açılımlarını da göz önüne sermeyi hedefledik. Zor felsefe metinlerinin yanında, "Fenomenoloji'den Etiğe", "Felsefe, Adalet ve Aşk" gibi daha kolay izlenebilen söyleşi metinlerini de kitaba dahil ederek, Levinas'ı hiç tanımayan okurun düşünürle ilişki kurmasını kolaylaştırmayı umduk. Yine aynı türden bir fayda umarak, bu giriş yazımızda, tek tek makaleleri sorunsalları ve önemli kavramları açısından ele aldık ve Levinas'ın düşüncesinin gelişimi bağlamına yerleştirmeyi denedik...