Bilinç sorununa odaklanan sinirbilim, günümüzün bilimsel araştırmalarına geniş bir ufuk getirdi. Tevfik Alıcı'nın kitabı bu alanda Türkçe yazılmış özgün bir katkı.

"Nasıl olur da tümüyle mekanik ilkelerle çalıştığını bildiğimiz fiziksel bir sistem, bilinç gibi öznel ve belki de metafizik bir gerçekliğe yol açabilir?" Tevfik Alıcı, bu alandaki birçok kitabın hep bu "asıl soruna" yönelik bir çözüm bulma telaşıyla yazıldığına dikkat çekiyor ve kendisine daha mütevazı bir görev veriyor: Bu kavramların ve metaforların (daha ziyade varsayımlara dayanan) doğasını, dikkat, algı ve bellek gibi olgular hakkında yakın dönemlerde yapılan deneysel çalışmalar ışığında sorgulamak ve adım adım yeniden yapılandırmak.

Tevfik Alıcı o büyüleyici "Ayşe olmak nasıl bir şey" sorusunu, bilinci "gerçek bir yanılsama" olarak gören bir perspektiften yanıtlamaya çalışıyor.

"İnsan beyni diğer bütün beyinler gibi, 'gerçeği' değil, görmeye (duymaya, tatmaya…) gereksinim duyduğu şeyleri görmek üzere evrimleşmiştir. Hatta görmeye gereksinim duyduğumuz şeylerin bazıları da, bizzat biz görelim diye evrimleşmiştir! Örneğin rengine bakarak bir kayısının olgunlaşıp olgunlaşmadığını anlamak için renk algısı geliştirmişsek, kayısı da biz görelim diye olgunlaştıkça sararma huyu geliştirmiştir! Bu anlamda algı kendi beynimizin ürünüdür ve beynimizde gerçekleşir, yani bir yanılsamadır. Öte yandan beynimizde algıyı oluşturan süreçler de bir o kadar somut ve gerçektir. Bu anlamda da algı gerçektir. Bir başka deyişle, ne algıladıklarımız gerçeğin kendisidir, ne de gerçeğin kendisi bir yanılsamadır; ama algı gerçek bir yanılsamadır."

Bildiğimiz Bilinç, s. 11-14.

İnsanoğlunun merak ettiği ve belki de hiçbir zaman yanıtlayamayacağı büyük sorular hep olmuştur. Uzayda hayat var mıdır? Ölümden sonra ne gelir? Zaman nedir? Evrenin başlangıcı ve sonu var mıdır?..

Herkes gibi ben de zihnimin derinliklerinde bu soruları kendime sormuşumdur. Ancak çocukluğumdan beri beni daha fazla meraklandıran, ne evrenin ötesinde, ne yıldızlar kadar uzak, ne de ölüm sonrası kadar olanaksız, ama en az onlar kadar gizemli, şimdi, şu anda, aynı yerde ve aynı zamanda, hatta yanı başımda, gözlerimle görebildiğim, ellerimle omzuna dokunabildiğim bir başka insanın öznel dünyası olmuştur.

Örneğin okul yıllarında yanımda oturan arkadaşım Ayşe'nin aklından geçenleri merak ederdim. "Hoca ders anlatıyor biz dinliyoruz, ama aynı sesi mi duyuyoruz acaba?" diye sorardım kendime. "Hocanın kırmızı çantası kürsüde duruyor, o da çantaya baktığında benim gördüğüm kırmızıyla aynı kırmızıyı mı görüyor? Kurşunkalemi burnuna yaklaşt...

Devamını görmek için bkz.