Ulus-devletin kuruluşunda gazetelerin, edebiyatın, milli bir dil oluşturulmasının rolü, son yıllarda milliyetçilik üzerine yapılan çeşitli çalışmalarla ortaya koyuldu. Ulus-devletin tek bir para birimi saptamak, düzenli bir orduya sahip olmak gibi somut ve görünür niteliklerinin yanında "hayali", tasavvura dayanan bir boyut da taşıdığı, hatta bir ulus-devleti kuran şeyin aslında zihinlerdeki bu imge olduğu genel bir kabul gördü.

Gregory Jusdanis bu temayı Yunan modernleşmesini inceleyerek sürdürüyor. Gecikmiş Modernlik bir siyasi tarih kitabı değil yalnızca: edebiyat teorisinden geniş ölçüde esinlenen yazar, modernleşme ile dil, edebiyat, kültür arasındaki ilişkiyi ele alıyor. Gazetelerin ve dergilerin, şiir yarışmalarının, üniversitelerin, dil çalışmalarının bir ulus-devlet fikrini nasıl yarattığını, ulusal bir değerler toplamının nasıl (ve neleri dışarıda bırakmak pahasına) oluşturulduğunu gözler önüne seriyor. Kitabın, Türkiye'nin ulus-devletleşmesi ve modernleşmesine bakmak açısından da önemli ipuçları sağladığını düşünüyoruz.

Giriş, s. 9-17

Bu kitap milli kültür ve gecikmiş modernleşmeye dair bir incelemedir. On yedinci ve on sekizinci yüzyıllarda Avrupa toplumlarında meydana gelen toplumsal, siyasal ve ekonomik dönüşümlere tepki olarak ortaya özerk bir kültürel kimliğin, ortak duygu ve deneyimlerin oluşturduğu bir alanın çıkmasının izini sürmektedir. Modernlikteki başat sosyo-po-litik örgütlenme tarzı olan devletin inşasında bu imgesel alanın gördüğü işlevi inceleyerek, milli kültürün icat edilmesini bu denli kaçınılmaz kılan etkenler üzerinde düşünmektedir. Başlangıç dönemlerinde milli kültürün gerçekten de edebi bir doğası vardır; zira hikâyeler şeklindeki genişletilmiş anlamında da, kurmaca şeklindeki özgül anlamında da, edebiyatın milletin aynası olmakla kalmayıp, halkı toplumsal açıdan önemli değer ve normları edinmeye teşvik ettiği düşünülür. Bu yüzden buradaki projem, edebiyatın milletlerin kuruluşundaki rolünü, kurumsallaşmasını ve sonra da telafi edici bir biçim olarak estetikleşti...

Devamını görmek için bkz.

Martha Klironomos, “Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür”, Virgül, Sayı 24, Kasım 1999

Batı Avrupa'nın kıyılarında, Yunanistan'da millî kültürün gecikmiş modernleşmesine ve biçimlenmesine ilişkin bu çalışmada Gregory Jusdanis, Aydınlanma sonrası döneme özgü toplumsal, siyasal ve iktisadî kargaşa ortamında özerk bir kültürel millî kimliğin ortaya çıkışını incelemek üzere Yunanistan örneğine başvuruyor. Kitapta Yunanistan, etnik, dilsel ve iktisadî bütünleşme çabasının, toplumsal, siyasal birliği ve toprak bütünlüğünü sağlama savaşımının tarihte Batı Avrupa dışında gelişen ilk modernleşme deneylerinden biriyle sonuçlanmasından ötürü veri sağlayıcı bir örnek olarak kullanılıyor.

XVIII ve XIX. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun batılılaşan Yunan seçkinleri Avrupa'yı yeni iktidar merkezi saymış, devrime giden yolu açmışlardı. Kapitalist olmayan, katmanlaşmış, toprağa bağlı cemaatlerini yeniden yapılandırırken de, bağımsız bir ulus devlet ile sivil toplum yaratmak için ge...

Devamını görmek için bkz.