Son zamanlarda “DNA soy testleri” epey yaygınlaştı. Soylarının nereye dayandığını öğrenmek isteyen kişiler artık bu testleri yapan şirketlerden birine DNA numunelerini gönderip kısa süre içinde bir cevaba kavuşabiliyorlar. Bunun sonucunda da, “Bende yüzde şu kadar İtalyanlık, yüzde bu kadar Fransızlık varmış” gibi beyanlar duyuyoruz. Peki ama bu testler nasıl yapılıyor ve sonuçları tam olarak ne anlama geliyor?

Kostas Kampourakis bu kitabında DNA soy testlerini derinlemesine inceliyor ve bunların aslında sanıldığından çok farklı şeyler söylediğini anlatıyor. Testlerin yöntemlerindeki kısıtlılıkları ve sonuçların yorumlanmasındaki sorunları açıklayan Kampourakis, bütün bunların “soy”, “ırk”, “milliyet” ve “etnisite” gibi kritik kavramlar konusundaki yanlış kanıları nasıl güçlendirdiğini ve özcü düşünme biçimini nasıl beslediğini gözler önüne seriyor.

Genetik testler gerçekten de kim olduğumuzu, nereden geldiğimizi ortaya koyabilir mi? “Saf” ırk veya soy diye bir şey var mı? Soylarının meşhur tarihsel figürlere dayandığını söyleyen kişilerin iddiaları ne kadar geçerli? Farklı ırklar, etnisiteler ve milliyetler arasında belirgin genetik farklar var mı? DNA soy testlerinin psikolojik ve toplumsal etkileri neler? Bu testlerin sonuçlarını nasıl yorumlamalıyız?

Soyu Yeniden Düşünmek, kimliğimizi ve insanlığın geniş ailesi içindeki yerimizi bilimsel olgular temelinde yeniden gözden geçirme çağrısı yapıyor.

Önsöz, s. 11-13

“Nasıl oldu bu anlamadım. Nasıl oldu?”

DNA soy testi sonuçlarını gören Karen’ın tepkisi böyleydi.

“%61 Güneydoğu Afrikalı, %38 Kamerun/Kongolu ve %1 Benin ve Togoluymuşum.”

İki hafta önce The DNA Journey (DNA Yolculuğu) adlı programa ilk çıktığında Karen kökeninden emindi.

Spiker atalarının yüzde kaç Doğu Afrikalı olduğunu sorduğunda, “Yüzde yüz. Eminim,” demişti. Ama test sonuçlarını alacağı zaman kendinden bu kadar emin değildi.

“Son birkaç hafta nasıl geçti?” diye sordu spiker.

“Karışık... Kendimde değilim. Kim olduğumu biliyorum. Afrikalıyım, Doğu Afrikalıyım. Kim olduğumdan eminim... Yani, ne bileyim. Yani... Gerçekle yüzleşeceğim ânı pek düşünmediğimi fark ettim şimdi.” Bir süre sonra Karen DNA testi sonuçlarını okumaya başladığında, sonuçların beklediğinden farklı olduğunu gördü ve gözyaşlarını tutamadı.

Jay de aynı şekilde şaşırmıştı test sonucuna.

“%5... Alman. Türkiye’yi de sırf üstüne tuz biber ekmek için mi koydunuz buraya?”

“Hayır!” dedi spiker kesin bir biçimde.

Jay devam etti: “Almanya... Almanya. Ne Alman ne de Türk çıkmak istemediğimi size söylemiştim, şimdi ikisi de var, yani evet... Ne kadar farklı yerlerden geldiğimi öğrenmek biraz şaşırttı açıkçası.”

Jay’in etnisite tahmini %55 İrlanda, %30 Büyük Britanya, %5 Fransa-Almanya, %3 İspanya-Portekiz, %3 İtalya-Yunanistan, %3 İskandinavya ve %1 Türkiye idi.

Karen gibi Jay de iki hafta öncesinde etnisitesinden emindi: “İngi...

Devamını görmek için bkz.