"Bu çalışma, Türkiye’de ormanın nasıl sorunsallaştırıldığı, nasıl planlandığı ve bu planlama mantıklarının iklim değişikliğine yönelik politikalardan nasıl etkilendiği sorularından yola çıktı. Cumhuriyet’in ilk yüz yılına baktığımızda, bu sürecin üretim-koruma sarkacında şekillendiğini söylemek mümkün. 2000 sonrası döneme çevreyi koruma söylemi damga vurduysa da, ormanlar yoğun bir üretim rejimi içinde planlanmaya devam ediyor.

"Ancak çalışmada üretimci ve korumacı planlamayı birbirine karşıt yaklaşımlar olarak ele almıyorum. Ormanı planlamanın, ister odun üretimi için olsun, ister biyoçeşitliliği korumak için olsun biyopolitik müdahaleler olduğunu iddia ediyorum.

"Bu vurgu, niçin önemli? İlk olarak, her iki planlama yaklaşımının da nesnellik bir yana, değer yüklü süreçler içerdiğini ortaya koyuyor. Bu müdahalelere içkin belirsizliklere ve deneyselliklere işaret ederek, başka görme biçimlerine imkân tanıyor. Kendi bilimselliğinin politikliğini kabul eden bir planlama ve koruma pratiğini araştırmaya davet ediyor. İkinci olarak, modernist mekânsal planlama geleneğinin insan ve sermaye merkezli başat yönelimine karşı, insandan ibaret olmayan bir dünya tasavvuruna ve bu tasavvura dayanan epistemolojik hareket noktalarına kapı aralıyor. Bu bağlamda ve son olarak, nesnelliğin yerine insandan ibaret olmayan dünyalara karşı sorumluluğu koyuyor."

— Fatma Önder Özşeker

Sibel Yardımcı, Sunuş, "Dünyaya Orman Denir", s. 9-11

Ursula K. Le Guin’in Dünyaya Orman Denir kitabı, ormanlarla kaplı Athshe gezegeninin Arz’dan gelenler tarafından kolonileştirilmesini anlatıyor. Arzlıların verdiği isimle bu Yeni Tahiti temizlenip boşaltılmalı, ilkelliği terbiye edilmeli, ormanları Arz’a hammadde sağlamak üzere kesilmeli, yerlileri bu uğurda köleleştirilmeli. Arz’dan gelen askeri gücün komutanı Yüzbaşı Davidson gücünü İnsanoğlu için istismar etmekten hiç çekinmiyor, çünkü ona göre “buraya geldiklerinde hiçbir şey yoktu” (2022: 11). Gerçekten de Davidson Athshe’ye baktığında kayda, kıymete değer bir şey görmüyor: intizamsız, okunaksız bir coğrafya, ağaçların karanlık dolambaçlılığı, sonsuz sayıda yaprak, tembel bir nehir ve yaşamı kıymetsiz yerliler, geyikler, maymunlar, sürüngenler.

Oysa Athshe dilinde dünya aynı zamanda orman demek: Orman, Athshelilerin dünyası. Şöyle de diyebilirdik belki, ormana dünya denir. Sa...

Devamını görmek için bkz.

Cemre Baytok, "Ormanı Planlamak – Fatma Önder Özşeker’in kitabı", catlakzemin.com, 8 Temmuz 2024

Bu araştırma, doğa bilimleri ve mühendislik alanlarını sosyal bilimin araçlarıyla incelemeye açıyor ve ormanla insanı ayıran modernist rasyonalitenin doğadan veya halktan yanaymış gibi duran politika ve uygulamalarını ortaya çıkarıyor.

Fatma Önder Özşeker’in doktora tezinden oluşan bu kitap Türkiye’de Cumhuriyet sonrası ormanların planlanmasını ve planlama aklını araştırıyor. Fatma Önder Özşeker’i 2023 depreminde o sırada bulunduğu aile evinde Adıyaman Besni’de kaybetmişiz. Çalışmasını ölümünün ardından doktorasını yaptığı MSGSÜ sosyolojiden öğretim üyesi Sibel Yardımcı yayına hazırladı.

Fatma Önder Özşeker 2019-21 yılları arasında yaptığı araştırmadan yola çıkarak doktora tezini hazırlamış. Kitabın girişinde, Murat Cemal Yalçıntan, Fatma Önder Özşeker’in doktora araştırmasını da şekillendiren ve yaklaşımına dayanak oluşturan 2005’te Sulukule’de mahalle...

Devamını görmek için bkz.