Neşecan Balkan, Sungur Savran, “Sunuş”, Sürekli Kriz Politikaları, s. 7-11

Bu kitap başlangıçta İngilizce bir derleme olarak tasarlandı ve 2002 yılında The Politics of Permanent Crisis. Class, Ideology and State in Turkey başlığıyla Nova Science yayınevi tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde yayımlandı. Böyle bir derlemeyi İngilizce olarak hazırlamaktaki amacımız çok yalın ifade edilebilir. Bazı önemli istisnalar olmakla birlikte, Türkiye hakkındaki İngilizce literatür genellikle sosyal bilimlerin ana akım olarak adlandırılabilecek düşünce ekollerinden kaynaklanır. Standart olarak kullanılan çalışmaların çoğunluğu, ya Amerikalı veya Britanyalı araştırmacıların Batı üniversitelerinin ve sosyal biliminin önyargılarına uygun olarak yaptıkları araştırmaların ürünüdür, ya da Türkiye'de düzen yanlısı bir bakış açısıyla yapılmış çalışmaların. Bizim amacımız, Türkiye'nin politik hayatının bazı boyutlarını, Marksist temelde ya da başka türden eleştirel bakış açılarına dayanarak ele alan araştırmacıların Türkiye üzerine çalışmalarını İngilizce literatüre katarak dünya okuruna alternatif bir yaklaşım sunmaktı.

"Dünya okuru" diyoruz, çünkü İngilizce sosyal bilimler literatürü uzun zamandır sadece İngilizce konuşulan ülkelerde değil, bütün dünyada araştırmacıların, öğrencilerin ve sosyal bilimlere ilgi duyan insanların başvurduğu ana kaynak niteliğini taşıyor. Amacımız sadece ABD'nin ya da Britanya'nın sola yatkınlık duyan, eleştirel ve alternatif kaynaklar arayan bilim insanlarına, öğrencilerine ve politik kadrolarına erişmek değildi. Daha geniş bir ufukla, başta Ortadoğu ve Arap ülkeleri olmak üzere, dünyanın neresinde olursa olsun Türkiye'ye veya genel olarak Ortadoğu ve Avrasya sorunlarına ilgi duyan okura hitap etmek istedik. Özellikle uzun bir tarihi paylaşmış olduğumuz Ortadoğu ve Avrasya insanına emperyalist bir kültürel hâkimiyeti temsil eden İngilizce aracılığıyla değil, başka ortak dillerle erişmenin olanaklı olduğu bir dünyayı elbette özlüyoruz. Ama oraya uzanan yolu birlikte açabilmek için de birbirimizle iletişim halinde olmamız gerekiyor. Bugün İngilizce'yi ortak iletişim dili olarak kullanıyorsak, bunun amacı, yarın birçok dilin ortak dilimiz olmasına olanak sağlayan bir dünya yaratmaktır.

Yabancı okur için tasarlanmış bir kitabın Türkçe'de yayımlanmasının nedenine de kısaca değinmemiz gerekiyor. İngilizce kitap tasarlanırken, başlangıçta oldukça alçak gönüllü bir girişim olarak düşünülmüştü. Zamanla çeşitli araştırmacılarla temaslarımız olumlu sonuçlar doğurunca, kitaba katkıda bulunacak yazar sayısı arttı. O kadar ki sonunda ortaya, biri politika alanında, öteki ise ekonomi, toplumsal yaşam ve toplumsal cinsiyet sorunlarıyla ilgili iki ayrı kitap çıktı. Yani bu kitabın bir de kardeş cildi var. İngilizce'de The Ravages of Neo-Liberalism. Economy, Society and Gender in Turkey başlığıyla yine aynı yayınevi tarafından yayımlanmış olan bu kitabın Türkçesi de kısa süre sonra Metis Yayınları tarafından okura sunulacak. Kısacası, İngilizce kitap projesi, ilk tasarlandığından çok farklı biçimde, geniş ufuklu, kapsayıcı ve zengin bir derlemeye dönüştü.

Her biri kendi alanında değerli birer uzman olan yazarların katkıda bulunduğu böylesine kapsamlı bir derleme bir kez gün yüzüne çıktıktan sonra, bunun Türkiye okurunun istifadesine sunulmaması talihsiz bir seçim olurdu. Elbette Türkiye'de Marksist ya da başka türden eleştirel perspektifle araştırma yapan, bu kitapta katkılarının yer almasını arzu edeceğimiz daha onlarca yazar var. Ama burada bir araya getirilmiş olan yazıların, konu çeşitliliği ve perspektif zenginliğiyle okura çok şey vereceğini düşündüğümüzden, hazır bir çalışmanın Türkçe'de de yayımlanmasını son derece anlamlı bulduk.

Son dönemde yabancı dilde yayın yapan Türkiyeli araştırmacı sayısı çoğaldı. Bu yayınların Türkiye okuruna da sunulmasının gayet anlamlı olduğu ortada. Ama bu yapılırken, yayımlanan çalışmanın Türkiye okuru için uyarlanması konusunda yazarların çoğu zaman gerekli titizliği göstermediğini vurgulamak zorundayız. Dünya okuru için hazırlanmış bir yayının Türkçe'de aynen yayımlanması büyük sakıncalar içeriyor. Türkiye okurunun günlük deneyiminden gayet iyi bildiği olguların aktarılmasının gereksizliğinden, kullanılan kavramların çeviri kokmasına dek, Türkiyeli bir yazar ile Türkiyeli bir okur arasında ciddi bir yabancılaşma ve iletişim sorunu yaratacak bir dizi kusur bu tür yayınlara damgasını vurabiliyor. Biz bunu göz önünde bulundurarak bütün yazarlarımızdan yazıların Türkçe versiyonlarını hazırlarken üslubu "yerlileştirmelerini", deyim yerindeyse, makalelerini yeniden Türkçe içinde düşünerek yazmalarını rica ettik. Ayrıca içinde yaşadığımız dönemi ele alan yazarların, genellikle 2001 yılında kaleme alınmış olan yazılarını son gelişmeleri kapsayacak biçimde güncelleştirmelerini de talep ettik. Bu açıdan kitabın, önce yabancı dilde yayımlandıktan sonra Türkçeleştirilen yerli araştırmacı çalışmaları açısından iyi bir örnek oluşturacağını umuyoruz.

Sadece biz değil yazarlarımız da, yabancı okur ile Türkiyeli okur arasındaki farklılıklar meselesine titiz biçimde yaklaştılar. Türkiye insanına hitap ediyor olma bilinci, bu kitabın İngilizce orijinal versiyonunda yer almış olan bir yazıyı yitirmemize yol açtı. Araştırmacılar Necmi Erdoğan ve Fahriye Üstüner, İngilizce basımda yer alan ve son dönem "demokrasi" tartışmalarını eleştirel bir süzgeçten geçirdikleri değerli ortak yazılarının, Türkiye okuru için baştan aşağı yeniden formüle edilmesi gerektiği düşüncesiyle Türkçe kitapta yer almamasını istediler. Ayşe Buğra'nın yazısı ise İngilizce orijinalde yer alandan bütünüyle farklı bir yazı oldu.

Temelde akademik bir yöneliş içinde olan bu kitap, elbette kendi aralarında birçok görüş farklılığı olan yazarları bir araya getiriyor. Buna rağmen, yazarların her biri Türkiye'deki mevcut düzene eleştirel bir bakış açısıyla ve mazur gösterici olmayan bir tavırla yaklaşıyor. Kitaba değerini veren ana noktalardan biri de bu: Her bir yazarımız, sosyal bilimlerdeki uzmanlığını Türkiye'nin gelecekte daha iyi bir toplum olması amacıyla birleştiriyor.

Okurumuzun da aynı amacı paylaşmasına alçak gönüllü bir katkıda bulunursa, bu kitap amacını yerine getirmiş demektir.