Nuran Kekeç, “Duyguların Gücü”, Kanat Dergisi, Güz 2011

Sosyoloji ve kadın araştırmaları üzerine çalışmalarıyla bilinen ve dünyanın önde gelen feminist psikanalist kuramcılardan biri kabul edilen Nancy Julia Chodorow’un ilk olarak 1999’da yayımlanan kitabı Duyguların Gücü: Psikanalizde, Cinsiyette ve Kültürde Kişisel Anlam, Jale Özata Dirlikyapan tarafından Türkçeye çevrildi.

Nancy J. Chodorow’a Jessie Bernard Ödülü’nü kazandıran bu eser, yazarın kendi deyişiyle “kişinin bireysel öznellik arayışına bir katkı niteliğindedir” . Yazarın cinsiyet analizi, psikanaliz ve antropolojik yaklaşımlarla dikkati çekmeye çalıştığı nokta, bireysel –öznel anlamların, en az kültürel – toplumsal anlamlar kadar önemli olduğudur.

Chodorow, kitabında yer verdiği farklı psikanalitik yaklaşımlarla, bireyi özne olarak ele alırken tek başına kültürel ve tarihsel öğelerin bireyin kim olduğunun anlaşılmasındaki yetersizliğine vurgu yapar. Psikanalizin klinik hedeflerinin, öncelikle öznellik ve özneler arası ilişkilerin imgeleriyle iç içe geçtiğini ileri sürer. Yazar, aynı zamanda psikanalistlerin ele aldığı kültürel anlamların, ruhsal yaşamın kurulmasına olan desteğinin feminist, antropolojik ve diğer kültürel kuramlar tarafından da dikkate alınması gerekliliğini savunur.

Duyguların Gücü, yazarın meselelere olan yaklaşımına yer verdiği giriş bölümünün ardından gelen dört bölümden oluşmaktadır. “Psikanaliz” adlı ilk bölüm “Kişisel Anlam Yaratımı” ve “Belirsizlik Kaygıları” adlı iki başlık altında ele alınmakta. “Cinsiyet” başlığını taşıyan ikinci bölümde, kişisel ve kültürel cinsiyet kavramları ele alınırken toplumsal cinsiyet kavramanın tekil olarak inşa edildiği görüşü çeşitli vaka örnekleriyle açıklanmaktadır. Üç alt bölümde ele alınan “Kültür” bölümünde ise antropologların genelde “kültürel anlam”ı, özelde ise “kültürel kendilik” meselesini kavramsallaştırmak ve duyguları bütünüyle anlamak için kişisel anlamı kuramsallaştırması ve incelemesi gerektiği öne sürülür. Dördüncü kısımda psikanaliz, “Sonuçlar” başlığı altında kişisel anlamı yaratan bir kuram olarak ele alınır ve bu kuram “ümit verici bir öznellik tasavvuruna dayandırılır” .

Nancy J. Chodorow, bu kitabıyla duyguların gücünü anlamaya dair bir yolculuğa çıkmıştır. Kişisel anlam yaratma yollarından, kültürel ve toplumsal anlamın üretimine uzanan bu kapsamlı araştırmada yazarın temel iddiası, psikanalizin öncelikle ve daha çok “kişisel anlam”a ilişkin bir kuram olduğudur.