Önsöz, s.11-13.

Bu kitap, 1961 sonbaharında Yale Üniversitesi'nde verilen "Terry Lectures" başlıklı üç konferanstan yola çıkılarak oluşturuldu. Bu çalışmanın yolunu açan davetleri için, Yale Üniversitesi Konferanslar Kurulu' na, Felsefe Bölümü'ne ve bölümün sayın başkanına, ayrıca Yale University Press'in sayın müdürüne teşekkür borçluyum.

Çalışmanın ikinci aşaması, 1962 sonbaharında Louvain Üniversitesi Cardinal-Mercier kürsüsünde verilen sekiz konferanstan oluştu. Henüz gelişme aşamasında olan bir çalışmaya gösterdikleri talep ve hoşgörü için Yüksek Felsefe Enstitüsü'nün sayın başkanına ve bana evsahipliği yapan kürsü mensubu meslektaşlarıma teşekkür ederim.

Okura bu kitaptan neyi bekleyip neyi beklememesi gerektiği konusunda bazı açıklamalar yapmalıyım.

Kitap her şeyden önce psikanalizi değil, Freud'u konu alıyor. Demektir ki iki şey eksik: Analiz deneyimi bir, Freud sonrası psikanaliz okulları, iki. İlk noktayla ilgili olarak: Analist ya da analizden geçmiş biri değilseniz, Freud üzerine yazmanız ve Freud'un yapıtlarını kültürümüzün dile geldiği ve anlatıldığı anıt metinlerdenmiş gibi ele almanız bir tür bahse girmek anlamını taşıyacaktır. Bu bahsin yitirilmiş olup olmadığına okur karar verecek. Freud sonrası psikanaliz literatürüne gelince, bu literatürü bile bile saf dışı bıraktım, çünkü Freudculuğa bende olmayan psikanaliz deneyimleri yoluyla getirilen düzeltmelerden oluşan ve beni psikanalizin tek kurucusuyla giriştiğim sıkı tartışmadan uzaklaştırabilecek yeni kuramsal kavramları işin içine sokan bir literatür bu. Dolayısıyla, Freud'un yapıtlarını tamamlanmış bir yapıt olarak ele aldım ve gerek Freud'un birer hasma dönüşen Adler ve Jung gibi muhaliflerinin, gerek birer muhalife dönüşen Erich Fromm, Karen Horney ve Sullivan gibi öğrencilerinin, gerekse yaratıcı olup çıkan Melanie Klein ve Jacques Lacan gibi tilmizlerinin kavramlarını tartışmaktan geri durdum.

İkincisi, bu kitap bir ruhbilim kitabı değil, felsefe kitabı. Benim için önem taşıyan, Freud'un insan konusunda getirdiği yeni anlayıştır. Benim yerim, burada kendilerine olan saygımı dile getirmem gereken ilk felsefe hocam Roland Dalbiez(1) ile, Herbert Marcuse,(2) Philip Rieff(3) ve J.-C. Flugel'in(4) yanıdır.

Yaptığım çalışma Roland Dalbiez'inkinden temel bir noktada ayrılıyor: Ben Freud'u insanda en az insani olanın keşfiyle sınırlandırabileceğimize inanmıyorum. Girişimim de o sınırlamanın tam tersi bir kanıdan doğdu: Psikanaliz bir kültür yorumu olduğu içindir ki insan görüngüsünün her tür toptan yorumuyla çatışma içindedir. Andığım diğer üç yazarla bu açıdan aynı düşüncedeyim. Ancak, onlardan da felsefi kaygılarım açısından ayrılıyorum. Benim ele aldığım sorun, Freudcu söylemin tutarlılığı sorunu. Öncelikle bilgibilimsel bir sorun: Psikanalizde yorumlamak ne anlama geliyor ve insan göstergelerinin yorumu, arzunun köküne ulaşma savındaki iktisadi açıklamayla nasıl bağlantılandırılabilir? Sorun'un ikinci özelliği, dönüşlü (réflexive) bir felsefe sorunu olması: Bu yorumdan kendiliğe ilişkin hangi yeni anlayışa ulaşılıyor ve böylelikle kendini anlayan kendilik, hangi kendiliktir? Sorun'un diyalektik olma özelliği de var: Kültürün Freudcu yorumu diğer tüm yorumları dışlamakta mıdır? Dışlamıyorsa, diğer yorumlarla aralarında, fanatizme ya da eklektizme düşmeden hangi düşünsel kurallara göre eşgüdüm kurulabilir? Symbolique du mal/Kötülüğün Simgeseli adlı çalışmamın sonunda havada bıraktığım sorunu, başka bir deyişle, simge yorumbilgisi ile somut dönüşlü düşünce felsefesi arasındaki ilişki sorununu yeniden ele aldığım uzun dolambaç, bu üç sorudan oluşuyor.

Belirttiğim programın gerçekleşmesi, olabildiğince güçlü bir Freud'un Okunması bölümü oluşturmamı ve bunu, önermekte olduğum Felsefi Yorum'dan ayrı tutmamı gerektiriyordu. Dolayısıyla, okur, İkinci Kitap'ı ayrı ve kendi kendine yeterli bir çalışma olarak ele alabilecektir. O bölümde Freud'un metniyle temas halinde olmaya dikkat ettim; bu amaçla da, alıntıladığım hemen tüm metinlerin çevirisini yeniden yaptım.(5) Felsefi yorumuma gelince, Freud'un Okunması başlıklı çalışmamın çerçevesini sunan bu yorum, Sorunsal başlıklı Birinci Kitap'taki sorunlar ile Diyalektik başlıklı Üçüncü Kitap'ın çözüm denemeleri arasında paylaştırılmış durumda.(6)

Notlar

(1)Roland Dalbiez, La Méthode psychanalytique et la Doctrine freudienne, 2 cilt, Desclée de Brouwer, 1936. "Freud'un yapıtları, insanda en az insani olanın tarih boyunca yapılmış en derin çözümlemesidir." Agy, II, s. 513.Yukarı
(2) Herbert Marcuse, Eros and Civilisation. A philosophical inquiry into Freud, Boston, Beacon Press, 1955 (Türkçesi: Eros ve Uygarlık, çev. Aziz Yardımlı, İdea, İstanbul, 1995).Yukarı
(3) Philip Rieff, Freud, the mind of the moralist, Londra, Victor Gollancz, 1960.Yukarı
(4) J.-C. Flugel, Man, Morals and Society, New York, International Universities Press, 1945; Peregrine Books, 1962.Yukarı
(5) Hantal bir iş yapıyor olmak pahasına şu metinleri alıntılamakta ayak diredim: 1) Özgün metin olması nedeniyle, Gesammelte Werke'deki (GW) Almanca metin; 2) Tek eleştirel basım olması nedeniyle Londra'da çıkan Standard Edition'daki gönderme (SE); 3) Okurların, alıntıları bağlamları içindeki yerinde görüp farklı çevirileri tartışabilmesi için de, eldeki Fransızca çevirileri. [Yazarın bu notu elbette Fransız okurlara yönelik. Bu kitapta, el altındaki Türkçe çevirilerin künyeleri verildi, alıntılar ise, tersi belirtilmediği sürece yeniden çevrildi. - ç.n.]Yukarı
(6) Yukarıda sözü edilen dört sorun bu "Diyalektik"in dört düzeyini oluşturuyor.Yukarı