6 Mayıs 1856'da Moravia'nın Freiberg kasabasında (bugün Çekoslovakya'da Prvibor) doğdu, 23 Eylül 1939'da Londra'da öldü.

Orta halli Yahudi bir yün tüccarının oğluydu. 1860'ta ailesiyle birlikte Viyana'ya yerleşti. 1873'te Viyana Üniversitesi'nde tıp öğrenimine başladı. 1876'da öğreniminin yanı sıra Viyana Fizyoloji Enstitüsü'nde Ernst Brücke'nin yanında çalışmaya başladı. Altı yıl boyunca araştırmalarını sürdürdüğü bu enstitüde özellikle merkezi sinir sistemi üzerine çalıştı ve anatomi ve fizyoloji üzerine ilk yazılarını yayımladı. 1881'de yükseköğrenimini tıp doktoru olarak tamamladı. Bir yıl sonra mali olanaksızlıklar nedeniyle Fizyoloji Enstitüsü'nden ayrıldı ve Viyana Genel Hastanesi'ne geçti. Hastanenin çeşitli bölümlerinde çalıştıktan sonra, Theodor Meynert'in Psikiyatri Servisi'nde beyin anatomisi ve sinir sistemi üzerinde araştırmalar yapmaya başladı ve hastanenin asistanlığına atandı. 1885'te nöropatoloji doçenti oldu. 1885-1886 yıllarında Paris'te Salpêtrière Hastanesi'nde ünlü nörolog Charcot'nun yanında çalıştı. Ondan hipnoz tekniğini öğrendi ve onun histeride cinselliğin rolünü vurgulayan görüşünden etkilendi.

1886-1893 arasında Viyana'da Kassowitz Enstitüsü'nde nöroloji, özellikle de çocuklarda beyin felci üzerine incelemeler yaptı. Bir yandan da Charcot'dan öğrendiği hipnoz tekniğini hastalarına uygulamaya başladı. Ancak dilediği sonuçları alamayınca, Viyanalı bir tıp doktoru olan Josef Breuer'in o sıralarda kullandığı konuşma yoluyla hastayı iyileştirmeyi amaçlayan "baca temizleme", teknik terimlerle de tepki yenilenmesi (abreaction) adını verdiği yöntemle ilgilendi. İki bilimadamı konuşma tedavisini histeriklere uygulayarak olumlu sonuçlar aldılar. Freud'un histeride cinsel çatışmaların temel sorun olduğunu savunması nedeniyle kısa bir süre sonra aralarında görüş ayrılıkları belirdi. Freud, Breuer'den ayrıldıktan sonra çalışmalarını tek başına sürdürdü. Breuer'in duygusal boşalmayı sağlayan yönteminin ve Charcot'nun hipnozunun ancak geçici rahatlamalar sağladığı görüşünden yola çıkarak serbest çağrışım tekniğini geliştirdi. Böylece cinselliğin insan yaşamında oynadığı rolü ve bilinçdışının gücünü gördü. Freud'un 1900'de yayımladığı Die Traumdeutung (Rüyalar ve Yorumlar), psikanalitik kuramın temel ilkelerini ortaya koyduğu en önemli kitabıdır. Bundan sonra art arda yayımladığı yazılarıyla ünü gittikçe arttı ve birçok ülkeden genç doktor onun çevresinde toplanmaya başladı. 1902'de profesör oldu. Aynı yıl Alfred Adler, Max Kahane, Rudolf Reitler ve Wilhelm Stekel'in katılımıyla ünlü "Çarşamba Toplantıları"nı başlattı. Psikanaliz üzerine tartışmaların yapıldığı bu toplantılara düzenli olarak katılanların sayısı gittikçe arttı. İngiliz Ernst Jones, İsviçreli Carl Jung, ABD'li Brill, Macar Sandor Ferenczi, Alman Karl Abraham gibi geleceğin ünlü psikanalistleri yeni katılanlar arasındaydı. 1908'de 22 kişiye ulaşan bu grup Viyana Psikanaliz Enstitüsü'nü kurdu. Freud 1909'da Carl Jung'la birlikte ABD'deki Clark Üniversitesi'ne çağrıldı ve bir dizi konferans verdi. 1910'da Viyana Psikanaliz Enstitüsü, Uluslararası Psikanaliz Derneği'ne dönüştü. 1938'de Alman ordularının Avusturya'yı işgalinden sonra Freud ülkesini terk etmek zorunda kaldı ve ailesiyle birlikte Londra'ya gitti. İki oğlunun savaşa katılması, Yahudilerin katliamı ve kendisinin Yahudi oluşu, bundan sonra geliştirdiği düşünceleri etkiledi. Çene kanserinden öldükten sonra kızı Anna onun görüşlerine yenilikler katarak "ben" psikolojisinin öncüleri arasında yer almıştır.

Freud'un Türkçe'de yayımlanan eserlerinden bazıları şunlardır: Ruhçözümlemesinin Tarihi (Payel, 2000), Sanat ve Edebiyat (Payel, 1999), Psikanaliz ve Uygulama (Say, 1999), Psikopatoloji (Payel, 1999), Kitle Psikolojisi (Cem, 1998), Psikanaliz Üzerine (Say, 1998), Totem ve Tabu (Sosyal, 1996), Espri Sanatı (Toplumsal Dönüşüm, 1996) ve Sanat ve Sanatçılar Üzerine (YKY, 1995).