Ece Temelkuran, “Yeryüzü Halleri: Ah! Hallerim...”, Milliyet Gazetesi, 1 Nisan 2002

“Uçurumu anladım / inadım bitti artık"

Eve dönüyordum, dönmek denirse... Ötede harabe etmişler beni, almışım ağzımın payını. Yıllar önce. Küf kokan bir şehirlerarası otobüste bir daha hiç iyi bir şey olmayacağına inanıyorum. Kesinkes suspusum. Bir dergi karıştırıyorum güya, bakmıyorum ya, neyse... Camdaki yüzüme müzüme bakıyorum, insanlara minsanlara takılıyor gözüm. Mözüm de var, onları çıkarıp koymuşum uzaktaki birinin kucağına. Canını acıtırım sanmışım, gençlik işte. Koca bir "güya" olarak zalim florasanlı bir mola yerine gelmişim.

Kimse görmesin diye başımı dergiye gömüyorum sonra. Burnumun tam ucundaki satırda bir şey buluyorum, aniden:

"Uçurumu anladım / inadım..."

"Birhan Keskin’in son kitabında..." Son derece vesaire kıymetsizliğinde bir cümlenin içinde bir şiirin, ama hakiki bir şiirin iki dizesini buluyorum. Bu ismi...hiçbir ismi tutamaz su aklım... yıllar boyunca aklımda tutuyorum. Yıllar sonra bir gün "Birhan Keskin" ile karşılaşıyorum; hiç büyüsüz, sıradan. ismi masaya bırakıyorum. Dizeyi de yanına koyuyorum, şöylemesine. O da sonraki iki dizeyi koyuyor masaya, böylemesine:

"Uçurumu anlayan haklıdır / Uçurumu anlayan susar"

Sonra işte birbirimizin bir şeyi oluyoruz, bizim gibiler birbirinin nesi olursa... şiirlerin üzerine gitmiyoruz mesela, tehlikeli yerlerden geri dönüyoruz birlikte. Uçurumun çitlerine varınca yol değiştiriyoruz, yormuyoruz birbirimizi. Hatta aktardan iyilikli otlar bile alıyoruz kadın kadına. O kadar ihtimamlıyız uçurumlarımıza.

***

"Al" dedi geçende, "Bak" dedi, yakında kitap kılığına girecek olan dosyayı sehpaya bıraktı, gitti: "Yeryüzü Halleri".

Kendinde durup oturamadığı için evrenin "halleri" üzre konaklayanların, anayurdu şiir olanların ve başka hiçbir haltı olmayanların, silkelense kalbinden başka bir organı kalmayacağını bildiğinden uslu durmaya gayret edenlerin... Bütün o mahşer "içöliler için ve o "içölerle yazılmış şeylerin zehirli bir tadı vardır. Aslında böyle meselelerin kıyısından dönmek en iyisi: Kitap öyle işte!

"Yeryüzü Halleri"nden biri "At". şöyle:

"Var idiyse eğer, ve yapılabilecektiyse ve yapılmadıysa / Atlarım bil ki bu sebepten dağa bayıra vurmuştur, / her biri başka yolu koşmaya, dağılmaya kendilerini. / Yeşil bir çayır hayali okşasındı yeterdi, onları / çok şey değildi istediğim, akşamları eski bir ninniye / koysunlardı başlarını./Bilmezsin sen, nasıl yorulup aldandığımı kendime, / atlarıma, onlara neler anlattığımı yol boyunca. / Bana da onlara da at oynatan dünya, duydun mu? / Yaz atı, kış atı, kiang, tarpan_ hepsi gittiler / Bir benatı kaldı benimle şimdi; boz atı, kır atı / Onun da sebebi var; / başında mavi çekim, ayağında demir bukağı. / imdi, bunca yıl içimde taşıdığım atlar, onlar / boşaldılar benden. / Dünya, söyle bakalım, benden gidenleri / nerene sokacaksın şimdi?"